تاندون ها طناب هایی قوی از جنس بافت فیبری هستند که ماهیچه ها را به استخوان ها متصل می کنند. تاندون کشکک زانو با عضلات جلوی ران شما کار می کند تا پا را صاف کند. پارگی های جزئی تاندون می تواند راه رفتن و انجام سایر فعالیت های روزمره را با مشکل مواجه کند. پارگی بزرگ (کامل) تاندون کشکک زانو، آسیبی ناتوان کننده است و معمولاً برای بازیابی عملکرد کامل زانو به جراحی و فیزیوتراپی نیاز است. در این مقاله از سایت تهران ارتوپدی به بررسی پارگی تاندون کشکک زانو می پردازیم.
تاندون های زانو. ماهیچه ها بوسیله تاندون ها به استخوان ها متصل می شوند. تاندون کشکک زانو، پایین کشکک زانو (پاتلا) را به بالای استخوان ساق پا (درشت نی) متصل می کند و در واقع رباطی است که به دو استخوان مختلف، کشکک زانو و ساق پا متصل می شود. تاندون چهارسر ران، کشکک زانو را به عضلات چهارسر ران متصل می کند. ماهیچه های چهارسر، تاندون چهارسر و تاندون کشکک با کمک یکدیگر زانو را صاف می کنند.
پارگی تاندون کشکک می تواند جزئی یا کامل باشد. پارگی های جزئی: بسیاری از پارگی ها بافت نرم را کاملاً مختل نمی کنند. این نوع پارگی ها شبیه طنابی است که به قدری کشیده شده است که بعضی از فیبرها دچار پارگی شده اند، اما طناب هنوز یک تکه و یکپارچه است. پارگی های کامل: پارگی کامل بافت نرم را به دو قسمت تقسیم می کند. وقتی تاندون کشکک زانو دچار پارگی کامل می شود، تاندون از کشکک زانو جدا می شود. بدون این پیوستگی نمی توانید زانو را صاف کنید. تاندون کشکک زانو اغلب در محلی که به کاسه زانو متصل می شود، دچار پارگی می شود و بخشی از استخوان همراه با تاندون شکسته می شود. وقتی پارگی، ناشی از یک بیماری -مانند التهاب تاندون- باشد، پارگی معمولاً در وسط تاندون بروز می کند.
پارگی کامل تاندون کشکک زانو
برای پاره شدن تاندون کشکک زانو نیروی بسیار قوی لازم است.
ضربه مستقیم به جلوی زانو بر اثر زمین خوردن یا سایر ضربه ها از علل شایع پارگی هستند. بریدگی ها اغلب منجر به این نوع آسیب ها می شوند.
معمولاً هنگام خم شدن زانو و پیوند پا، تاندون کشکک زانو پاره می شود، مانند هنگام فرود از پرش یا پرش به بالا.
احتمال پارگی تاندون ضعیف شده کشکک بیشتر است. چندین عامل می تواند منجر به ضعف تاندون شود:
التهاب تاندون کشکک که تاندونیت کشکک نامیده می شود، تاندون را ضعیف می کند. همچنین ممکن است باعث پارگی های ریز شود. التهاب تاندون کشکک بیشتر در افرادی شایع است که در فعالیتها و ورزش هایی شرکت می کنند که نیاز به دویدن یا پریدن دارند. چون التهاب تاندون کشکک بیشتر در بین دوندگان رایج است، گاهی اوقات به آن “زانوی جهنده” گفته می شود. تزریق کورتیکواستروئید برای درمان التهاب تاندون کشکک باعث ضعف بیشتر تاندون و افزایش احتمال پارگی تاندون می شود. کورتیکواستروئید معمولاً در داخل یا اطراف تاندون کشکک تزریق نمی شود.
تاندون های ضعیف شده نیز می توانند در اثر بیماری هایی ایجاد شوند که خون رسانی را مختل می کنند. بیماری های مزمنی که تاندون را ضعیف می کنند، عبارتند از:
استفاده از داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها و استروئیدهای آنابولیک موجب افزایش ضعف عضلات و تاندون ها می شود.
جراحی پیشین در اطراف تاندون، مانند تعویض کامل زانو یا بازسازی رباط صلیبی قدامی، شما را در معرض خطر بیشتری برای پارگی قرار می دهد.
وقتی تاندون کشکک زانو پاره می شود، اغلب پارگی یا صدا دادن احساس می شود. به دنبال آن، درد و تورم معمولاً شروع می شود و شاید نتوانید زانویتان را صاف کنید. سایر علائم به شرح زیر هستند:
پزشک در مورد سلامت عمومی و علائم تان با شما صحبت خواهد کرد. همچنین در مورد سابقه پزشکی تان از شما سوال می کند. سوالاتی که از شما پرسیده می شوند، عبارتند از:
پس از بحث در مورد علائم و سابقه پزشکی، پزشک زانو را به طور کامل معاینه می کند. برای تعیین علت دقیق علائم، پزشک بررسی می کند که چقدر می توانید زانویتان را باز یا صاف کنید. اگرچه این قسمت از معاینه می تواند دردناک باشد، ولی تشخیص پارگی تاندون کشکک حائز اهمیت است. پزشکان از تست کشش زانو برای تشخیص پارگی تاندون چهارسر استفاده می کنند.
برای تأیید تشخیص، پزشک بعضی آزمایشات تصویربرداری مانند رادیوگرافی یا ام آر آی را تجویز می کند. رادیوگرافی: هنگام پارگی تاندون کشکک زانو، کشکک زانو از جای خود خارج می شود. این پارگی غالباً در نمای “جانبی” رادیوگرافی از زانو بسیار واضح و مشخص است. اغلب پارگی های کامل را می توان تنها با این رادیوگرافی تشخیص داد. (تصویر سمت چپ) این رادیوگرافی که از پهلو گرفته شده است، محل طبیعی کشکک زانو را نشان می دهد. (تصویر سمت راست) کشکک زانو به دلیل پارگی تاندون کشکک از جای خود خارج شده است. ام آر آی: ام آر آی تصاویر بهتری را از بافت های نرم از جمله تاندون کشکک زانو در اختیار می نهد. ام آر آی می تواند میزان پارگی تاندون و محل پارگی را نشان دهد. گاهی اوقات کاربرد ام آر آی برای این است که احتمال آسیب دیگری که علائم مشابهی دارد، کنار گذاشته شود.
پزشک هنگام برنامه ریزی برای درمان تان چندین مورد از جمله موارد زیر را در نظر می گیرد:
پارگی های بسیار کوچک و جزئی به درمان های غیر جراحی خوب جواب می دهند.
پزشک توصیه می کند که از یک بی حرکت کننده زانو یا بریس مخصوص زانو استفاده کنید. این کار زانو را صاف نگه می دارد تا به بهبود آن کمک کند. به احتمال زیاد به عصا احتیاج خواهید داشت تا به شما کمک کند تمام وزن را روی پای خود نیندازید. بایستی 3 تا 6 هفته از بی حرکت کننده یا بریس زانو استفاده کنید.
وقتی درد و تورم اولیه برطرف شد، می توانید فیزیوتراپی را شروع کنید. تمرینات خاص می تواند قدرت و دامنه حرکتی را بازیابی کند. درمان غیر جراحی اغلب شامل استفاده از بریس و فیزیوتراپی است. به هنگام استفاده از بریس، پزشک تمریناتی را برای تقویت عضلات چهار سر ران توصیه می کند. اغلب، او بالا نگه داشتن پای صاف و کشیده را نیز توصیه می کند. با گذشت زمان، پزشک یا درمانگر بریس را باز می کند. باز کردن بریس به شما این امکان را می دهد تا آزادانه با دامنه حرکتی بیشتری حرکت کنید. همچنان که بهبودی خود را باز می یابید، تمرینات تقویتی بیشتری برای شما تجویز می شود.
اکثر افراد برای بازیابی عملکرد زانو به جراحی نیاز دارند. ترمیم به شیوه جراحی، تاندون پاره شده را دوباره به زانو متصل می کند. اگر ترمیم در بیمارانِ نیازمند به جراحی، بلافاصله پس از آسیب انجام شود، عملکرد بهتری در پی خواهد داشت. ترمیم زودهنگام از ایجاد زخم و سفت شدن و کوتاه شدن تاندون جلوگیری می کند.
اگرچه ترمیم تاندون ها گاهی به صورت سرپایی انجام می شود، اما اکثر افراد حداقل یک شب پس از این عمل در بیمارستان می مانند. اینکه آیا باید یک شب در بیمارستان بمانید یا خیر، به شرایط و نیازهای پزشکی تان بستگی خواهد داشت. جراحی با بی حسی موضعی ای انجام می شود که در آن قسمت تحتانی بدن بی حس می شود (بی حسی نخاعی)، یا با بیهوشی عمومی که در آن به خواب می روید.
برای اتصال مجدد، به تاندون بخیه زده می شود و سپس از طریق سوراخ های ایجاد شده به وسیله مته در قسمت زانو با نخ دوخته می شوند. بخیه ها در قسمت بالای زانو بسته می شوند. جراح بخیه ها را به دقت می زند تا کشیدگی درست در تاندون ایجاد شود. این امر همچنین باعث می شود موقعیت کشکک زانویتان دقیقاً با موقعیت زانوی سالم تان مطابقت داشته باشد. برای متصل کردن مجدد تاندون، سوراخ های کوچکی در کشکک زانو ایجاد می شوند (تصویر سمت چپ) و بخیه ها از طریق سوراخ ها گذرانده می شوند تا تاندون را به سمت استخوان بکشد (تصویر سمت راست).
برای محافظت بیشتر از ترمیم، برای کمک به نگه داشتن کشکک زانو در جای خود در زمان بهبود تاندون، برخی از جراحان از سیم، بخیه یا مفتول استفاده می کنند. اگر جراح تان این کار را انجام دهد، سیمها یا مفتول ها بایستی در طی یک عمل جراحی بعدی برنامه ریزی شده برداشته شوند. جراح پیش از عمل جراحی به شما خواهد گفت که به مراقبت زیاد نیاز خواهید داشت. گاهی اوقات، جراحان برای حفاظت بیشتر مجبور به اتخاد این تصمیم در حین عمل جراحی می شوند و آن هنگامی است که متوجه آسیب بیش از حد انتظارشان به تاندون یا پارگی گسترده تر می شوند. اگر قبل از عمل تاندون خیلی کوتاه شده باشد، اتصال مجدد آن به کاسه زانو دشوار خواهد بود. جراح برای طولانی کردن تاندون به پیوند بافت نیاز خواهد داشت. این کار گاهی شامل استفاده از بافت اهدایی (آلوگرافت) می شود. اگر بیش از یک ماه از آسیب تان گذشته باشد، تاندون ها اغلب کوتاه می شوند. آسیب شدید ناشی از جراحت یا بیماری زمینه ای نیز می تواند باعث کوتاهی بیش از حد تاندون شود. جراح درباره روال کار اضافی قبل از عمل با شما صحبت خواهد کرد.
شایع ترین عوارض ترمیم تاندون کشکک، ضعف و از دست دادن حرکت است. گاهی اوقات پارگی مجدد بروز می کند و تاندون ترمیم شده از کشکک زانو جدا می شود. علاوه بر این، موقعیت کشکک زانو بعد از عمل جراحی ممکن است متفاوت باشد. مانند هر عمل جراحی دیگر، سایر عوارض احتمالی عبارتند از: عفونت، پارگی زخم، لخته شدن خون یا عوارض بیهوشی.
پس از عمل جراحی برای مدیریت و کنترل درد به بعضی درمان ها با یخ و داروها نیاز خواهید داشت. حدود 2 هفته پس از جراحی بخیه ها یا منگنه های پوستی در مطب جراح برداشته می شوند. به احتمال زیاد، ترمیم آسیب تان با یک بی حرکت کننده زانو یا گچ گیری کل پا صورت خواهد گرفت. شاید بتوانید با استفاده از بریس و عصا (یا واکر) وزن خود را روی پای تان بیندازید. برای شروع، جراح انداختن وزن بر روی پا را فقط به “لمس انگشتان پا با کف زمین” محدود می کند؛ انگشتان پای خود را به آرامی روی زمین قرار می دهید و فقط وزن پای خود را طرف پایین می آورید. در 2 تا 4 هفته پایتان معمولاً می تواند حدود 50 درصد وزن بدن تان را تحمل کند. بعد از 4 تا 6 هفته، پایتان باید بتواند وزن کامل بدن تان را تحمل کند. با گذشت زمان، پزشک یا درمانگر بریس را باز می کند. این کار به شما این امکان را می دهد تا با دامنه حرکتی بیشتری آزادانه حرکت کنید. تمرینات تقویتی به برنامه توانبخشی شما اضافه می شود. در برخی موارد، برنامه “حرکت فوری” (برنامه درمانی) تجویز می شود. این برنامه درمانی، روشی تهاجمی تر است و مناسب همه بیماران نیست. اکثر جراحان در اوایل بعد از عمل جراحی بسیار مراقب حرکت بیمار هستند. زمان بندی دقیق فیزیوتراپی و نوع تمرینات توصیه شده برای شما شخصی است. برنامه توانبخشی بر اساس نوع پارگی، ترمیم از طریق جراحی، بیماری و نیازهایتان خواهد بود. بهبودی کامل حدود 6 ماه طول می کشد. بسیاری از بیماران گزارش کرده اند که به 12 ماه زمان نیاز دارند تا به تمام اهداف مدنظر خود برسند.
بسیاری از بیماران پس از بهبودی از پارگی تاندون کشکک زانو قادر به بازگشت به مشاغل و فعالیتهای قبلی خود هستند. بسیاری از آنها گزارش می کنند که در پای آسیب دیده خود سفتی مشاهده می کنند. بیشتر آنها میزان حرکت تقریباً یکسانی را در مقایسه با پای بدون آسیب شان بازیابی می کنند. اگر ورزشکار هستید، جراح به احتمال زیاد قدرت پایتان را قبل از بازگشت تان به ورزش بررسی می کند. جراح قدرت پایتان را با استفاده از تست عملکرد زانو (مانند پرش) مقایسه می کند. هدف این است که قدرت پای آسیب دیده حداقل 85-90% قدرت پای سالم تان را داشته باشد. جراح علاوه بر قدرت پایتان، استقامت پایتان و تعادل را نیز ارزیابی می کند و همچنین وجود تورم را بررسی می کند. جراح بازگشت تان به شرایط مسابقه و رقابت را با دقت مورد بررسی قرار می دهد.