پای ضربدری، که در اصطلاح پزشکی به آن ژنو والگوم (Genu Valgum) گفته می‌شود، یک ناهنجاری در راستای پاهاست. در این وضعیت، هنگامی که فرد می‌ایستد و زانوهایش را به هم می‌چسباند، بین مچ پاهای او فاصله وجود دارد. این حالت باعث می‌شود که پاها به شکل حرف “X” در بیایند.
برای درمان پای ضربدری، باید به یک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. اگر پای ضربدری در یک کودک است، بهتر است به یک متخصص ارتوپدی کودکان مراجعه کنید. این پزشکان به صورت تخصصی روی مشکلات اسکلتی و عضلانی کودکان تمرکز دارند و تجربه بیشتری در تشخیص و درمان این نوع ناهنجاری‌ها در سنین رشد دارند. در ادامه هم برای بزرگسالان هم کودکان بهترین پزشکان را معرفی کرده ایم.
ویزیت و نوبت دهی دکتر محمد آیتی فیروزآبادی فوق تخصص جراحی زانو
دکتر محمدجواد مرتضوی فوق تخصص و جراح زانو و لگن
دکتر محمدحسن کاسب فوق تخصص جراحی زانو و آرتروسکوپی زانو
درمان پای ضربدری (ژنو والگوم) به شدت و سن فرد بستگی دارد. در کودکان خردسال، این وضعیت اغلب بخشی طبیعی از رشد است و معمولاً خودبه‌خود با بزرگ‌تر شدن آن‌ها اصلاح می‌شود. در این موارد، نیازی به درمان خاصی نیست و پزشک فقط وضعیت را پیگیری می‌کند.
اگر شدت این حالت بیشتر باشد یا در سنین بالاتر ادامه پیدا کند، ممکن است پزشک برای تقویت عضلات و بهبود وضعیت پاها، انجام تمرینات کششی و تقویتی را توصیه کند. استفاده از کفی یا ارتزهای مخصوص نیز می‌تواند به توزیع بهتر فشار بر روی پا و کاهش فشار بر مفاصل زانو کمک کند.
در موارد شدیدتر که پای ضربدری موجب درد، مشکلات حرکتی یا عوارض دیگر می‌شود، ممکن است نیاز به درمان‌های تهاجمی‌تر باشد. در برخی نوجوانان یا بزرگسالان، جراحی تنها راه حل مؤثر است. یکی از رایج‌ترین انواع جراحی، استئوتومی است که طی آن جراح با تغییر زاویه استخوان ساق پا یا ران، راستای زانو را اصلاح می‌کند.
هدف از این درمان‌ها، نه تنها بهبود ظاهر پاها، بلکه پیشگیری از مشکلات درازمدت مانند آرتروز زودهنگام زانو است. تصمیم برای انتخاب روش درمانی مناسب باید توسط یک متخصص ارتوپدی و پس از بررسی دقیق شرایط فرد گرفته شود.
درمان پای ضربدری (ژنو والگوم) به عوامل مختلفی از جمله شدت عارضه و سن فرد بستگی دارد. به طور کلی، هر چه درمان زودتر آغاز شود، شانس موفقیت بیشتر است.
در کودکان، به ویژه در سنین خردسالی، پای ضربدری اغلب یک وضعیت طبیعی رشد است و معمولاً تا سن ۶ تا ۸ سالگی خودبه‌خود اصلاح می‌شود. در این دوره، نیازی به درمان خاصی نیست و پزشک تنها وضعیت کودک را زیر نظر می‌گیرد. اگر پس از این سنین، این وضعیت ادامه پیدا کند یا شدید باشد، می‌توان با فیزیوتراپی، تمرینات اصلاحی و استفاده از کفی‌های طبی آن را مدیریت کرد. در موارد بسیار نادر و شدید که درمان‌های غیرجراحی موفق نباشند، ممکن است در سنین قبل از بلوغ، جراحی‌های جزئی برای اصلاح راستای رشد استخوان‌ها انجام شود.
دکتر تقی بغدادی فوق تخصص و جراح ارتوپد کودکان
در نوجوانان و بزرگسالان، اگر پای ضربدری از دوران کودکی باقی مانده باشد یا به دلایل دیگری مانند چاقی، آرتروز یا آسیب دیدگی ایجاد شده باشد، درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی و ارتزها ممکن است به کاهش علائم کمک کنند، اما اغلب نمی‌توانند ساختار استخوانی را به طور کامل اصلاح کنند. در این سنین، تنها راه حل قطعی برای اصلاح کامل راستای پا، جراحی است. جراحی‌های اصلاحی استخوان (استئوتومی) در این افراد انجام می‌شود تا زاویه استخوان‌ها تغییر یابد و زانو در وضعیت صحیح قرار گیرد. بنابراین، پای ضربدری در هر سنی قابل مدیریت و درمان است، اما نوع درمان به سن و شدت آن بستگی دارد و درمان‌های غیرجراحی در کودکان مؤثرتر از بزرگسالان هستند.
آخرین به‌روزرسانی: ۱۴۰۴/۰۶/۱۲✍🏻 کلینیک زانو تهران ارتوپدی
