شکستگی کشکک زانو، شکستگی کاسه زانو یا همان استخوان کوچک جلوی زانو است. از آنجایی که کشکک زانو مثل سپری برای مفصل زانو عمل می کند، در صورت افتادن مستقیم بر روی زانو یا برخورد آن با داشبورد در تصادف وسیله نقلیه، کشکک در معرض شکستگی قرار می گیرد. شکستگی کشکک زانو آسیبی جدی است که می تواند صاف باز کردن زانو یا راه رفتن را دشوار یا حتی غیرممکن کند. برخی از شکستگی های ساده کشکک زانو را می توان با گچ گیری یا آتل بندی تا زمان بهبود استخوان درمان کرد. با این حال، در اکثر شکستگی های کشکک، تکه های استخوان هنگام بروز آسیب از جای خود خارج می شوند. برای این شکستگی های پیچیده تر جهت بازگرداندن و تثبیت کشکک زانو و امکان بازگشت عملکرد، جراحی لازم است. در این مقاله از سایت تهران ارتوپدی به بررسی علائم و روش های درمان شکستگی کشکک زانو می پردازیم.
کشکک زانو مفصل زانو را می پوشاند و از آن محافظت می کند. کشکک زانو استخوان کوچکی است که در جلوی مفصل زانو –جایی که استخوان ران و استخوان ساق پا (درشت نی) به هم می رسند- قرار دارد. کشکک زانو از زانو محافظت می کند و ماهیچه های جلوی ران را به درشت نی متصل می کند. انتهای استخوان ران و قسمت زیرین کشکک با ماده ای نرم به نام غضروف مفصلی پوشانده شده است. این غضروف به استخوان ها کمک می کند تا هنگام حرکت زانو به راحتی در امتداد یکدیگر حرکت کنند.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر محمدجواد مرتضوی فوق تخصص و جراح زانو و لگن از اینجا اقدام کنید
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر محمدحسن کاسب فوق تخصص جراحی زانو و آرتروسکوپی زانو از اینجا اقدام کنید
کشکک زانو به طرق مختلف شکسته می شود. شکستگی ممکن است یک شکستگی ساده، واضح باشد که در آن استخوان به دو تکه شکسته می شود، یا استخوان به قطعات زیادی تقسیم شود. شکستگی می تواند در قسمت بالا، مرکز یا پایین استخوان رخ دهد. گاهی اوقات، شکستگی در بیش از یک ناحیه از زانو ایجاد می شود. این عکسبرداری از زانو که از پهلو گرفته شده، کشکک زانو را نشان می دهد که در سه نقطه دچار شکستگی شده است.
این نوع شکستگی درجا است. تکه های استخوان در تماس با یکدیگر باقی می مانند یا فقط یک یا دو میلی متر از هم جدا می شوند. در شکستگی پایدار، استخوان ها معمولاً در زمان بهبود در جای خود باقی می مانند. تصویر و عکسبرداری مقابل، شکستگی عمودی و پایدار کشکک زانو را نشان می دهد.
در شکستگی جابجا شده، انتهای شکسته استخوان از هم جدا شده و به درستی در یک راستا و ردیف قرار نمی گیرند. سطح معمولاً صاف مفصل نیز ممکن است دچار ترک شود. این نوع شکستگی اغلب به جراحی نیاز دارد تا تکه های استخوان دوباره کنار هم قرار داده شوند. تصویر و رادیوگرافی مقابل، نمای جلو (چپ) و جانبی (راست) شکستگی دو قسمتی در سراسر کشکک (شکستگی عرضی) با جا به جایی جزئی بین قطعات شکسته استخوان را نشان می دهد.
در این نوع شکستگی، استخوان به سه قسمت یا بیشتر تقسیم می شود. بسته به الگوی خاص شکستگی، شکستگی خرد شده ممکن است پایدار یا ناپایدار باشد. یک شکستگی خرد شده
در شکستگی باز، استخوان به گونه ای شکسته می شود که قطعات استخوان از پوست بیرون می آیند یا به استخوان آسیب وارد می شود. شکستگی باز اغلب شامل آسیب به بافتهای نرم پیرامون است و بهبودی آن مدت زمان بیشتری طول می کشد. شکستگی های باز بسیار وخیم هستند، زیرا هنگامی که پوست پاره می شود، خطر عفونت در زخم و استخوان بیشتر است. برای جلوگیری از عفونت، درمان فوری لازم است.
موارد زیر اغلب باعث شکستگی های کشکک زانو می شوند:
کشکک به طور غیر مستقیم نیز شکسته می شود. مثلا، انقباض ناگهانی عضله چهارسر ران در زانو می تواند کشکک را از هم جدا کند.
شایع ترین علائم شکستگی کشکک درد و تورم در جلوی زانو است. سایر علائم شامل موارد زیر است:
پس از بحث در مورد علائم و سابقه پزشکی، پزشک زانو را معاینه می کند. لبه های شکستگی را خصوصا اگر شکستگی جابجا شده باشد، اغلب می توان از طریق پوست لمس کرد. در طول معاینه، پزشک وجود همارتروز (خونریزی درون مفصل) را بررسی می کند. در این حالت، خون از انتهای استخوان شکسته در داخل فضای مفصل جمع شده و باعث تورم دردناک می شود. اگر مقدار زیادی خون در زانویتان جمع شده باشد، پزشک آن را تخلیه می کند تا به تسکین دردتان کمک کند. پزشک همچنین رادیوگرافی را برای تشخیص شکستگی تان تجویز می کند. جابجایی زیاد شکستگی این بیمار باعث ایجاد شکاف بزرگ بین قطعات استخوان شده است.
رادیوگرافی تصاویری از ساختارهای متراکم، از جمله استخوان، را ارائه می دهد. پزشک شما رادیوگرافی از زوایای مختلف را تجویز می کند تا شکستگی را بیابد و هم ترازی استخوان ها را مشاهده کند. یک فرد ممکن است با استخوان های اضافی در کشکک زانو متولد شود که با هم رشد نکرده اند- هر چند این اتفاق نادر است. به این بیماری کشکک دو تکه می گویند و ممکن است با شکستگی اشتباه گرفته شود. رادیوگرافی به تشخیص کشکک دو تکه کمک می کند. از آنجایی که بسیاری از افراد در هر دو زانو این بیماری را دارند، پزشک از زانوی دیگر نیز رادیوگرافی به عمل می آورد.
اگر قسمت های استخوان در جای خود باشند (جابجا نشوند)، ممکن است نیازی به جراحی نداشته باشید. پزشک از گچ گیری یا آتل بندی برای صاف نگه داشتن زانو و جلوگیری از حرکت در ساق پا استفاده می کند. این کار باعث می شود تا انتهای شکسته استخوان در زمان بهبودی در موقعیت صحیح قرار گیرد. بسته به شکستگی خاص تان شاید بتوانید وزن پای خود را بر روی پای گچ گیری شده یا بر روی پایِ در حال استفاده از بریس بیندازید. با وجود برخی شکستگی ها، نباید 6 تا 8 هفته وزن تان را بر روی پای شکسته بیندازید. پزشک تان در مورد محدودیت های انداختن وزن بر روی پایتان با شما صحبت خواهد کرد. این رادیوگرافی از شکستگی کشکک زانو، جابجایی قابل توجهی بین قطعات شکسته استخوان را نشان می دهد.
اگر تکه های استخوان در جای خود نباشند (جابجا شده باشند)، به احتمال زیاد به جراحی نیاز خواهید داشت. استخوان های کشکک شکسته که به هم نزدیک نیستند، اغلب در درمان مشکل دارند یا ممکن است التیام نیابند. ماهیچه های ران که به بالای کشکک چسبیده اند، بسیار قوی هستند و می توانند قطعات شکسته شده را در زمان بهبودی از جای خود بیرون بکشند. زمان جراحی: اگر پوست اطراف شکستگی تان پاره نشده باشد، پزشک توصیه می کند قبل از انجام عمل صبر کنید تا هر گونه خراشیدگی بهبود یابد. با این حال، شکستگی های باز خطر عفونت بیشتری دارند و بیمار در اسرع وقت، معمولاً ظرف چند ساعت، برای جراحی آماده می شود. در حین عمل جراحی، بریدگی های ناشی از آسیب و سطوح استخوان کاملاً تمیز می شود. استخوان معمولاً طی همان عمل جراحی ترمیم می شود.
نوع عمل انجام شده اغلب به نوع شکستگی شما بستگی دارد. قبل از عمل، پزشک روال کار و همچنین عوارض احتمالی را با شما در میان خواهد گذاشت.
این شکستگی های دو قسمتی اغلب با استفاده از پیچ یا میله و سیم و یک بند کشی “شکل هشت” در محل ثابت می شوند. بند شکل هشت دو قسمت را به هم جوش می دهد. این روش برای درمان شکستگی هایی که در نزدیکی مرکز کشکک زانو قرار دارند، عالی است، اما برای قسمت های شکسته شده بسیار کوچک در انتهای کاسه زانو مناسب نیست. بند کشی باعث فشردگی بیش از حد شکستگی های زیاد یک استخوان می شود. روش دیگر برای شکستگی عرضی، محکم بستن استخوان ها به هم با استفاده از پیچ های کوچک یا پیچ های کوچک و صفحات کوچک است. در این تصویر و رادیگرافی، از یک بند کشی شکل هشت برای نگه داشتن استخوان ها در کنار هم که دچار شکستگی عرضی شدند، استفاده شده است.
در برخی از شکستگی ها، بالای کشکک یا عموماً پایین کشکک زانو به چند قطعه کوچک تقسیم می شود. این نوع شکستگی زمانی رخ می دهد که کشکک زانو در ابتدا بر اثر آسیب از محل جدا شده و سپس با افتادن بیمار روی آن خرد می شود. از آنجایی که قطعات شکسته شده استخوان بسیار کوچک هستند و نمی توان آنها را در جای خود ثابت کرد، پزشک آنها را برمی دارد. سپس، تاندون شل کشکک زانو را به استخوان کشکک باقی مانده متصل می کند. اگر کشکک زانو دچار شکستگی های بسیار زیادی در مرکز شده و قسمت های استخوان از هم جدا شده باشند، پزشک از ترکیبی از سیم و پیچ برای ترمیم آن استفاده می کند. برداشتن قسمتهای کوچکی از کشکک زانو که قابل بازسازی نیستند، نیز نتایج رضایت بخشی به همراه خواهد داشت. برداشتن کامل کشکک زانو آخرین راه حل در درمان شکستگی خرد شده است.
بیشتر شکستگی ها به طور متوسط از چند روز تا چند هفته درد می کنند. بسیاری از بیماران استفاده از یخ، بالا نگه داشتن پای آسیب دیده و استفاده از داروهای ساده و بدون نسخه برای تسکین زانو درد ضروری می دانند. اگر دردتان شدید است، پزشک داروهای قوی مانند داروی افیونی را برای چند روز تجویز می کند. توجه داشته باشید که اگرچه مواد شبه افیونی به تسکین درد پس از جراحی کمک می کند، اما وابستگی به مواد افیونی و مصرف بیش از حد آن به یک مسئله مهم بهداشت عمومی تبدیل شده است. به همین دلیل، مواد افیونی معمولاً برای مدت کوتاهی تجویز می شوند. باید فقط طبق دستور پزشک از مواد افیونی استفاده کنید. به محض بهبود درد، مصرف مواد افیونی را متوقف کنید.
خواه درمان شما جراحی باشد یا غیر جراحی، توانبخشی نقش مهمی در بازگشت شما به فعالیت های روزمره تان ایفا می کند. از آنجایی که درمان شکستگی کشکک گاهی مستلزم بی حرکت نگه داشتن پایتان در گچ برای مدت زمان طولانی است، ممکن است زانویتان سفت شده و ماهیچه های ران تان ضعیف شوند. در طول توانبخشی، پزشک یا فیزیوتراپیست تمرینات خاصی را برای کمک به شما در موارد ذیل ارائه می دهد:
پزشک به شما می گوید چه زمانی می توانید وزن تان را روی پای خود بیندازید. تمرینات اولیه برای انداختن وزن بر روی پا معمولاً به لمس آرام انگشتان پایتان با کف زمین محدود می شود. با بهبود آسیب و تقویت عضلات، به تدریج قادر خواهید بود وزن بیشتری روی پای خود بیندازید.
حتی پس از درمان موفقیت آمیز، برخی از بیماران دچار شکستگی کشکک زانو ممکن است عوارض طولانی مدت داشته باشند.
آرتروز پس از سانحه نوعی آرتروز است که پس از آسیب ایجاد می شود. حتی وقتی استخوان ها به طور عادی بهبود می یابند، غضروف مفصلی که استخوان ها را می پوشاند، می تواند آسیب ببیند و در طول زمان منجر به درد و سفتی شود. آرتروز شدید در درصد کمی از بیماران مبتلا به شکستگی کشکک بروز می کند. آرتروز خفیف تا متوسط -کندرومالاسی کشکک- شایع تر است.
برخی از بیماران بعد از شکستگی دچار ضعف دائمی عضله چهارسر ران جلوی ران می شوند. از دست دادن حرکت در زانو، از جمله عدم صاف نگه داشتن (باز کردن) و خم کردن (انعطاف) نیز شایع است. این از دست دادن حرکت معمولاً ناتوان کننده نیست.
درد طولانی مدت در جلوی زانو در شکستگی کشکک شایع است. در حالی که علت این درد به طور کامل شناخته شده نیست، به احتمال زیاد علت آن آرتروز پس از سانحه، سفتی و ضعف عضلانی باشد. بعضی از بیماران احساس می کنند که به هنگام استفاده از زانوبند یا ساپورت راحت تر هستند.
مدت زمان بهبودی پس از شکستگی کشکک به عوامل مختلفی از جمله موارد زیر بستگی دارد:
اکثر بیماران می توانند طی 3 تا 6 ماه به فعالیت های عادی خود بازگردند. برای بیماران دچار شکستگی شدید، بازگشت به فعالیت ممکن است بیشتر طول بکشد. پزشک توصیه خواهد کرد تا تغییراتی را در سبک زندگی خود برای محافظت از زانو و جلوگیری از مشکلات آتی به عمل آورید. این توصیه ها اجتناب از فعالیتهایی خواهد بود که شامل خم کردن زیاد زانو یا چمباتمه زدن هستند. بالا رفتن و پایین رفتن از پله ها یا نردبان نیز باید اجتناب شوند.