وقتی همه چیز “در وضعیت خوبی” قرار داشته باشد، اوضاع به خوبی پیش می رود. مطمئناً این امر در مورد زانوی شما صادق است. تا زمانی که کشکک زانو (پاتلا) سر جای خود در مفصل زانو قرار داشته باشد، می توانید به راحتی راه بروید، بدوید، بنشینید، بایستید و حرکت کنید. وقتی کشکک زانو از جای خود خارج می شود، غالبا مشکلات و درد بروز می کنند. در این مقاله از سایت تهران ارتوپدی به بررسی علائم، علت و درمان زانوی ناپایدار می پردازیم.
کشکک زانو ماهیچه های جلوی ران را به استخوان ساق پا (درشت نی) متصل می کند. وقتی پای خود را خم یا راست می کنید، زانو به سمت بالا یا پایین کشیده می شود. استخوان ران دارای یک شکاف V شکل (شیار استخوان ران) در یک سو است تا کشکک زانوی متحرک را در خود جای دهد. در زانوی سالم، زانو به خوبی در شیار قرار می گیرد.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر محمدجواد مرتضوی فوق تخصص و جراح زانو و لگن از اینجا اقدام کنید
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر محمدحسن کاسب فوق تخصص جراحی زانو و آرتروسکوپی زانو از اینجا اقدام کنید
اما اگر شیار ناهموار یا بسیار کم عمق باشد، کشکک زانو می لغزد و منجر به دررفتگی جزئی یا کامل می شود. ضربه شدید به کشکک زانو، مانند افتادن، می تواند باعث خارج شدن کشکک زانو از جای خود شود.
در طول معاینه فیزیکی، پزشک از شما می خواهد که راه بروید یا زانویتان را خم و صاف کنید. پزشک ناحیه اطراف زانو را با دقت لمس می کند و مشخص می کند که آیا استخوان ها از ردیف خارج شده اند یا اینکه ماهیچه های ران ضعیف هستند یا خیر.
پزشک برای مشاهده نحوه قرار گرفتن زانو در وضعیت مناسب، رادیوگرافی را توصیه می کند. او همچنین می خواهد سایر دلایل احتمالی درد، مانند پارگی غضروف یا رباط های زانو را برطرف کند.
اگر کشکک زانو به طور کامل از جای خود خارج شده باشد، اولین گام این است که کاسه زانو به وضعیت مناسب خود بازگردانده شود. این مرحله جا انداختن نامیده می شود. گاهی اوقات، جا انداختن به خودی خود اتفاق می افتد. در سایر مواقع، پزشک باید نیروی اندکی را اعمال کند تا کشکک زانو را به عقب و سر جای خود برگرداند.
دررفتگی اغلب به قسمت زیرین زانو و انتهای استخوان ران آسیب می رساند که می تواند منجر به درد مضاعف و آرتروز زانو شود. جراحی آرتروسکوپی می تواند این وضعیت را بهبود بخشد.
اگر کشکک زانو فقط تا حدی جابجا شده باشد، پزشک درمان های غیر جراحی، مانند حرکات ورزشی و استفاده از بریس را توصیه می کند. تمرینات ورزشی به تقویت ماهیچه های ران کمک می کنند تا با کشکک زانو در یک راستا قرار گیرند.
دوچرخه سواری اغلب بعنوان بخشی از درمان فیزیوتراپی توصیه می شود. بریس تثبیت کننده نیز توصیه می شود. هدف این است که شما در عرض 1 تا 3 ماه به فعالیت های عادی خود بازگردید.
یک بیماری مزمن که زانو همچنان ناپایدار است، اغلب می تواند با جراحی اصلاح شود. مثلا از جراحی می توان برای قراردادن مجدد استخوان ها در وضعیت طبیعی و سفت شدن تاندون ها جهت حفظ وضعیت زانو در جای مناسب یا آزاد کردن بافت هایی که کشکک زانو را از مسیر خارج می کند، استفاده کرد.