پرتاب از بالای سر فشار بسیار زیادی به آرنج وارد می کند. در پرتابگرهای بیسبال و دیگر ورزش ها، این فشارها مکررا تکرار شده و منجر به آسیب های جدی به علت استفاده بیش از حد می شوند. در این مقاله از تهران ارتوپدی به بررسی آسیب های آرنج در ورزشکاران پرتابگر خواهیم پرداخت.
بر خلاف یک آسیب حاد که به علت افتادن یا برخورد با بازیکن دیگر رخ میدهد، آسیب ناشی از استفاده بیش از حد به تدریج در طول زمان رخ می دهد. در بسیاری از موارد، آسیب ناشی از استفاده بیش از حد غالبا زمانی ایجاد میشود که یک حرکت ورزشکار در مدت زمان کوتاهی از بازی، ورزش یا تمرین آنقدر سریع تکرار شده که بدن، زمان کافی برای استراحت و ترمیم پیدا نمی کند.
اگرچه آسیب های ناشی از پرتاب در آرنج بیشتر در پرتابگران رخ میدهد، اما آنها در دیگر ورزشکاران شرکت کننده در پرتابهای از بالای سر مکرر نیز دیده می شود.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر آیدین عرب زاده فوق تخصص جراحی دست و اعصاب محیطی از اینجا اقدام کنید
مفصل آرنج جایی است که سه استخوان در دست به هم می رسند: استخوان بازو (هومروس) و دو استخوان ساعد (رادیوس و اولنا). این مفصل از نوع لولا و محور می باشد. بخش لولایی باعث میشود تا دست خم و راست شود و بخش محوری باعث میشود تا ساعد چرخش و پیچش داشته باشد.
در انتهای فوقانی اولنا، اوله کرانون قرار دارد که بخش نوک تیز استخوان بوده که به سادگی در زیر پوست قابل لمس می باشد.
در سمت داخل و خارج آرنج، رباط های ضخیم (رباط های جانبی) مفصل آرنج را نگه داشته و از در رفتگی جلوگیری میکنند. رباط سمت داخل آرنج، رباط جانبی اولنار است. این رباط از سمت داخل هومروس به سمت داخل اولنا رفته و باید در برابر فشارهای شدید مقاومت کرده و در هنگام پرتاب های از بالای سر آن را پایدار نگه دارد.
آناتومی طبیعی مفصل آرنج از زاویه نزدیک به بدن نشان داده شده است. استخوان ها، عصب های اصلی و رباطها مشخص شده اند.
عضلات متعدد، عصب ها و تاندون ها (بافت پیوندی بین عضله و استخوان) از آرنج عبور می کنند. عضلات خم کننده و چرخاننده به داخل ساعد و مچ از آرنج شروع میشوند و برای پایداری آرنج در هنگام پرتاب مهم هستند.
عصب اولنار از پشت آرنج عبور میکند. این عصب عضلات دست را کنترل کرده و حس انگشت کوچک و انگشت حلقه را تامین میکند.
(چپ) استخوان آرنج و ساعد و مسیر عصب اولنا وقتی کف دست به سمت جلو قرار دارد. (وسط) عضلات و تاندون های متعددی حرکات آرنج و ساعد را کنترل میکنند. در تصویر عضلات خم کننده ساعد و مچ دست نشان داده شده است که از داخل آرنج آغاز شده و به استخوان های مچ متصل میشوند (راست) رباط های آرنج
وقتی ورزشکاران به طور مکرر و با سرعت بالا پرتاب میکنند، فشار مکرر میتواند منجر به طیف وسیعی از آسیب های ناشی از استفاده بیش از حد بشود بیماری ها غالبا در سمت داخلی آرنج ایجاد میشوند زیرا نیروی قابل توجهی به سمت داخل آرنج در هنگام پرتاب متمرکز میشود.
پرتاب مکرر میتواند به التهاب و تحریک تاندون های عضلات خم کننده یا چرخاننده ساعد به داخل در محل اتصال به استخوان هومروس در بخش داخلی آرنج منجر بشود. ورزشکاران در سمت داخلی آرنج در هنگام پرتاب درد داشته و اگر تاندونیت شدید باشد، درد در هنگام استراحت نیز وجود خواهد داشت.
آسیب رباط جانبی اولنار
رباط جانبی اولنار شایع ترین رباط آسیب دیده در بین پرتابگران است. آسیب های رباط جانبی اولنار میتواند از یک آسیب جزئی و التهاب تا پارگی کامل رباط متفاوت باشد. ورزشکاران در سمت داخل آرنج درد داشته و مکررا متوجه کاهش سرعت پرتاب میشوند.
در حین حرکات پرتابی، استخوان های اوله کرانون و هومروس پیچیده و به یکدیگر نیرو وارد می کنند. به مرور زمان، این اتفاق منجر به اضافه بار کشش والگوس که یک بیماری است که در آن غضروف محافظ اوله کرانون گسسته شده و استخوان بصورت غیر عادی رشد میکند(که خار استخوانی یا استئوفیت نامیده میشود). ورزشکاران مبتلا به اضافه بار کشش والگوس درد و تورم را در محل بیشترین تماس بین استخوان ها، تجربه می کنند.
رشد غیر طبیعی استخوان در اضافه بار کشش والگوس در این تصاویر آرنج از پشت و کنار مشخص شده است.
شکستگی در اثر فشار زمانی رخ میدهد که عضلات ضعیف شده و قادر به جذب فشار بیشتر نیستند. در نهایت، عضله تضعیف شده فشار مضاعف را به استخوان منتقل کرده که منجر به یک شکستگی جزئی به نام شکستگی در اثر فشار میشود.
اوله کرانون شایع ترین محل شکستگی در اثر فشار در پرتابگران است. ورزشکاران متوجه درد در سطح اوله کرانون در سطح زیرین آرنج میشوند. این درد در حین پرتاب یا دیگر فعالیت های شدید و گاهی در حین استراحت رخ میدهد.
وقتی که آرنج خم شده است، عصب اولنار به دور برآمدگی استخوانی در انتهای هومروس کشیده میشود. در ورزشکاران پرتابگر، عصب اولنار مکررا کشیده شده و میتواند از محل خود خارج شود که منجر به درد تیرکشنده میشود. این کشیده شدن یا تیر کشیدن منجر به تحریک عصب شده که بدان نوریت اولنار می گویند.
پرتابگران با نوریت اولنار در قسمت داخلی آرنج در محل عبور عصب به سمت آرنج دچار دردی مشابه شوک الکتریکی میشوند (که بدان استخوان مضحک نیز میگویند). بی حسی، گز گز کردن یا درد در انگشت کوچک یا انگشت حلقه ممکن است در حین پرتاب یا بلافاصله پس از آن رخ داده و تا مدتی پس از استراحت نیز باقی بماند.
نوریت اولنار همینطور ممکن است در افراد غیر پرتابگر که این علائم را در ابتدای صبح پس از بیدار شدن یا در هنگام نگه داشتن دست در موقعیت خمیده برای مدت طولانی تجربه میکنند، رخ دهد.
آسیب به آرنج در پرتابگران، معمولا در نتیجه استفاده با فشار بالای بیش از حد به وجود می آید. در بسیاری از موارد، درد در زمانی که ورزشکار پرتاب را متوقف میکند، بهبود می یابد. رخ دادن این آسیب ها در برای بسیاری از غیر پرتابگران غیر شایع است.
در پرتابگران بیسبال، هندبال، بسکتبال، ورزشکاران دو و میدانی و دیگر ورزشکاران پرتابی، شیوع آسیب به شدت با تعداد پرتاب های انجام شده و تعداد ماه های در حین پرتاب در سال ارتباط دارد. پرتابگران قد بلند تر و سنگین وزن تر، پرتابگرانی که با سرعت بیشتری پرتاب میکنند در خطر آسیب بیشتری قرار دارند. پرتابگرانی که با درد یا در هنگام خستگی پرتاب میکنند، با آسیب بیشتری مواجه میشوند.
بیشتر این بیماری ها در ابتدا یا در حین پرتاب یا پس از آن ایجاد درد میکنند. این بیماری ها غالبا توانایی پرتاب را محدود کرده یا سرعت پرتاب را کاهش میدهند. در مورد نوریت اولنار، ورزشکار مکررا احساس بی حسی و گز گز شدن در آرنج، ساعد و دست را به نحوی که گفته شد تجربه می کند.
بخشی از ویزیت اولیه پزشک شامل بحث درباره سلامت کلی ورزشکار، علائم و زمان شروع آنها و ماهیت و تناوب حضور بیمار در فعالیت های ورزش می شود.
در حین معاینه بالینی، پزشک وسعت حرکتی، و قدرت و پایداری آرنج را چک میکند. او ممکن است شانه ورزشکار را نیز مورد ارزیابی قرار دهد.
پزشک وسعت حرکتی، توده عضلانی و ظاهر آرنج را بررسی کرده و آرنج آسیب دیده را با آرنج دیگر مقایسه میکند. در برخی موارد، حس و قدرت عضلات تک به تک ارزیابی میشوند.
پزشک از ورزشکار میخواهد تا محلی که بیشترین درد را دارد مشخص کرده و با فشار گذاشتن در محل های مختلف تلاش میکند تا محل دقیق درد را مشخص کند.
برای بازسازی فشار وارد شده به آرنج در حین پرتاب، پزشک تست فشار والگوس را انجام میدهد. در حین این تست، پزشک بازو را بی حرکت نگاه داشته و به کنار آرنج فشار وارد میکند. اگر آرنج شل باشد یا با این تست درد ایجاد کند، این تست مثبت در نظر گرفته میشود. دیگر معاینات بالینی مخصوص نیز ممکن است نیاز باشند.
نتایج این معاینات کمک میکنند تا پزشک تصمیم بگیرد که آیا آزمایش یا تصویربرداری دیگری نیز نیاز است یا خیر.
تست فشار والگوس
عکس رادیولوژی: این تصویربرداری تصویر واضحی از ساختارهای سخت مثل استخوان ایجاد میکند. عکس رادیولوژی غالبا شکستگی های ناشی از فشار، خار استخوانی یا دیگر مسائل غیر طبیعی را نشان میدهد.
سی تی اسکن: این تصویربرداری به طور معمول برای کمک به تشخیص بیماری آرنج پرتابگران استفاده نمیشود. سی تی اسکن یک تصویر سه بعدی از ساختارهای استخوانی ایجاد کرده و برای مشخص کردن خار استخوانی یا دیگر اختلالات استخوانی که میتوانند حرکت را محدود کرده یا درد ایجاد کنند، کمک کننده است.
ام آر آی: این نوع تصویربرداری تصویر فوق العاده ای از بافت نرم آرنج فراهم کرده و به پزشک کمک میکند تا بین اختلالات تاندون و رباط که غالبا باعث ایجاد علائم مشابه در معاینه بالینی میشوند تمایز قائل شود. ام آر آی همچنین کمک میکند تا شدت آسیب و اینکه آیا رباط کمی آسیب دیده یا اینکه کاملا پاره شده است مشخص شود. ام آر آی همچنین برای مشخص کردن شکستگی ناشی از فشار که در عکس رادیولوژی مشخص نیست، کاربرد دارد.
در بیشتر موارد، درمان برای آسیب های ناشی از پرتاب آرنج با یک دوره کوتاه استراحت شروع می شود.
گزینه های درمانی بیشتر شامل موارد زیر می شود:
اگر علائم باقی بماند، زمان طولانی استراحت ممکن است نیاز باشد.
اگر با درمان غیرجراحی علائم دردناک کاهش نیافت و ورزشکار هنوز تمایل به پرتاب دارد، میتوان درمان جراحی را در نظر گرفت.
خارهای استخوانی روی اوله کرانون و هر قطعه شل استخوان یا غضروف درون مفصل آرنج را میتوان با آرتروسکوپ خارج کرد. در حین آتروسکوپی، پزشک یک دوربین کوچک را که آرتروسکوپ نامیده میشود به درون مفصل آرنج وارد میکند. دوربین تصویر را روی یک صفحه تلویزیون نمایش میدهد، و جراح برای هدایت ابزار جراحی مینیاتوری از این تصاویر استفاده میکند. به علت اینکه آرتروسکوپ و وسایل جراحی نازک هستند، جراح میتواند به جای برش های بزرگ به اندازه استاندارد یا جراحی باز از برش های بسیار کوچک استفاده کند.
ورزشکارانی که رباط جانبی اولنار ناپایدار یا پاره شده دارند و به درمان غیرجراحی پاسخ نمیدهند، کاندیدای جراحی بازسازی رباط هستند.
بیشتر پارگی های رباط را نمیتوان بخیه زد. برای ترمیم جراحی رباط جانبی اولنار و بازگرداندن قدرت و پایداری آرنج، رباط باید بازسازی شود. در حین انجام این کار، پزشک رباط پاره شده را با بافت پیوندی جایگزین می کند. این بافت پیوندی به عنوان یک داربست برای رباط جدید جهت رشد آن عمل میکند. در بیشتر موارد آسیب رباط جانبی اولنار، رباط میتواند با استفاده از تاندون های خود بیمار بازسازی شود.
یه این نوع جراحی، جراحی تامی جان نیزگفته میشود که به یاد بازیکن حرفه ای که اولین جراحی موفق را در سال 1974 داشته است نامگذاری شده است. امروزه، بازسازی رباط جانبی اولنار یک جراحی شایع بوده و به ورزشکاران حرفه ای و ورزشکاران دانشگاهی کمک میکند تا در ورزش خود به رقابت بپردازند.
در موارد نوریت اولنار، عصب را میتوان به جلوی آرنج منقل کرد تا از کشش و تیر کشیدن آن جلوگیری شود. به این کار تغییر موقعیت قدامی عصب اولنار می گویند.
اگر درمان غیر جراحی کارساز باشد، ورزشکار میتواند بین 6 تا 9 ماه به پرتاب کردن بازگردد.
اگر جراحی مورد نیاز باشد، بهبودی بسته به نوع جراحی متفاوت خواهد بود. اگر جراحی بازسازی رباط جانبی اولنار انجام شود، ممکن است بین 6 تا 9 ماه یا بیشتر برای بازگشت به رقابت پرتابی زمان نیاز باشد.
تحقیقات جدید بر روی تعیین عوامل خطر برای آسیب آرنج و روش های پیشگیری از آسیب ها تمرکز کرده اند.
شرایط، تکنیک و زمان بهبودی مناسب میتواند به پیشگیری از آسیب پرتابی آرنج کمک کند.
در مورد ورزشکاران جوانتر، دستورالعمل های پرتاب با توجه به تعداد پرتاب انجام شده در هر بازی در هر هفته و همچنین نوع پرتاب انجام شده برای محافظت از کودکان از آسیب ایجاد شده اند.
