اگر شما هم جز کاندید های جراحی تعویض مفصل زانو هستید باید قبل از جراحی نکاتی را رعایت کنید. در ادامه نکات مهم قبل از جراحی را برایتان توضیح داده ایم:
پیش از انجام جراحی تعویض مفصل زانو، بیمار باید تحت بررسی‌های کامل پزشکی قرار گیرد. این ارزیابی شامل آزمایش خون، نوار قلب (ECG)، تصویربرداری‌های لازم (مثل رادیوگرافی و گاهی MRI)، و بررسی عملکرد کلیه، کبد و ریه‌هاست. هدف از این ارزیابی، اطمینان از سلامت عمومی بدن برای تحمل بیهوشی و جراحی است. بیماران دارای بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشار خون، یا مشکلات قلبی باید وضعیت‌شان به خوبی پایدار شده و تحت کنترل باشد.
همچنین بررسی وضعیت دندان‌ها، مجاری ادراری یا منابع بالقوه عفونت ضروری است، چراکه هرگونه عفونت فعال در بدن می‌تواند باعث عفونت پروتز پس از جراحی شود. در صورت تشخیص عفونت‌های پنهان، ابتدا باید درمان کامل صورت گیرد. گاهی نیاز است بیمار پیش از جراحی به متخصصین دیگری مثل قلب یا ریه نیز ارجاع داده شود. این روند از بروز عوارض حین یا بعد از جراحی جلوگیری می‌کند و ایمنی عمل را بالا می‌برد.
وزن بالا یکی از عوامل افزایش فشار به مفصل مصنوعی و افزایش خطر شکست در نتایج بلندمدت جراحی تعویض مفصل زانو است. در بیماران دارای اضافه‌وزن یا چاقی مفرط، کاهش وزن پیش از جراحی باعث کاهش فشار مکانیکی روی زانو، کاهش التهاب سیستمیک بدن و کاهش احتمال بروز عفونت یا لخته خون بعد از عمل می‌شود. حتی کاهش ۵ تا ۱۰ درصد وزن می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر نتایج جراحی داشته باشد.
از طرفی، تغذیه صحیح پیش از عمل به تسریع روند ترمیم و بهبود بعد از جراحی کمک می‌کند. رژیم غذایی سرشار از پروتئین، ویتامین‌های A، C و D، آهن و روی، سیستم ایمنی را تقویت کرده و بازسازی بافت‌ها را تسهیل می‌کند. کم‌خونی، سوء تغذیه یا کمبود ویتامین‌ها، باید قبل از عمل شناسایی و اصلاح شوند. نوشیدن آب کافی و اجتناب از غذاهای فرآوری‌شده و پرچرب نیز توصیه می‌شود.
پیش از جراحی، بیمار باید تحت آموزش تمرینات خاصی قرار گیرد که با نام “Prehabilitation” شناخته می‌شوند. این تمرینات با هدف تقویت عضلات اطراف زانو، به‌ویژه عضلات چهارسر ران و همسترینگ انجام می‌شوند. عضلات قوی‌تر باعث می‌شوند که پس از عمل، بیمار زودتر به راه رفتن و فعالیت‌های روزانه بازگردد. همچنین از خشکی زانو و سفتی عضلانی جلوگیری می‌شود.
تمرینات شامل بالا آوردن پا در حالت طاق‌باز، سفت کردن عضلات ران در حالت نشسته یا درازکش، و کشش همسترینگ است. فیزیوتراپیست حرکات را آموزش داده و شدت و تکرار تمرین را بر اساس شرایط بیمار تنظیم می‌کند. بیماران بالای ۶۰ سال یا دارای ضعف عضلانی بیشتر از این تمرینات سود می‌برند. تمرین قبل از عمل علاوه بر اثر فیزیکی، تأثیر روانی مثبتی نیز دارد و اعتماد به نفس بیمار را برای بعد از عمل افزایش می‌دهد.
برخی داروها باید قبل از جراحی قطع یا تنظیم شوند، زیرا ممکن است در روند بیهوشی یا بهبود زخم تداخل ایجاد کنند. داروهای ضدانعقاد مثل وارفارین، آسپرین، یا داروهای مشابه باید چند روز پیش از عمل، تحت نظر پزشک قطع شوند تا خطر خونریزی حین جراحی کاهش یابد. داروهای دیابت، داروهای فشار خون و داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) نیز باید بازبینی شوند.
به بیمار توصیه می‌شود که فهرست کامل داروهایی که مصرف می‌کند، شامل داروهای گیاهی یا مکمل‌ها را در اختیار تیم پزشکی قرار دهد. مصرف برخی مکمل‌ها مانند ویتامین E، جینکو یا سیر نیز ممکن است بر روند انعقاد خون اثر بگذارد. پزشک با توجه به نوع دارو، دوز و وضعیت بیمار تصمیم می‌گیرد که چه زمانی دارو را قطع یا جایگزین کند. خودسرانه قطع داروها خطرناک است.
جراحی زانو به‌خصوص برای افراد مسن یا کسانی که تجربه‌ی قبلی از عمل نداشته‌اند، می‌تواند منبع اضطراب و نگرانی باشد. مشاوره‌ی پیش از عمل و دریافت اطلاعات کامل درباره روند جراحی، مراقبت‌های بعد از آن و نتایج مورد انتظار، به کاهش استرس روانی بیمار کمک زیادی می‌کند. تیم درمان باید با زبان ساده مزایا، عوارض احتمالی و نحوه توانبخشی را برای بیمار توضیح دهد.
اضطراب بالا می‌تواند باعث افزایش درد پس از عمل، کاهش همکاری بیمار در تمرینات توانبخشی و در نتیجه تأخیر در بهبود شود. در موارد شدید، ممکن است پزشک از داروهای آرام‌بخش کوتاه‌مدت استفاده کند یا مشاوره با روانشناس توصیه کند. روحیه مثبت و اعتماد به تیم درمان، عامل مهمی در موفقیت نهایی عمل محسوب می‌شود.
پیش از جراحی، خانواده باید محیط خانه را برای دوران نقاهت آماده کنند. برداشتن فرش‌های لغزنده، نصب میله کمکی در سرویس بهداشتی، استفاده از صندلی بلندتر برای نشستن، و قراردادن وسایل پرکاربرد در دسترس، از جمله اقداماتی است که باید انجام شود. وجود پله زیاد در خانه ممکن است نیاز به برنامه‌ریزی برای جابه‌جایی موقت بیمار داشته باشد.
همچنین خانواده باید تا چند روز اول پس از جراحی، برای مراقبت و همراهی بیمار آماده باشند. داشتن یک صندلی مناسب برای بالا آوردن پا، عصا یا واکر برای راه رفتن، و برنامه غذایی متعادل در خانه اهمیت زیادی دارد. همه این اقدامات باعث می‌شود که بیمار پس از ترخیص با آرامش بیشتری دوران بهبودی را طی کند.
آخرین به‌روزرسانی: ۱۴۰۴/۰۳/۱۸
