پارگی روتاتور کاف یکی از دلایل عمده درد و ناتوانی در میان بزرگسالان است. هر ساله در ایالات متحده حدود دو میلیون نفر به دلیل مشکل روتاتور کاف پزشکشان را ملاقات می کنند.
یک روتاتور کاف پاره شانه شما را تضعیف خواهد کرد، این بدین معناست که بسیاری از فعالیت های روزانه مانند شانه کردن موها و لباس پوشیدن میتواند دردناک و مشکل شود. در این مقاله از سایت تهران ارتوپدی به پارگی عضلات گرداننده شانه (روتاتور کاف) می پردازیم.
شانه شما از سه استخوان تشکیل شده است: استخوان بازو (Humerus)، تیغه شانه (استخوان کتف)، و استخوان یقه (استخوان ترقوه). شانه یک مفصل گوی و حفره (سوکت) است: گوی یا سر استخوان بازو (استخوان هومروس) در حفره (سوکت) کم عمق تیغه شانه فیت میشود.
این تصویر از شانه، اجزاء اصلی مفصل را برجسته میکند
بازو در سوکت شانه توسط روتاتور کاف نگه داشته شده است، روتاتور کاف شامل گروهی از چهار ماهیچه بهمراه تاندون هایشان میباشند که پوششی اطراف استخوان هومروس (استخوان بازو) شکل میدهند. روتاتور کاف استخوان هومروس را به استخوان تیغه شانه متصل میکند و به بالا رفتن و چرخش دست کمک میکند.
تاندون های روتاتور کاف سر هومروس (گوی استخوان بازو) را پوشش میدهند،
و به بالا رفتن و چرخش دست کمک میکند
مابین روتاتور کاف و استخوان بالایی شانه (استخوان آکرومیون) یک کیسه روان کننده (لغزاننده) به نام بورس وجود دارد. وقتیکه بازو حرکت میکند، بورس به تاندون های روتاتور کاف اجازه میدهد تا آزادانه سر بخورند. چنانچه تاندون های روتاتور کاف زخمی یا دچار آسیب شده باشند، این بورس نیز میتواند ملتهب و دردناک شود.
وقتی یک یا چند تاندون روتاتور کاف پاره شده باشد، آن تاندون (ها) دیگر بطور کامل به سر استخوان بازو (هومروس) متصل نیست.
اکثر پارگی ها در تاندون بالا خاری (سوپرااسپیناتوس) رخ میدهد، ولی ممکن است سایر قسمتهای روتاتور کاف نیز درگیر شوند.
در موارد زیادی پارگی در اثر فرسودگی تاندون اتفاق میافتد، از آنجائیکه آسیب پیشرفت میکند، تاندون میتواند کاملاً پاره شود، گاهی وقتها در اثر بلند کردن یک جسم سنگین این اتفاق رخ میدهد.
در بیشتر پارگی های روتاتور کاف، تاندون پاره شده از استخوان جدا میشود
انواع مختلفی از پارگی وجود دارد:
چپ: نمای بالای سر از چهار تاندون روتاتور کاف
راست: یک پارگی کامل در تاندون بالا خاری
چپ: نمای روبرو از یک روتاتور کاف نرمال
راست: یک پارگی کامل در تاندون بالا خاری
دو علت اصلی برای پارگی روتاتور کاف وجود دارد: آسیب و فرسایش (تخریب)
اگر بر روی دستی که در حالت کشش است زمین بخورید یا یک چیز بسیار سنگین را با حرکتی ناگهانی بلند کنید، روتاتور کاف دچار پارگی میشود، این نوع از پارگی میتواند با آسیب های دیگر مانند شکستگی ترقوه و در رفتگی شانه همراه باشد.
بیشتر پارگی ها پیرو سایش تاندون که به آرامی در گذر زمان رخ میدهد اتفاق میافتند، این نوع از فرسایش بطور طبیعی با بالا رفتن سن رخ میدهد. پارگی های روتاتور کاف معمولاً در دست اصلی اتفاق میافتند، اگر پارگی تخریبی (فرسایشی) در یک شانه اتفاق افتاد، احتمال پارگی روتاتور کاف در شانه دیگر بسیار زیاد میباشد، حتی اگر هیچ دردی در آن شانه وجود نداشته باشد.
چندین عامل در پارگی فرسایشی یا مزمن روتاتور کاف مشارکت دارند:
تنش تکراری: حرکتهای مشابه شانه که بارها و بارها تکرار میشوند میتوانند عامل تنش در ماهیچه ها و تاندون های روتاتور کاف شوند. بیس بال، تنیس، قایق رانی و وزنه برداری مثالهایی از فعالیتهای ورزشی هستند که میتوانند ریسک پارگی در اثر استفاده بیش از حد را افزایش دهند. بسیاری از مشاغل و کارهای روزمره نیز میتوانند عامل پارگی در اثر استفاده بیش از حد باشند.
کمبود خون رسانی: هرچه سن افزایش میابد، خون رسانی در روتاتور کاف کاهش میابد، بدون خون رسانی مناسب، توانایی طبیعی بدن در ترمیم آسیب های وارده به تاندون با اختلال مواجه میشود، و این در نهایت میتواند منجر به پارگی تاندون شود.
خار استخوانی: با افزایش سن، خار استخوانی (رشد بیش از حد استخوان) در قسمت پایینی استخوان اکرومین گسترش میابد، وقتی ما دستانمان را بلند میکنیم، خار استخوانی بر روی تاندون کشیده میشود، به این حالت گیر افتادگی شانه میگویند، در گذر زمان تاندون تضعیف و به پاره شدن نزدیک میشود.
از آنجاییکه بیشتر پارگیهای روتاتور کاف تا حد زیادی از سایش و پارگی نرمال که با افزایش سن رخ میدهند ناشی میشوند، افراد بالای 40 سال در ریسک بزرگتری هستند.
همچنین افرادی که کشش های تکرار شونده یا فعالیتهای بالای سر دارند در ریسک پارگیهای روتاتور کاف قرار دارند. خصوصاً ورزشکاران در مقابل پارگیهای استفاده بیش از حد آسیب پذیر هستند، بویژه تنیس بازان و پرتاب کنندگان بیس بال. همچنین نقاشان، نجاران و سایر افرادی که کارهای بالای سر انجام میدهند از شانس بیشتری برای پارگیها برخوردارند.
اگرچه که در افراد جوان نیز پارگیهای استفاده بیش از حد ناشی از ورزش یا کارهای بالای سر رخ میدهد، بیشتر پارگیها در افراد بزرگسال جوان از آسیب های ناشی از سانحه مثل سقوط رخ میدهد.
بیشتر علائم متداول پارگی روتاتور کاف شامل:
پارگی هایی که ناگهانی رخ میدهند، مانند پارگی های پیرو افتادن یا سقوط کردن، معمولاً باعث درد شدید میشوند. ممکن است گاز گرفتگی یا ضعف ناگهانی در بازو احساس شود.
پارگی هایی که به دلیل استفاده بیش از حد به آرامی گسترش میابند باعث درد و ضعف در بازو میگردند. ممکن است وقتیکه دست بالا میرود در شانه درد احساس شود، یا دردی که دست را به پایین میکشد. در ابتدا، درد ممکن است خفیف، یا فقط وقتی دست بالای سر کشیده میشود مانند زمان برداشتن چیزی از قفسه وجود داشته باشد. در مراحل اولیه ممکن است داروهای قابل تهیه بدون نسخه، مانند آسپرین یا ایبوپروفن درد را تسکین دهند.
پس از مدتی، ممکن است درد در هنگام استراحت نیز جلب توجه کند و دیگر با دارو از بین نرود. در هنگام شب وقتی روی قسمت دارای درد دراز میکشید ممکن است درد داشته باشید. درد و ضعف در شانه ممکن است فعالیت های روزمره مانند شانه کردن موها و رساندن دست به پشت کمر را با مشکل مواجه کند.
باید توجه داشت که بعضی از انواع پارگیهای روتاتور کاف اگرچه باعث ضعف در بازو و بروز سایر علایم میشوند ولی دردناک نیستند.
پس از بحث در مورد علایم و سابقه پزشکی، پزشک شانه شما را معاینه میکند. او چک خواهد کرد که آیا در شانه بیمار ناحیه حساس یا بدشکلی وجود دارد یاخیر. برای بررسی و اندازه گیری طیف حرکتی شانه، پزشک شانه را در جهات مختلف حرکت خواهد داد، همچنین او قدرت دست و بازو را آزمیاش خواهد کرد.
برای بررسی و اندازه گیری طیف حرکتی شانه،
پزشک شانه را در جهات مختلف حرکت خواهد داد
پزشک سایر مشکلات شانه را نیز کنترل خواهد کرد، او همچنین ممکن است گردن بیمار را معاینه کند تا سایر احتمالات و بیماریها مانند آرتریت را رد کند و مطمئن شود که درد از یک عصب درگیر (گیر کرده بین مهره ها) ناشی نشده است.
سایر آزمایشاتی که در تأیید تشخیص بیماری به پزشک کمک میکنند شامل:
عکس رادیولوژی: معمولاً اولین تصویربرداری که انجام میشود عکس رادیولوژی است، از آنجاییکه عکس رادیولوژی بافت های نرم شانه مانند روتاتور کاف (عضلات و تاندون های گرداننده شانه) را نشان نمیدهد؛ عکس ساده رادیولوژی از یک شانه دارای درد روتاتور کاف معمولاً نرمال یا با یک خار کوچک استخوان نشان داده میشود.
ام آر آی یا مافوق صوت: این نوع تصویربرداری میتواند نمایش بهتری از بافت های نرم مانند تاندون های روتاتور کاف ارایه نماید. این تصویر برداری ها میتوانند پارگی روتاتور کاف و همچنین محل و اندازه پارگی روی تاندون را نشان دهند. یک تصویر ام آر ای به پزشک ایده بهتری در مورد اینکه پارگی چقدر قبل تر (پارگی قدیمی) یا چقدر اخیر تر (پارگی جدید) رخ داده است، زیرا این موارد میتوانند کیفیت عضلات روتاتور کاف را نشان دهند.
اگر شما پارگی روتاتور کاف دارید و علیرغم افزایش درد همچنان از آن استفاده میکنید، باعث آسیب بیشتر میشوید. پارگی روتاتور کاف در گذر زمان میتواند بزرگتر شود.
درد مزمن (طولانی مدت) شانه و بازو میتواند دلیل مناسبی برای ملاقات با پزشک باشد. درمان زودهنگام میتواند از بدتر شدن علایم پیشگیری نماید، همچنین میتواند باعث بازگشت بسیار سریعتر به شرایط نرمال پیش از بیماری شود.
هدف هر درمانی کاهش درد و بازگرداندن عملکرد است. چندین گزینه برای درمان پارگی روتاتور کاف وجود دارد، و بهترین گزینه برای هر فرد متفاوت از فرد دیگر است. پزشک در برنامه ریزی درمان، سن، میزان فعالیت، سلامتی عمومی، و نوع پارگی روتاتور کاف هر شخص را مورد توجه قرار میدهد.
هیچ شواهد و مدارکی مبنی بر حصول نتیجه بهتر در انجام جراحی با فاصله کمتر زمانی نسبت به زمان آسیب دیدگی در مقابل انجام جراحی با فاصله بیشتر زمانی نسبت به زمان آسیب وجود ندارد، به همین دلیل بسیاری از پزشکان ابتدا مدیریت پارگی های روتاتور کاف را با فیزیوتراپی و سایر روشهای درمانی غیر جراحی پیشنهاد میدهند.
برای حدود 80% از بیماران، درمان غیر جراحی درد شانه را کاهش داده و عملکرد آن را بهبود میبخشد.
گزینه های درمان غیر جراحی شامل:
یک تزریق کورتونی ممکن است علایم دردناک را تسکین دهد
عمده مزیت استفاده از درمان غیر جراحی پرهیز از ریسک های اصلی جراحی مانند:
معایب درمان غیر جراحی عبارتند از:
اگر درد با روشهای درمان غیر جراحی بهبود نیافت پزشک ممکن است جراحی را پیشنهاد کند. درد ادامه دار نشانه اصلی برای جراحی است. همچنین اگر شما بسیار فعال هستید و از دستانتان برای کارها یا ورزش های بالای سری استفاده میکنید، ممکن است پزشک جراحی را پیشنهاد کند.
سایر علائمی که دلیل بر مناسب بودن گزینه جراحی میشوند عبارتند از:
عمل جراحی ترمیم روتاتور کاف پاره عمدتاً شامل اتصال مجدد تاندون به سر استخوان هومروس (استخوان بازو) میباشد. گزینه های کمی برای ترمیم پارگی های روتاتور کاف وجود دارد. جراح ارتوپد با بیمار در رابطه با بهترین فرآیند جراحی برای بازگرداندن سلامتی بیمار بحث و گفتگو خواهد کرد.
