واریس، رگ های خونی متورم و پیچ خورده ای است که دقیقا زیر سطح پوست برآمده می شود. این برآمدگی های آبی رنگ یا بنفش معمولا در ساق پاها، پاها و مچ پاها ظاهر می شوند. واریس می تواند دردناک باشد یا خارش ایجاد کند، در حالی که واریس عنکبوتی که ممکن است رگ های واریسی را احاطه کنند، خطوط قرمز یا بنفش کوچک تری هستند که نزدیک به سطح پوست ظاهر می‌شوند.
اگرچه واریس ناخوشایند و ناراحت کننده است، در بیشتر افراد خطرناک نیست. در برخی موارد، واریس شدید منجر به عوارض وخیمی از جمله لخته شدن خون می شود. می توانید بیشتر علائم واریس را خود در خانه کاهش دهید یا پزشک می تواند این علائم را با تزریق، لیزر درمانی یا جراحی درمان کند.
رگ های واریسی در زیر پوست آبی یا بنفش به نظر می رسند.
واریس و واریس عنکبوتی هر دو، نوعی بیماری وریدی هستند، اما ظاهر متفاوتی دارند. واریس عنکبوتی کوچکتر و نازکتر از واریس است و شبیه تار عنکبوت قرمز یا آبی یا شاخه های درخت و نزدیک به سطح پوست است.
واریس عنکبوتی عموما دردناک نیست و در همه ناحیه های بدن اغلب در پشت زانوها، روی پاها یا روی صورت ظاهر می شود ولی واریس معمولا روی پاها و ساق ها پاها ظاهر می شود.
احتمال ابتلای همه افراد به به واریس وجود دارد. عوامل خاصی از جمله عوامل زیر احتمال ابتلای به آن را افزایش می دهند:
واریس بسیار شایع است. حدود یک سوم از کل بزرگسالان واریس دارند. واریس در افرادی که از بدو تولدشان مونث هستند، نسبت به افرادی که از بدو تولدشان مذکر هستند، شایع تر است.
قابل تشخیص ترین علامت واریس، سیاهرگ های آبی یا بنفش پر گره هستند که درست زیر سطح پوست وجود دارد. علائم آن عبارتند از:
واریس اغلب در نیم تنه پایینی بدن، معمولا روی ساق پا، مچ پا و پا بروز می کنند. این رگ ها همچنین در ناحیه لگن (سندرم احتقان لگن)، خصوصا در افرادی که بچه دار شده اند، ایجاد می شوند. واریس در بیضه ها (واریکوسل) منجر به ناباروری می شود.
واریس زمانی بروز می کند که دیواره رگ ها ضعیف می شود. همچنانکه فشار خون در رگها افزایش می یابد، دیواره های ضعیف شده باعث بزرگتر شدن رگها می شوند. همچنانکه رگها کشیده می شوند، دریچه هایی که باعث حرکت خون در یک جهت در رگ ها می شوند، نمی توانند آنطور که باید کار کنند. خون کُند زیاد یا جمع می شود و باعث تورم، برآمدگی و پیچش رگها می شود.
دیواره ها و دریچه های رگها به دلایل مختلفی از جمله دلایل زیر ضعیف می شوند:
واریس نزدیک به سطح پوست قرار دارد و به راحتی قابل مشاهده است. پزشک این عارضه را در طول معاینه جسمی تشخیص می دهد. او رگها را لمس می کند و در حالت نشسته و ایستاده بیمار، آنها را بررسی می کند.
پزشک برای مشاهده تصاویر دقیق رگها و بررسی عوارض، سونوگرافی تجویز می کند. این آزمایش ایمن و بدون درد از امواج صوتی برای تولید تصاویری از بافت های داخل بدن استفاده می کند. سونوگرافی لخته خون و نحوه عملکرد دریچه ها را نشان می دهد.
اگرچه درمانی برای واریس وجود ندارد، درمان های زیر باعث بهبود ظاهر واریس شده و درد و ناراحتی ناشی از آن را از بین می برند:
در نیمی از افرادی که واریس شان به روش جراحی عریان سازی درمان شده است، واریس دوباره در عرض پنج سال عود کرده است و واریس پس از سایش و محو شدن در درون رگ نیز دوباره بروز می کند.
عوارض جانبی بالقوه این درمان ها عبارتند از:
اسکلروتراپی (تصلب درمانی) می تواند عوارض جانبی ایجاد کند که عبارتند از:
ممکن است نتوان از واریس جلوگیری به عمل آورد، اما می توان با داشتن یک سبک زندگی فعال و سالم احتمال ابتلا به آن را کاهش داد. پزشکان بسیاری از اقدامات مشابه را برای پیشگیری و درمان واریس توصیه می کنند:
معمولا واریس خطرناک نیست و عوارض طولانی مدت ایجاد نمی کند. بیشتر افراد مبتلا به این عارضه نگران ظاهر واریس هستند. این افراد ممکن است ناراحتی و درد داشته باشند، اما عوارضی را تجربه نکنند.
اغلب اوقات، واریسی که در دوران بارداری بروز می کند، طی دو یا سه هفته پس از زایمان خود به خود از بین می رود. در سایر افراد، واریس پس از درمان دوباره عود می کند.
واریس در صورت عدم درمان می تواند باعث ایجاد زخم (زخم باز)، خونریزی و تغییر رنگ پوست شود. واریس شدید ممکن است نشانه نارسایی مزمن وریدی باشد. این عارضه بر توانایی رگ ها برای پمپاژ خون به قلب شما تاثیر می گذارد.
افرادی که واریس دارند، بیشتر در معرض لخته شدن خون هستند. باید با پزشک خود در مورد واریس صحبت کنید. او بایستی شما را از نظر اختلالات انعقادی از جمله موارد زیر تحت نظر بگیرد:
ترومبوفلبیت (لخته شدگی) سطحی: لخته های خون می توانند در داخل واریس ایجاد شده و باعث ایجاد بیماری به نام لخته سیاهرگی سطحی یا لخته شدگی سطحی شوند. لخته شدگی دردناک است، اما عموما خطرناک نبوده و قابل درمان هم هست.
لخته سیاهرگی عمقی: افراد مبتلا به واریس بیشتر در معرض خطر ترومبوز ورید عمقی -لخته شدن خون در سیاهرگ عمیق- داخل بدن هستند.
آمبولی ریه: یک لخته خون در بدن (معمولا ناشی از لخته سیاهرگی عمقی) می تواند در ریه گیر کند. آمبولی ریه یک بیماری تهدید کننده زندگی است که نیاز به درمان فوری دارد.
اگرچه درمان ها موثر هستند، واریس می تواند عود کند. احتمال بازگشت واریس در افرادی که پس از درمان باردار می شوند، بیشتر است. اگر چاق هستید یا سبک زندگی کم تحرکی دارید، احتمال عود واریس بیشتری است.
اگرچه واریس معمولا خطرناک نیست، باید برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. اگر نگران ظاهر واریس هستید یا واریس ناراحت کننده و دردناک هست، درمان ها موثر خواهند بود. اگر در پوست یا رگهایتان موارد زیر را مشاهده کردید، باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه نمایید:
میلیون ها نفر با داشتن واریس به زندگی ادامه می دهند. واریس برای بیشتر افراد، مشکلاتی جدی برای سلامتی شان ایجاد نمی کند. تغییر سبک زندگی و درمان های خانگی می تواند علائم را تسکین دهد و از بدتر شدن آن جلوگیری کند. با پزشک خود در مورد درمان های ایمن و کم تهاجمی که درد را کاهش می دهند و ظاهر رگ های واریسی را بهبود می بخشند، صحبت کنید.
