تاندون ها طناب هایی قوی از جنس بافت فیبری هستند که ماهیچه ها را به استخوان ها متصل می کنند. تاندون چهارسر زانو با عضلات جلوی ران شما کار می کند تا پا را صاف کند.
پارگی های جزئی تاندون می تواند راه رفتن و انجام سایر فعالیت های روزمره را با مشکل مواجه کند. پارگی بزرگ (کامل) تاندون چهارسر زانو، آسیبی ناتوان کننده است و معمولاً برای بازیابی عملکرد کامل زانو به جراحی و فیزیوتراپی نیاز است.
پارگی های تاندون چهارسر شایع نیستند. این پارگی ها اغلب در بین افراد میانسالی بروز می کند که در ورزش های دو یا پرش فعالیت دارند. در این مقاله از سایت تهران ارتوپدی به بررسی پارگی تاندون چهار سر ران می پردازیم.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر محمدحسن کاسب فوق تخصص جراحی زانو و آرتروسکوپی زانو از اینجا اقدام کنید
چهار عضله چهار سر ران درست بالای کشکک زانو (پاتلا) به هم می رسند و تاندون چهار سر ران را تشکیل می دهند. تاندون چهار سر، عضلات چهار سر ران را به کشکک زانو وصل می کند. کشکک زانو به وسیله تاندون کشکک به استخوان ساق پا (درشت نی) متصل می شود. با کمک همکدیگر، ماهیچه های چهارسر، تاندون چهارسر و تاندون کشکک زانو را صاف می کنند.
تاندون های زانو. ماهیچه ها بوسیله تاندون ها به استخوان ها متصل می شوند.
چهار عضله چهارسر دقیقاً در بالای کشکک زانو (پاتلا) به یکدیگر می رسند و تاندون چهارسر را شکل می دهند. تاندون چهارسر ران، کشکک زانو را به عضلات چهارسر ران متصل می کند. کشکک زانو توسط تاندون کشکک به استخوان ساق پا (درشت نی) متصل است. ماهیچه های چهارسر، تاندون چهارسر و تاندون کشکک با کمک یکدیگر زانو را صاف می کنند.
پارگی تاندون چهار سر ران می تواند جزئی یا کلی باشد.
پارگی های جزئی: بیشتر پارگی ها، بافت نرم را به طور کامل مختل نمی کنند. این پارگی ها شبیه طنابی است که به قدری کشیده شده است که برخی از بافت ها دچار پارگی شده اند، اما طناب هنوز یک تکه و یکپارچه است.
پارگی های کلی: پارگی کامل بافت نرم را به دو قسمت تقسیم می کند.
وقتی تاندون چهار سر ران دچار پارگی کامل می شود، ماهیچه دیگر به کشکک زانو متصل نیست. بدون این پیوستگی، زانو هنگام انقباض عضلات چهارسر نمی تواند صاف شود.
پارگی کامل تاندون چهارسر ران
پارگی چهارسر ران اغلب زمانی بروز می کند که بار سنگینی روی پای ستون شده وجود داشته باشد و زانو تا حدی خم شده باشد. لحظه فرود نادرست از پرش در ورزش بسکتبال را در نظر بگیرید. نیروی وارده از فرود برای تاندون بیش از حد زیاد است و این باعث پارگی تاندون می شود.
پارگی ها همچنین می توانند در اثر زمین خوردن (افتادن)، نیرو و ضربه مستقیم به جلوی زانو و جراحت ها (بریدگی ها) ایجاد شوند.
احتمال پارگی تاندون ضعیف شده چهارسر بیشتر است. چندین عامل می تواند منجر به ضعف تاندون شود:
التهاب تاندون کشکک: التهاب تاندون چهرسر که تاندونیت چهارسر ران نامیده می شود، تاندون را ضعیف می کند. همچنین ممکن است باعث پارگی های ریز شود.
التهاب تاندون چهارسر ران بیشتر در افرادی شایع است که در فعالیتها و ورزش هایی شرکت می کنند که نیاز به دویدن یا پریدن دارند.
بیماری مزمن: تاندون های ضعیف شده نیز می توانند در اثر بیماری هایی ایجاد شوند که خون رسانی را مختل می کنند. بیماریهای مزمنی که تاندون را ضعیف می کنند، عبارتند از:
استفاده از استروئید: استفاده از کورتیکواستروئیدها با افزایش ضعف عضلات و تاندون ها همراه است.
فلوروکینولون ها: این نوع آنتی بیوتیک خاص با پارگی تاندون چهارسر مرتبط است.
بی حرکتی: هنگامی که برای مدتی طولانی از پاهای خود استفاده نمی کنید، ماهیچه ها و تاندون های حمایت کننده از زانو قدرت و انعطاف پذیری خود را از دست می دهند.
پارگی های چهارسر ران پس از جراحی یا دررفتگی زانو بروز می کنند. اگرچه این اتفاق به ندرت پیش می آید، اما اتفاق می افتد.
وقتی تاندون کشکک زانو پاره می شود، اغلب پارگی یا صدا دادن احساس می شود. به دنبال آن، درد و تورم معمولاً شروع می شود و شاید نتوانید زانویتان را صاف کنید. سایر علائم به شرح زیر هستند:
پزشک در مورد سلامت عمومی و علائم تان با شما صحبت خواهد کرد. همچنین در مورد سابقه پزشکی تان از شما سوال می کند. سوالاتی که از شما پرسیده می شوند، عبارتند از:
پزشکان از تست کشش زانو برای تشخیص پارگی تاندون چهارسر استفاده می کنند.
پس از بحث در مورد علائم و سابقه پزشکی، پزشک زانو را به طور کامل معاینه می کند. برای تعیین علت دقیق علائم، پزشک بررسی می کند که چقدر می توانید زانویتان را باز یا صاف کنید. اگرچه این قسمت از معاینه می تواند دردناک باشد، ولی برای تشخیص پارگی تاندون چهارسر رانتان حائز اهمیت است.
برای تأیید تشخیص، پزشک بعضی آزمایشات تصویربرداری مانند رادیوگرافی یا ام آر آی را تجویز می شود.
رادیوگرافی: هنگام پارگی تاندون چهارسر ران، کشکک زانو از جای خود خارج می شود. این پارگی غالباً در نمای “جانبی” رادیوگرافی از زانو بسیار واضح و مشخص است. اغلب پارگی های کامل را می توان تنها با این رادیوگرافی تشخیص داد.
(تصویر سمت چپ) این رادیوگرافی که از پهلو گرفته شده است، محل طبیعی کشکک زانو را نشان می دهد. (تصویر سمت راست) کشکک زانو به دلیل پارگی تاندون کشکک از جای خود خارج شده است.
ام آر آی: ام آر آی تصاویر بهتری را از بافت های نرم از جمله تاندون چهارسر ران در اختیار می نهد. ام آر آی می تواند میزان پارگی تاندون و محل پارگی را نشان دهد. گاهی اوقات کاربرد ام آر آی برای این است که احتمال آسیب دیگری که علائم مشابهی دارد، کنار گذاشته شود.
پزشک هنگام برنامه ریزی برای درمان تان چندین مورد از جمله موارد زیر را در نظر می گیرد:
اکثر پارگی های کوچک و جزئی به درمان های غیر جراحی به خوبی جواب می دهند.
پزشک توصیه می کند که از یک بی حرکت کننده زانو یا بریس مخصوص زانو استفاده کنید. این کار زانو را صاف نگه می دارد تا به بهبود آن کمک کند. به احتمال زیاد به عصا احتیاج خواهید داشت تا به شما کمک کند تمام وزن را روی پای خود نیندازید. بایستی 3 تا 6 هفته از بی حرکت کننده یا بریس زانو استفاده کنید.
درمان غیر جراحی اغلب شامل استفاده از بریس و فیزیوتراپی است.
وقتی درد و تورم اولیه برطرف شد، تمرینات ورزشی به تدریج به برنامه شما اضافه می شود. بالا و صاف نگه داشتن ساق پا برای تقویت عضلات چهارسر، اغلب در برنامه فیزیوتراپی نقشی اساسی دارد. با گذشت زمان، پزشک یا درمانگر بریس را باز می کند. باز کردن بریس به شما این امکان را می دهد تا با دامنه حرکتی بیشتری آزادانه حرکت کنید. همچنان که بهبود می یابید، تمرینات تقویتی بیشتری برای شما تجویز می شود.
پزشک با شما صحبت خواهد کرد که چه موقع بازگشت به فعالیت ورزشی برایتان بی خطر است.
اکثر بیمارانی که دچار پارگی های کامل تاندون می شوند، برای ترمیم تاندون پاره به جراحی نیاز دارند. اگر پارگی نسبتاً بزرگی دارید یا پارگی جزئی دارید که ناشی از تحلیل تاندون است، پزشک جراحی را نیز توصیه می کند. توصیه جراحی به احتمال زیاد به سن، فعالیت ها و سطح عملکرد قبلی شما بستگی خواهد داشت.
ترمیم از طریق جراحی، تاندون پاره شده را مجدداً به قسمت بالای زانو متصل می کند. اگر ترمیم در افرادی که نیاز به جراحی دارند، بلافاصله پس از آسیب انجام شود، عملکرد بهتر خواهد بود. ترمیم زودهنگام از ایجاد زخم و سفت شدن تاندون و کوتاه شدن تاندون جلوگیری می کند.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر محمدجواد مرتضوی فوق تخصص و جراح زانو و لگن از اینجا اقدام کنید
اگرچه ترمیم تاندون ها گاهی به صورت سرپایی انجام می شود، اما اکثر افراد حداقل یک شب پس از این عمل در بیمارستان می مانند. اینکه آیا باید یک شب در بیمارستان بمانید یا خیر، به شرایط و نیازهای پزشکی تان بستگی خواهد داشت.
جراحی با بی حسی موضعی ای انجام می شود که در آن قسمت تحتانی بدن بی حس می شود (بی حسی نخاعی)، یا با بیهوشی عمومی که در آن به خواب می روید.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر محمد آیتی فیروزآبادی فوق تخصص جراحی زانو از اینجا اقدام کنید
برای اتصال مجدد، به تاندون بخیه زده می شود و سپس از طریق سوراخ های ایجاد شده به وسیله مته در قسمت زانو با نخ دوخته می شوند. بخیه ها در قسمت بالای زانو بسته می شوند. جراح بخیه ها را به دقت می زند تا کشیدگی درست در تاندون ایجاد شود. این امر همچنین باعث می شود موقعیت کشکک زانویتان دقیقاً با موقعیت زانوی سالم تان مطابقت داشته باشد.
برای متصل کردن مجدد تاندون، سوراخ های کوچکی در کشکک زانو ایجاد می شوند (تصویر سمت چپ) و بخیه ها از طریق سوراخ ها گذرانده می شوند تا تاندون را به سمت استخوان بکشد (تصویر سمت راست).
برای محافظت بیشتر از ترمیم، برای کمک به نگه داشتن کشکک زانو در جای خود در زمان بهبود تاندون، برخی از جراحان از سیم، بخیه یا مفتول استفاده می کنند. اگر جراح تان این کار را انجام دهد، سیمها یا مفتول ها بایستی در طی یک عمل جراحی بعدی برنامه ریزی شده برداشته شوند.
جراح پیش از عمل جراحی به شما خواهد گفت که به مراقبت زیاد نیاز خواهید داشت. گاهی اوقات، جراحان برای حفاظت بیشتر مجبور به اتخاد این تصمیم در حین عمل جراحی می شوند و آن هنگامی است که متوجه آسیب بیش از حد انتظارشان به تاندون یا پارگی گسترده تر می شوند.
اگر قبل از عمل تاندون خیلی کوتاه شده باشد، اتصال مجدد آن به کاسه زانو دشوار خواهد بود. جراح برای طولانی کردن تاندون به پیوند بافت نیاز خواهد داشت. این کار گاهی شامل استفاده از بافت اهدایی (آلوگرافت) می شود.
اگر بیش از یک ماه از مصدومیت تان گذشته باشد، این مسئله بسیار حائز اهمیت است. آسیب شدید ناشی از جراحت یا بیماری زمینه ای نیز می تواند تاندون را بیش از حد کوتاه کند. جراح قبل از عمل درباره روال کار اضافی با شما صحبت خواهد کرد.
شایع ترین عوارض ترمیم تاندون چهارسر، ضعف و از دست دادن حرکت زانو است. همچنین امکان پارگی مجدد تاندون بعد از ترمیم وجود دارد. علاوه بر این، موقعیت کشکک زانو بعد از عمل ممکن است متفاوت باشد.
مانند هر عمل جراحی دیگر، سایر عوارض احتمالی عبارتند از: عفونت، پارگی زخم، لخته شدن خون یا عوارض بیهوشی.
پس از عمل جراحی برای مدیریت و کنترل درد به بعضی درمان ها با یخ و داروها نیاز خواهید داشت. حدود 2 هفته پس از جراحی بخیه ها یا منگنه های پوستی در مطب جراح برداشته می شوند.
به احتمال زیاد، ترمیم آسیب تان با یک بی حرکت کننده زانو یا گچ گیری کل پا صورت خواهد گرفت. شاید بتوانید با استفاده از بریس و عصا (یا واکر) وزن خود را روی پایتان بیندازید. با گذشت زمان، پزشک یا درمانگر بریس شما را باز می کند. باز کردن بریس به شما این امکان را می دهد تا با دامنه حرکتی بیشتری آزادانه حرکت کنید. تمرینات تقویتی به برنامه توانبخشی شما افزوده می شود.
در برخی موارد، برنامه “حرکت فوری” (برنامه درمانی) تجویز می شود. این برنامه درمانی، روشی تهاجمی تر است و مناسب همه بیماران نیست. اکثر جراحان در اوایل بعد از عمل جراحی بسیار مراقب حرکت بیمار هستند.
زمان بندی دقیق فیزیوتراپی و نوع تمرینات توصیه شده برای شما شخصی است. برنامه توانبخشی بر اساس نوع پارگی، ترمیم از طریق جراحی، بیماری و نیازهایتان خواهد بود.
بهبودی کامل حدود 6 ماه طول می کشد. بسیاری از بیماران گزارش کرده اند که به 12 ماه زمان نیاز دارند تا به تمام اهداف مدنظر خود برسند.
اکثر افراد پس از بهبودی از پارگی تاندون چهارسر، قادر به بازگشت به مشاغل و فعالیتهای قبلی خود هستند. تقریباً نیمی از افراد در ناحیه پارگی دچار ضعف و درد ران می شوند. اگر ترمیم در افرادی که نیاز به جراحی دارند، زودهنگام و پس از آسیب انجام شود، عملکرد بهتر خواهد بود.
اگر ورزشکار حرفه ای هستید، جراح به احتمال زیاد قدرت پایتان را قبل از بازگشت تان به ورزش بررسی می کند. جراح قدرت پایتان را با استفاده از تست عملکرد زانو (مانند پرش) مقایسه می کند. هدف این است که قدرت پای آسیب دیده حداقل 85-90% قدرت پای سالم تان را داشته باشد. جراح علاوه بر قدرت پایتان، استقامت پایتان و تعادل را نیز ارزیابی می کند و همچنین وجود تورم را بررسی می کند.
جراح بازگشت تان به شرایط مسابقه و رقابت را با دقت مورد بررسی قرار می دهد.
