زانو یک مفصل پیچیده با اجزاء متعدد است که همین امر آن را مستعد انواع صدمات و آسیب ها می کند. برخی از شایعترین آسیب های زانو عبارتند از شکستگی ها، دررفتگی ها، کشیدگی ها و پارگی های رباط. بسیاری از آسیب های زانو با اقدامات و روش های ساده ای مانند بریس، ورزش و تمرینات تقویتی با موفقیت درمان می شوند، ولی برخی از صدمات زانو ممکن است عمل جراحی نیاز داشته باشند.
زانو از ساختارهای مهم زیادی تشکیل شده است که هر یک از آنها ممکن است آسیب ببیند. شایع ترین آسیب های زانو عبارتند از شکستگی ها در اطراف زانو، دررفتگی ها، پیچ خوردگی ها و پارگی های بافت‌های نرم مانند رباط‌ها. در بسیاری از موارد، آسیب ها و صدمات وارده به زانو بیش از یک ساختار را در زانو درگیر می‌کند. زانو درد ، التهاب و تورم شایعترین علائم آسیب دیدگی زانو است. علاوه بر این، زانو ممکن است بگیرد یا قفل شود. بسیاری از آسیب ها و صدمات وارده به زانو باعث خالی کردن زانو می شود که در آن شخص احساس ناپایداری و بی ثباتی در زانوی خود می کند.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر محمدجواد مرتضوی فوق تخصص و جراح زانو و لگن از اینجا اقدام کنید
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر محمدحسن کاسب فوق تخصص جراحی زانو و آرتروسکوپی زانو از اینجا اقدام کنید
شکستگی کشکک زانو (پاتلا) شایع ترین شکستگی در اطراف زانو است. انتهای استخوان ران (فمور) و استخوان درشت نی (تیبیا) نیز در جایی که به هم می‌رسند تا مفصل زانو را تشکیل دهند، می تواند دچار شکستگی شود. بسیاری از شکستگی‌ها در اطراف زانو ناشی از ضربات وارده به زانو مانند سقوط از ارتفاع زیاد، و تصادف با وسایل نقلیه است.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر محمد آیتی فیروزآبادی فوق تخصص جراحی زانو از اینجا اقدام کنید
دررفتگی زانو زمانی اتفاق می افتد که استخوان‌های زانو به طور کامل یا جزئی از جای خود خارج شوند. برای مثال، استخوان ران، استخوان درشت نی از همترازی خارج می شوند و کشکک زانو نیز ممکن است سُر بخورد و از جای خود خارج شود. دررفتگی ها در اثر ناهنجاری در ساختار زانوی فرد ایجاد می شود. در افرادی که ساختار زانوی نرمال و طبیعی دارند، در رفتگی ها اغلب ناشی از ضربات شدید وارده به زانو مانند سقوط، تصادفات با وسایل نقلیه موتوری و برخوردهای ورزشی است.
رباط صلیبی قدامی غالباً در حین انجام فعالیت های ورزشی صدمه و آسیب می‌بیند. احتمال بیشتری وجود دارد که ورزشکارانی که در ورزش های تیمی و گروهی مانند فوتبال، والیبال و بسکتبال شرکت می‌کنند، دچار آسیب دیدگی رباط های صلیبی قدامی شوند. تغییر جهت دادن سریع یا فرود آمدن نادرست پس از پریدن، منجر به پارگی ACL می شود. حدود نیمی از آسیب های رباط صلیبی قدامی همراه با صدمه به سایر ساختارهای زانو مانند غضروف مفصل، مینیسک یا سایر رباط ها اتفاق می افتد.
رباط صلیبی خلفی اغلب به دلیل ضربه به جلوی زانو، در حالیکه زانو خم است صدمه و آسیب می‌بیند. چنین اتفاقی اغلب ناشی از تصادفات با وسایل نقلیه موتوری و برخوردهای ورزشی است. پارگی‌های رباط صلیبی خلفی اغلب جزئی است و به خودیِ خود بهبود پیدا می‌کنند. رباط صلیبی خلفی اغلب به دلیل ضربه به جلوی زانو در حالی که زانو خم است صدمه و آسیب می‌بیند. چنین اتفاقاتی اغلب ناشی از تصادفات با وسایل نقلیه موتوری و برخوردهای ورزشی است. پارگی های رباط صلیبی خلفی اغلب جزئی است و به خودی خود بهبود پیدا می کنند.
آسیب‌های رباط‌های جانبی معمولاً ناشی از نیرویی است که زانو را به طرفین فشار می‌دهد. اینها اغلب آسیب های ناشی از تماس و برخورد هستند. آسیب‌های رباط‌های جانبی داخلی (MCL) معمولاً به دلیل ضربه مستقیم به قسمت خارجی زانو رخ می‌دهد و بیشتر در ورزش اتفاق می‌افتد. ضربه‌هایی که به بخش داخلی زانو وارد می‌شود و زانو را به بیرون فشار می‌دهد و زانو را به بیرون فشار می‌دهد، ممکن است به رباط‌های جانبی خارجی زانو (LCL) صدمه و آسیب برساند. پارگی‌های رباط جانبی خارجی زانو کمتر از سایر آسیب‌های زانو اتفاق می‌افتد.
آسیب ها و پارگی ناگهانی مینیسک زانو غالباً در حین فعالیت‌های ورزشی اتفاق می‌افتد. پارگی های مینیسک زانو به دنبال ضربه وارده به زانو هنگام حرکاتی مانند پیچ خوردن، چرخیدن و تکل خوردن رخ می دهد. همچنین با افزایش سن و آرتروز زانو خطر پاره شدن مینیسک زانو نیز تا حد قابل توجهی افزایش خواهد یافت. اگر منیسک زانو با افزایش سن ضعیف و نازک شده باشد، فقط یک چرخش ناجور هنگام بلند شدن از صندلی ممکن است برای پارگی منیسک زانو کافی باشد.
عضلات چهار سر ران و تاندون‌های کشکک زانو کشیده و پاره می شوند. اگرچه هرکسی ممکن است دچار پارگی تاندون کشکک زانو شود، اما این پارگی ها غالباً در افراد میانسالی که ورزش هایی مانند دویدن و پرش انجام می‌دهند، شایعتر است. سقوط، ضربه مستقيمی که به ناحیه جلوی زانو وارد می شود و فرود آمدن نادرست پس از یک پرش، از علل شایع آسیب تاندون زانو به شمار می روند.
در همان ابتدای آسیب دیدن زانویتان استفاده از متد RICE که مخفف ( Rest = استراحت ) ، ( ICE = یخ ) ، (Compression= کمپرس یا فشرده سازی )، (Elevation = بالابردن) است، می‌تواند به سرعت بهبود شما کمک کند. به منظور جلوگیری از پیشرفت آن حتماً در اسرع وقت به دنبال درمان و مراجعه به پزشک ارتوپدی باشید به ویژه در مواجه با موارد زیر:
نوع درمانی که پزشک شما تجویز می کند به عوامل مختلفی از جمله شدت آسیب دیدگی زانو، سن، وضعیت سلامت عمومی و سطح فعالیت شما بستگی دارد.
بسیاری از انواع آسیب دیدگی های زانو با اقدامات و روش های ساده ای مانند موارد زیر درمان می شوند.
پزشک شما ممکن است یک بریس را برای جلوگیری از حرکت زانویتان توصیه کند. اگر شما دچار شکستگی استخوان شده‌اید، یک کَست (قالب ارتوپدی) یا بریس می‌تواند تا زمان بهبودی استخوان‌ها، آنها را در سر جای خودشان نگه دارد. برای محافظت بیشتر از زانویتان، ممکن است پزشک استفاده از عصا را به شما تجویز کند تا وزنتان را بر روی ساق پایتان نیندازید.
برخی از تمرینات خاص ممکن است موجب بازیابی عملکرد زانو گردد و ماهیچه های پا را که از آن حمایت می‌کند، تقویت نماید.
مصرف داروهایی مانند آسپیرین و ایبوپروفن می تواند باعث کاهش درد، التهاب و تورم شود.
بسیاری از شکستگی ها و آسیب ها در اطراف زانو به عمل جراحی نیاز دارند تا عملکرد زانو به طور کامل بازیابی شود. در بعضی موارد مانند بسیاری از پارگی های ACL، عمل جراحی به روش آرتروسکوپی زانو و با استفاده از ابزار های بسیار کوچک و از طریق برش های کوچک انجام می شود. اکثر آسیب های زانو بوسیله جراحی های باز درمان می شود. در این جراحی ها، برش های بزرگتری ایجاد می شوند تا جراح زانو دید مستقیم تر و دسترسی راحت تری به ساختارهای آسیب دیده داشته باشد.
