تعویض کامل شانه یک روال کار پیچیده است که شامل جایگزینی مفصل شانه با اجزای مصنوعی است. متخصصان شانه این مرکز اعمال جراحی تعویض مفصل شانه بسیاری را انجام داده اند و این فرصت را برای به اشتراک گذاشتن دانش خود مغتنم می شمارند. آنها به برخی از سوالات متداول در مورد روال کار تعویض کامل مفصل شانه پاسخ داده اند. در صورت داشتن سوالات بیشتر در مورد تعویض مفصل شانه، با ما در
تهران ارتوپدی تماس بگیرید تا با یکی از جراحان شانه تیم ما وقت ملاقات بگیرید.
تعویض مفصل شانه چه زمانی توصیه می شود؟
مفصل شانه را می توان به دلیل دردهای ناشی از آرتروز یا شکستگی شدید با شانه مصنوعی جایگزین کرد. آرتروز زمانی بروز می کند که غضروف انتهای استخوان ها از بین رفته و استخوان در مفصل ساییده شده باشد.
آرتروز می تواند ناشی از شکستگی، بیماری روماتیسم،
پارگی تاندون های کلاهک گرداننده (روتاتور کاف) باشد یا فقط در اثر ساییدگی در طول زمان به وجود آید (شکل 1).
چه قسمتی از شانه تعویض می شود؟
شانه یک مفصل گوی مانند و حفره است (شکل 2).
گوی قسمت فوقانی استخوان بازو است و سر استخوان بازو نامیده می شود. حفره کوچکتر و بخشی از استخوان کتف است. گوی را رباط ها و تاندون های کلاهک گرداننده در حفره نگه می دارد. تاندون های کلاهک گرداننده از خار شانه شروع شده و به تاندون هایی تبدیل می شوند که به گوی متصل می شود. در جراحی تعویض شانه، بخش کروی مانند با یک کاسه فلزی متصل به میله جایگزین می شود (شکل 3).
میله در قسمت پایین استخوان بازو قرار داده می شود. گاهی از سیمان برای ثابت نگه داشتن ساقه استفاده می شود (شکل 4). گاهی سوکت با یک قطعه پلاستیکی جایگزین می شود که معمولاً با سیمان روی شیار حفره ثابت می شود. استفاده یا عدم استفاده از حفره بستگی به میزان ورم مفاصل در شانه و سالم بودن تاندون های کلاهک گرداننده دارد.
جراحی تعویض کامل شانه چقدر طول می کشد؟
جراحی حدود سه ساعت طول می کشد که شامل زمان بیهوشی نیز می شود. بیهوشی معمولاً بیهوشی عمومی است، هر چند که می توان از بی حسی موضعی برای بی حس کردن کل بازو استفاده کرد. این کار با مسدود کردن اعصاب از گردن (بلوک اسکالن) انجام می شود. اکثر بیماران باید قبل از جراحی از پزشک خانوادگی خود تاییدیه پزشکی یا مجوز عمل جراحی دریافت کنند. همه بیماران باید چند هفته قبل از جراحی یک واحد خون بدهند که در صورت نیاز، پس از جراحی این خون دوباره به خود بیمار ترزیق می شود.
بعد از جراحی تعویض کامل شانه، روند بهبودی چگونه است؟
به اکثر بیماران پس از عمل جراحی پمپ مورفین ارائه می شود تا بتوانند استفاده از داروهای ضد درد خود را مدیریت کنند. پس از یک یا چند روز، اکثر بیماران به داروهای ضد دردی که از طریق دهان مصرف می شوند، روی می آورند. بازو در یک بریس قرار می گیرد، اما می توان آن را برای انجام درمان برداشت. آنتی بیوتیک ها برای جلوگیری از عفونت به مدت یک روز به صورت وریدی تجویز می شوند. فیزیوتراپی فردای روز عمل جراحی با حرکت دادن انگشتان دست، مچ و آرنج شروع می شود. برخی از حرکت های شانه در عرض یک یا چند روز پس از جراحی شروع می شوند. فیزیوتراپیست برنامه تمرینی را به بیمار ارائه می دهد تا در خانه انجام دهد. بیشتر بیماران سه تا پنج روز در بیمارستان بستری می شوند.
وقتی بیمار بعد از جراحی تعویض کامل مفصل شانه مرخص می شود، چه اتفاقی می افتد؟
تمرینات باید حداقل روزانه انجام شود تا از سفتی جلوگیری به عمل آید. برای کاهش
درد شانه باید از سرما درمانی با دستگاه کرایوکاف یا کیسه یخ استفاده کرد. بریدگی جراحی زیر دوش خیس می شود و ممکن است مشکل ساز شود، پس توصیه می شود به مدت 3 هفته از رسیدن آب به آن قسمت جلوگیری کنید. بخیه ها یک هفته پس از جراحی برداشته می شوند. فیزیوتراپی هفت تا ده روز پس از جراحی شروع می شود و به مدت چند هفته ادامه می یابد. پزشک هر چند هفته یکبار طی چند ماه شما را در مطب ویزیت می کند. اکثر بیماران چهار تا شش هفته نمی توانند رانندگی کنند.
نتایج جراحی تعویض مفصل شانه چیست؟
جراحی تعویض مفصل شانه برای تسکین درد بسیار موفقیت آمیز است. اکثر بیماران از میزان تسکین درد بسیار راضی هستند. با این حال، جراحی های تعویض شانه بی عیب و نقص نیستند و ممکن است به هنگام تغییر آب و هوا یا در صورت فعالیت بیش از حد، بیمار کمی درد داشته باشد.
دامنه حرکت و عملکرد را می توان با این جراحی بهبود بخشید. افزایش دامنه حرکتی به عوامل زیادی از جمله به مدت زمان از بین رفتن حرکت و سالم بودن و کارکردن تاندون های کلاهک گرداننده بستگی دارد.
اکثر بیماران از نتایج جراحی خود بسیار راضی هستند.
عوارض احتمالی جراحی تعویض کامل شانه کدامند؟
خوشبختانه میزان عوارض بعد از جراحی اندک (کمتر از پنج درصد) است. بروز عفونت نگران کننده است، اما به ندرت پیش می آید، زیرا آنتی بیوتیک ها برای جلوگیری از آن تجویز می شوند. آسیب عصبی یا شریانی بسیار نادر است. از آنجایی که شانه یک بخش گوی مانند و حفره است، گوی می تواند از حفره خارج شود (دررفتگی). باز هم، این امر بسیار غیرمعمول است. در نهایت اجزای تعویض شده می توانند با گذشت زمان از استخوان شل شوند، خصوصا اگر از بازو بیش از حد استفاده شود. پس از ده سال تقریبا 3 درصد از شانه های تعویض شده شل شده اند، اما به ندرت به عمل جراحی مجدد نیاز است.
