پروتز مصنوعی زانو یا زانوی مصنوعی -غالباً به آن تعویض مفصل زانو گفته می شود- ساختاری از فلز و نوع خاصی از پلاستیک است و جایگزین زانویی می شود که معمولاً در اثر آرتروز به شدت آسیب دیده است. اگر مفصل زانوی شما در اثر آرتروز آسیب زیادی دیده باشد و درد آن زندگی روزمره شما را خیلی تحت تأثیر قرار دهد، جراح ارتوپدی تعویض مفصل زانو را توصیه خواهد کرد. در یک مفصل سالم زانو، غضروفی که در انتهای استخوان ها قرار دارد، از استخوان ها در برابر سایش یکدیگر محافظت می کند و به آنها امکان حرکت آزادانه را در خلاف جهت هم می دهد. آرتروز، این غضروف را تحت تأثیر قرار می دهد و این غضروف با گذشت زمان فرسوده می شود و این امر باعث ساییدگی استخوان ها روی یکدیگر می شود. ساییدگی اغلب منجر به زانو درد ، تورم و سفتی می شود. در جراحی تعویض مفصل زانو، غضروف آسیب دیده و مقدار کمی از استخوان زیرین برداشته می شود و با فلز و نوع خاصی از پلاستیک جایگزین می شود. پلاستیک در نقش غضروف عمل می کند و به مفصل اجازه می دهد آزادانه حرکت کند.
تعویض مفصل زانو باعث کاهش قابل توجه درد در بیش از 90 درصد افرادی می شود که تحت این عمل جراحی قرار می گیرند. ممکن است مدتی طول بکشد تا به زانوی جدید عادت کنید، بنابراین باید بدانید چه چیزی در طول بهبود طبیعی است و چگونه داشتن یک پروتز مصنوعی زانو می تواند بر زندگی روزمره شما پس از جراحی تأثیر بگذارد. زانوی جدید شما همراه با دفترچه راهنما نیست، اما شناخت مشکلات احتمالی و آمادگی برای آنها می تواند به افزایش کیفیت زندگی شما پس از جراحی کمک کند.
صدا دادن پروتز مصنوعی زانو تان مانند صداهای تق، کلیک یا دنگ خصوصا وقتی آن را خم و یا باز می کنید، غیرعادی و عجیب نیست. این مسئله عموماً طبیعی است، بنابراین نباید نگران باشید. عوامل مختلفی از جمله استفاده از مفصل پروتز مصنوعی زانو خاص (پروتز) می توانند در احتمال بروز این صداها یا حس ها پس از جراحی تأثیر بگذارند. اگر نگران صداهایی هستید که پروتز تولید می کند، با پزشک خود مشورت کنید.
پس از تعویض مفصل زانو ، معمولاً حس ها و حالت های جدیدی در اطراف زانویتان احساس می کنید. ممکن است در قسمت خارجی زانوی خود پوست تان بی حسی باشد و در اطراف برش احساس “خواب رفتگی” کنید. در بعضی موارد، ممکن است برجستگی هایی نیز در پوست اطراف برش ایجاد شود که مسئله ای عادی است و بیشتر اوقات علامت هیچ گونه مشکلی نیست. اگر نگران حس ها و حالت های جدید خود هستید، بدون معطلی برای کسب اطلاعات بیشتر با تیم مراقبت های پزشکی خود صحبت کنید.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر محمد آیتی فیروزآبادی فوق تخصص جراحی زانو از اینجا اقدام کنید
وجود اندکی تورم و گرما در زانوی جدیدتان طبیعی است. در برخی افراد این احساس گرما به صورت “داغ شدن” است. این مشکل معمولاً در طی چند ماه فروکش می کند. برخی افراد اظهار می کنند که گرمای ملایمی را هنوز هم بعد از سالها، خصوصاً پس از ورزش در زانویشان احساس می کنند. گذاشتن یخ بر روی آن به کاهش این گرما کمک کند.
بسیاری از افراد پس از جراحی، در پای خود درد و ضعف دارند. به یاد داشته باشید عضلات و مفاصل شما برای تقویت نیاز به زمان دارند! مطالعه ای در سال 2018 گزارش داد که عضلات چهار سر ران و عضله همسترینگ (کشنده ران) ممکن است با تمرینات عادی توان بخشی، قدرت کامل خود را باز نیابند، بنابراین با فیزیوتراپ خود در مورد راه های تقویت این عضلات صحبت کنید. دنبال کردن یک برنامه تمرینی می تواند مفصل جدید شما را به اندازه مفصل یک فرد بزرگسال هم سن و سال شما که دارای زانوی اصلی و طبیعی است، قوی و محکم کند.
برخی از کبودی ها پس از جراحی طبیعی است و معمولاً طی دو هفته از بین می روند. جراح تان ممکن است بعد از جراحی برای جلوگیری از لخته شدن خون در ناحیه ساق پا، رقیق کننده خون تجویز کند. داروهای رقیق کننده می توانند خطر کبودی و خونریزی را افزایش دهند. هرگونه کبودی مزمن را کنترل کرده و در صورت برطرف نشدن با پزشک خود صحبت کنید.
سفتی خفیف تا متوسط بعد از جراحی تعویض مفصل زانو امری غیرعادی و عجیب نیست. فعال بودن و پیگیری دقیق توصیه های متخصص فیزیوتراپی به شما کمک می کند تا پس از عمل خود به بهترین نتیجه ممکن برسید. اگر سفتی و کوفتگی به حدی شدید یا بد است که حرکت زانویتان را بسیار محدود می کند، باید به پزشک تان اطلاع دهید.
بعد از جراحی تعویض مفصل زانو، احتمال افزایش وزن افراد بیشتر است. طبق بررسی منابع موثق، وزن 30% از مردم، 5 سال پس از جراحی تعویض مفصل زانو 5% درصد یا بیشتر از آن افزایش یافت. با تحرک و رعایت رژیم غذایی سالم می توانید احتمال افزایش وزن را به حداقل برسانید. به دنبال تعویض کامل مفصل زانو، بعضی از ورزش ها و فعالیت ها از سایر ورزش ها بهتر است. پس از جراحی تعویض مفصل باید سعی کنید تا اضافه وزن نداشته باشید، زیرا هر کیلو وزن اضافی، فشاری غیرضروری را بر روی زانوی جدید شما وارد می کند.
تحقیقی در سال 2019 نشان داد که تقریباً 82 درصد از کل تعویض مفصل های زانو تا 25 سال همچنان عملکرد خوبی دارند و کار می کنند. 
اگر نگران نحوه عملکرد زانوی خود هستید، با جراح تان صحبت کنید. این کار برای سلامتی و طول عمر زانوی جایگزین شده بسیار مهم است. دریافت پاسخ به سوالات تان، میزان رضایت کلی و راحتی تان را از عمل تعویض مفصل زانو افزایش می دهد.
