آرتروسکوپی پروسه ای است که در آن جراح
ارتوپد از آن برای مشاهده، تشخیص و درمان مشکلات درون مفصلی استفاده می کند.
لغت آرتروسکوپی از دو لغت یونانی منشا می گیرد: آرترو (مفصل) و اسکوپین (دیدن). این لغت دقیقا به معنای دیدن داخل مفصل است. طی آرتروسکوپی شانه، جراح یک دوربین کوچک که آرتروسکوپ نامیده می شود را به داخل مفصل شانه شما وارد می کند. دوربین تصویری را بر روی صفحه نمایش منتقل می کند و پزشک شما از این تصاویر استفاده می کند تا وسایل جراحی مینیاتوری را هدایت کند.
به دلیل اینکه آرتروسکوپ و وسایل جراحی نازک هستند، پزشک می تواند از برش های بسیار کوچک به جای برش های بزرگتری که در جراحی های باز به صورت استاندارد استفاده می شود، استفاده کند. این کار منجر به احساس درد کمتر در بیمار و کاهش زمان بهبودی و بازگشت به فعالیت های محبوب می شود.
آرتروسکوپی شانه از حدود 50 سال قبل انجام می شده است. این روش تشخیص، درمان و بهبودی پس از جراحی را از آن چه روزی ممکن بود، ساده تر و سریع تر کرده است. سالانه با ایجاد وسایل جدید و پیشرفت در تکنیک ها، پیشرفت هایی در آرتروسکوپی شانه رخ می دهد.
آناتومی شانه
شانه یک مفصل پیچیده بوده و قادر است بیش از هر مفصلی در بدن شما حرکت داشته باشد. مفصل از سه استخوان تشکیل شده است: استخوان بازو (هومروس)، تیغع شانه (اسکاپولا) و ترقوه (کلاویکل).
این تصویر اجزا مهم و اصلی مفصل شانه را نشان می دهد.
گوی و کاسه: سر استخوان بازو به طور کامل در داخل یک کاسه در تیغه شانه شما فرو می رود. این کاسه را گلنوئید می نامند. یک بافت لغزنده به نام غضروف مفصلی سطح گوی و کاسه را می پوشاند. این قسمت یک سطح نرم و بدون اصطکاک را ایجاد می کند که به حرکت استخوان ها در کنار یکدیگر کمک می کند.
گلنوئید توسط یک غضروف فیبری به نام لابروم احاطه شده است. لابروم یک حالت واشر مانند دور کاسه ایجاد می کند و پایداری به این منطقه اضافه کرده و مفصل را محافظت می کند.
کپسول شانه: مفصل توسط نوارهای بافتی به نام رباط ها احاطه شده است. آن ها کپسولی را تشکیل می دهند که مفصل را پیش همدیگر نگه می دارد. در سطح زیرین کپسول، غشایی نازک به نام سینوویوم وجود دارد. این غشا مایع سینوویال که مفصل شانه را روان می کند، ترشح می کند.
کلاهک چرخنده: چهار تاندون کپسول شانه را احاطه کرده و استخوان بازوی شما را در مرکز کاسه شانه نگه می دارند. این بخش تاندونی ضخیم را کلاهک چرخنده می نامند. کلاهک سر هومروس را پوشانده و آن را به تیغه شانه متصل می کند.
بورس: یک کیسه روان کننده به نام بورس بین کلاهک چرخنده و استخوان بالای شانه (آکرومیون) وجود دارد. بورس کمک می کند تا تاندون های کلاهک چرخنده به نرمی با حرکات بازوی شما حرکت کنند.
چه زمانی آرتروسکوپی شانه توصیه می شود؟
پزشک شما ممکن است آرتروسکوپی شانه را در مواردی که شما یک بیماری دردناک شانه دارید که به درمان غیر جراحی پاسخ نمی دهد، توصیه کند. درمان های غیر جراحی شامل استراحت، فیزیوتراپی، مصرف و تزریق داروهایی که التهاب را کاهش داده و باعث بهبودی بافت آسیب دیده می شوند می شود. التهاب یکی از واکنش های طبیعی بدن شما به بیماری یا آسیب است. در شانه آسیب دیده و یا بیمار، التهاب موجب تورم،
درد شانه و خشکی می شود.
آسیب، استفاده بیش از حد و پروسه سایشی و گسستنی مربوط به افزایش سن علت ایجاد بیشتر مشکلات شانه هستند. آرتروسکوپی ممکن است علائم دردناک بسیاری از آسیب های تاندون های کلاهک چرخاننده، لابروم، غضروف مفصلی و دیگر بافت های نرم اطراف مفصل را تسکین دهد.
پروسه های شایع آرتروسکوپی شامل موارد زیر می شود:
پروسه های با شیوع کمتر مثل آزادسازی عصب، ترمیم شکستگی و برداشتن کیست می تواند توسط آرتروسکوپ انجام شود. برخی از جراحی ها مثل جا اندازی شانه هنوز به جراحی باز با برش های بزرگتر نیاز دارند.
این تصاویر گرفته شده با آرتروسکوپ یک پوشش مفصل شانه طبیعی (چپ) و پوشش یک شانه ملتهب به دلیل شانه منجمد را نشان می دهد.
برنامه ریزی برای جراحی آرتروسکوپی شانه
جراح ارتوپد ممکن است بخواهد نظر پزشک خانواده شما را برای اطمینان از اینکه بیماری دیگری که قبل از جراحی نیاز به درمان داشته باشد، ندارید، بداند. انجام آزمایش خون، نوار قلب و عکس رادیولوژی قفسه سینه ممکن است برای ایمنی جراحی شما نیاز باشد.
اگر شما بیماری خاصی دارید، ممکن است پیش از جراحی به ارزیابی دقیق تری نیاز باشد. اطمینان حاصل کنید که به پزشک ارتوپد خود درباره داروها و مکمل هایی که مصرف می کنید، اطلاع دهید. ممکن است نیاز باشد تا مصرف برخی داروها را پیش از جراحی متوقف کنید.
اگر شما به طور کلی سلامت هستید، آرتروسکوپی به احتمال زیاد برای شما به صورت سرپایی انجام خواهد شد.
بیمارستان یا مرکز جراحی به شما درباره جزئیات این پروسه اطلاعاتی خواهند داد. اطمینان حاصل کنید که از این دستورالعمل ها علی الخصوص درباره اینکه پیش از عمل از کی نباید چیزی بخورید یا بنوشید، پیروی می کنید.
پیش از عمل، عضوی از تیم بیهوشی درباره گزینه های بیهوشی با شما صحبت خواهد کرد. آرتروسکوپی شانه ممکن است تحت بلوک عصبی که دست و شانه شما را بی حس می کند، انجام شود. این داروی بی حس کنننده در پایین گردن یا بالای شانه تزریق می شود. این جایی است که عصب کنترل کننده احساس دست و شانه واقع شده است. علاوه بر کاربرد آن به عنوان بی حسی، بلوک عصبی به کنترل درد تا چند ساعت پس از اتمام جراحی نیز کمک می کند. بسیاری از جراحان بلوک عصبی را با یک بیهوشی عمومی سبک ترکیب می کنند زیرا ماندن در یک وضعیت بدنی برای زمان طولانی که نیاز جراحی می باشد می تواند برای بیمار سخت باشد.
بیشتر پروسه های آرتروسکوپی کمتر از یک ساعت طول خواهند کشید اما مدت انجام پروسه به آنچه جراح می بیند و ترمیم هایی که نیاز است، بستگی دارد.
جراحی آرتروسکوپی شانه
وضعیت بدن و آمادگی
در اتاق جراحی، شما در یک وضعیت که در آن جراح می تواند به آسانی آرتروسکوپ را تنظیم کند تا تصویر واضحی از داخل شانه داشته باشد، قرار داده خواهید شد. دو وضعیت شایعی که برای بیشتر بیماران برای انجام آرتروسکوپی شانه استفاده می شود عبارتند از:
- وضعیت صندلی کنار دریا: این وضعیت، وضعیتی نیمه نشسته مشابه لم دادن روی صندلی است.
- وضعیت دکوبیتوس خارجی: در این وضعیت بیمار روی تخت و روی شانه خود دراز می کشد.
هر وضعیت مزایایی دارند. جراحان وضعیت را بر اساس پروسه ای که قرار است انجام شود و بر اساس مهارت خویش انتخاب می کنند.
هنگامی که در وضعیت درست قرار گرفتید، تیم جراحی در صورت نیاز موهای آن منطقه را تراشیده و روی پوست آن ناحیه را محلول مخصوصی ضد عفونی میکنند تا پوست کاملاً تمیز شود. آن ها با پارچه های استریل شانه و بازو را می پوشانند و به احتمال بسیار زیاد ساعد شما را با یک دستگاه ثابت می کنند تا اطمینان حاصل کنند که دست شما تکان نمی خورد.
روند جراحی
پزشک شما ممکن است به داخل شانه مایع تزریق کند تا مفصل باد کند. این کار دیدن ساختار های شانه از طریق آرتروسکوپ را راحت تر می کند. سپس جراح در شانه یک سوراخ (به اندازه سوراخ دکمه) برای آرتروسکوپ ایجاد می کند. مایع از طریق آرتروسکوپ حرکت می کند تا تصویر را واضح نگه داشت و خونریزی را کنترل کند. تصاویر آرتروسکوپ بر روی صفحه نمایش به جراح داخل مفصل و هر گونه آسیب را نشان می دهد.
تصویر و عکس آرتروسکوپ و وسیله آرتروسکوپی را نشان می دهند که از طریق درگاهی وارد مفصل شانه شده اند.
زمانی که مشکل به طور واضح مشخص شد، جراح وسیله آرتروسکوپی را از یک سوراخ و درگاه مجزا برای درمان وارد می کند. وسایل آرتروسکوپی مخصوصی برای انجام کارهایی مثل تراشیدن، بریدن، گرفتن، بخیه زدن و گره زدن استفاده می شود. در بسیاری از موارد، از وسایل مخصوصی برای محکم کردن بخیه به استخوان استفاده می کنند.
(چپ) پارگی کلاهک چرخنده. (راست) تاندون کلاهک چرخنده به سر هموروس با استفاده از بخیه متصل شده است.
پزشک شما ممکن است برش را با بخیه یا با باند های مخصوص ببندد و با پانسمان بزرگ و نرم بپوشاند.
بهبودی
پس از جراحی
بعد از عمل، شما برای یک تا دو ساعت پیش از ترخیص در اتاق ریکاوری می مانید. پرستاران میزان پاسخگویی شما را سنجیده و در صورت نیاز برای شما داروهای مسکن فراهم می کنند. شما به یک نفر که شما را به خانه برساند و حداقل یک شب پیش شما بماند نیاز خواهید داشت.
در خانه
اگرچه بهبودی پس از آرتروسکوپی از بهبودی از جراحی باز بسیار سریع تر است، ممکن است هفته ها تا ماه ها طول بکشد تا شانه کاملا بهبود یابد.
ممکن است تا چند هفته پس از جراحی درد و احساس ناخوشی داشته باشید. با این حال، اگر شما جراحی وسیع تری داشته اید، ممکن است فروکش کردن درد شما بیشتر طول بکشد. یخ به کاهش درد و تورم کمک می کند. پزشک شما ممکن است در صورت نیاز داروهای مسکن برایتان تجویز کند.
انواع مختلفی از داروهای مسکن برای کمک به کنترل درد در دسترس است که این داروها شامل مخدرها، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و بی حس کننده های موضعی می شوند. درمان درد با دارو باعث احساس راحتی بیشتر شما می شود که باعث تسریع روند بهبودی پس از جراحی می شود.
مخدرها مسکن های بسیار قدرتمندی هستند، با این حال، این داروها می توانند اعتیاد آور باشند. مهم است که مخدر ها را تنها تحت نظر مستقیم پزشک مصرف کنید. به محض بهبود درد باید مصرف این داروها را متوقف کنید.
طاق باز خوابیدن اگرچه سرعت بهبودی را تحت تاثیر قرار نمی دهد، اما می تواند باعث کشش شانه شده و باعث ایجاد درد شود. برخی از بیماران در روزهای اول پس از جراحی با خوابیدن روی صندلی به شکل لم دادن و یا خوابیدن در حالت نیمه نشسته (با قرار دادن بالشت در زیر سر) احساس راحتی بیشتری می کنند.
چند روز پس از جراحی، شما باید بتوانید بانداژ بزرگ خود را با پانسمان های ساده جایگزین کنید. ممکن است شما بتوانید پس از آنکه زخمتان دیگر ترشح نداشته باشد، حمام کنید اما آن را در آب غوطه ور نکرده و روی زخم را لیف نکشید.
شما به احتمال بسیار زیاد به یک شانه بند یا یک وسیله بی حرکت کننده شانه برای حمایت از آن احتیاج خواهید داشت. پزشک شما درباره اینکه تا کی به شانه بند نیاز دارید، با شما صحبت خواهد کرد.
بازتوانی
بازتوانی نقشی مهم در بازگشت شما به فعالیت های روزمره بازی می کند. یک برنامه ورزشی به شما برای بازگرداندن قدرت و حرکت شانه کمک می کند. جراحتان یک برنامه بازتوانی بر اساس پروسه جراحی مورد نیاز شما برای شما فراهم می کند.
اگر جراحی ترمیمی پیچیده ای داشته اید، پزشک ممکن است توصیه کند تا یک فیزیوتراپ برنامه ورزشی شما را تحت نظر داشته باشد.
مهم است که در بازتوانی خود تلاش زیادی کنید تا جراحی شما موفقیت آمیز قلمداد شود.
عوارض آرتروسکوپی شانه
بیشتر بیماران عوارضی را از آرتروسکوپی شانه تجربه نمی کنند. با این حال، مانند هر جراحی دیگری، خطراتی وجود دارد. این عوارض معمولا کوچک و قابل درمان اند. عوارض بالقوه آرتروسکوپی شامل عفونت، خونریزی زیاد، لخته خونی و آسیب به عروق و اعصاب می شود.
جراح شما پیش از جراحی درباره عوارض احتمالی با شما گفت و گو خواهد کرد.
نتایج بلند مدت
اگر شما ترمیم کوچکی داشتید، ممکن است به شانه بند نیاز نداشته باشید و قدرت شما پس از مدت کوتاه از بازتوانی باز می گردد. ممکن است شما بتوانید چند روز پس از جراحی به سر کار یا مدرسه خود باز گردید.
بهبودی از پروسه های پیچیده تر بیشتر طول خواهد کشید. اگرچه برش آرتروسکوپی کوچک است، آسیب های جدی می توانند با این کار ترمیم شوند. بهبودی کامل می تواند چند ماه طول بکشد. اگر چه این بهبودی می تواند روندی کند باشد، پیروی از راهنمایی های جراح و برنامه بازتوانی برای موفقیت نتایج درمان حیاتی است.
