تعویض مفصل زانو (Total Knee Arthroplasty) یک روش جراحی تخصصی در ارتوپدی است که طی آن مفصل فرسوده یا آسیبدیده زانو با یک پروتز مصنوعی جایگزین میشود. این جراحی زمانی انجام میشود که مفصل طبیعی زانو به دلیل بیماریهایی مثل آرتروز شدید، آرتریت روماتوئید یا نکروز استخوان دچار آسیب برگشتناپذیر شده باشد و درمانهای غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، دارودرمانی یا تزریقهای مفصلی پاسخ مناسبی ندهند.
پروتز زانو معمولاً از جنس فلز و پلیاتیلن مقاوم ساخته میشود و اجزای آن سطح مفصلی ران، سطح مفصلی ساق و گاهی کشکک را پوشش میدهند. هدف اصلی از این جراحی، کاهش درد، بهبود دامنه حرکتی، و افزایش کیفیت زندگی بیمار است. موفقیت عمل بستگی به عواملی مانند مهارت جراح، انتخاب مناسب بیمار، و رعایت دقیق مراقبتهای پس از عمل دارد.
اگر هریک از شرایط زیر را دارید شما مستعد جراحی تعویض مفصل زانو هستید.
احتمالا شما در روز جراحی در بیمارستان بستری شوید.
پس از بستری، شما توسط اعضای تیم بیهوشی ارزیابی می شوید. شایع ترین نوع بیهوشی، بیهوشی عمومی (شما به خواب فرو خواهید رفت)، نخاعی یا بی حسی با بلوک عصبی منطقه ای (شما بیدار هستید اما بدن شما از کمر به پایین بی حس خواهد بود) هستند. تیم بیهوشی تعیین خواهند کرد که چه نوع روش بیهوشی برای شما بهترین انتخاب خواهد بود.
خود پروسه حدود یک تا دو ساعت طول می کشد. جراح ارتوپد شما غضروف و استخوان آسیب دیده را خارج کرده و سپس فلز و پلاستیک ایمپلنت جدید را در محل قرار می دهد تا همترازی و عملکرد زانوی شما را بازگرداند.
انواع مختلف ایمپلنت های زانو بسته به نیاز های مختلف بیماران استفاده می شوند.
(چپ) عکس رادیولوژی یک زانوی مبتلا به آرتریت شدید (راست) عکس رادیولوژی نشان دهنده تعویض مفصل زانو است. توجه داشته باشید که فاصله ساز پلاستیکی میان دو بخش، در عکس رادیولوژی نمایان نمی شود.
پس از جراحی، شما به بخش ریکاوری منتقل می شوید که در آنجا چند ساعت باقی می مانید تا بهبودی شما از بیهوشی تحت نظر باشد. بعد از به هوش آمدن شما، به اتاقتان در بیمارستان منتقل خواهید شد.
احتمالا شما برای چند روز در بیمارستان خواهید ماند.
پس از جراحی، کمی احساس درد خواهید داشت. این موضوع بخشی طبیعی از روند بهبودی است. پزشک و پرستار شما برای کاهش درد با شما کار خواهند کرد که خود باعث تسریع سرعت بهبودی از جراحی می شود.
داروهایی که معمولا تجویز می شوند برای کاهش کوتاه مدت درد هستند. انواع بسیاری از داروها برای مدیریت درد موجود هستند که شامل اپوئیدها، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و بی حسی های موضعی می شوند. پزشک شما ممکن است ترکیبی از این داروها را برای کاهش درد و همچنین به حداقل رساندن استفاده از اپوئیدها، استفاده کند.
آگاه باشید که اگرچه اپوئیدها کمک می کنند پس از جراحی درد کاهش یابد، اما آنها مخدر بوده و می توانند اعتیاد آور باشند. وابستگی به اپوئید و استفاده بیش از حد (سو مصرف مواد) در ایالات متحده تبدیل به یک مسئله سلامت عمومی تبدیل شده است. مهم است که اپوئیدها را تنها زیر نظر پزشک مصرف کنید. به محض بهبودی درد شما، از مصرف اپوئیدها خودداری کنید. اگر ظرف چند روز پس از جراحی درد شما بهبود نیافت با پزشک خود صحبت کنید.
جراح ارتوپد شما ممکن است از یک یا چند روش برای جلوگیری از تشکیل لخته خونی و کاهش تورم پا استفاده کند. این روش ها ممکن است شامل جوراب مخصوص کمکی، پوشش پای بادی (چکمه فشاری) و رقیق کننده های خون بشوند.
فورا پس از جراحی برای افزایش جریان خون درون عضلات پا و برای جلوگیری از ایجاد لخته خونی و تورم پا، بیمار به حرکت دادن پا و مچ تشویق می شود.
بیشتر بیماران روز پس از جراحی شروع به ورزش دادن زانوی خود می کنند. در برخی موارد، بیماران در همان روز جراحی شروع به حرکت دادن زانوی خود می کنند. یک فیزیوتراپ به شما ورزش های مخصوصی که باعث تقویت پای شما و بازگشت حرکات زانو می شود را آموزش خواهد داد که اینها به شما اجازه می دهند راه رفتن و دیگر فعالیت های طبیعی روزانه خود را به سرعت پس از جراحی انجام دهید.
برای بازگشت حرکات طبیعی زانو و پا، ممکن است جراح شما از یک تکیه و پشتیبان زانو استفاده کند که تا زمانی که شما در تخت هستید زانوی خود را به وسیله آن به آرامی تکان دهید. این وسیله دستگاه ورزشی حرکت انفعالی مداوم (CPM) نامیده می شود. برخی جراحان معتقدند که دستگاه حرکت انفعالی مداوم تورم پا را با بالا آوردن پا کاهش داده و گردش خون را با حرکت دادن عضلات پا بهبود می بخشد.
در اوایل زمان پس از جراحی، تنفس سطحی در بیماران اتفاقی شایع است. این اتفاق معمولا عارضه بیهوشی، داروهای مسکن و گذراندن مدت زمان زیاد در تخت است. این تنفس سطحی می تواند باعث از کار افتادگی ریه (آتلکتازی نیز نامیده می شود) شود که بیمار را مشکوک به ذات الریه می کند. برای کمک به جلوگیری از این اتفاق، مهم است که تنفس های عمیق متناوب داشته باشید. ممکن است پرستار یک دستگاه ساده تنفس که به آن اسپیرومتر می گویند فراهم کند تا شما را به کشیدن نفس های عمیق تشویق کند.
موفقیت جراحی به شدت به میزان پیروی شما از دستورات جراح ارتوپدتان در خانه در چند هفته اول پس از جراحی بستگی دارد.
شما تعدادی بخیه یا گیره (منگنه پزشکی) در طول زخم یا یک بخیه در زیر پوست در جلوی زانوی خود خواهید داشت. بخیه ها یا گیره ها چند هفته پس از جراحی خارج می شوند. بخیه زیر پوست شما احتیاجی به کشیدن ندارد.
از شستشو دادن زخم خود در آب تا زمانی که زخم کامل خشک و بسته نشده است، خودداری کنید. ممکن است شما به پانسمان کردن زخم برای جلوگیری از تحریک با لباس یا جوراب های حمایتی، ادامه دهید.
تا چند هفته پس از جراحی از دست دادن اشتها اتفاقی رایج است. یک رژیم غذایی متعادل که غالبا با مکمل های آهن همراه است، برای بهبود زخم و بازگرداندن توان عضله مهم است.
ورزش به خصوص در چند هفته اول پس از جراحی یک بخش مهم مراقبت در خانه است. شما باید پس از 3 تا 6 هفته پس از جراحی قادر باشید تا فعالیت های طبیعی زندگی روزمره خود را انجام دهید. برخی دردها همراه با فعالیت یا در هنگام شب برای چند هفته پس از جراحی، شایع است.
فعالیت ها باید شامل موارد زیر باشد:
شما احتمالا زمانی که بتوانید زانوی خود را به اندازه کافی برای ورود و راحت نشستن درون خودرو خم کنید و وقتی که عضلات شما کنترل کافی برای واکنش مناسب برای گاز دادن و ترمز کردن را داشته باشد، قادر خواهید بود که رانندگی کنید. بیشتر افراد حدود 4 تا 6 هفته پس از جراحی می توانند رانندگی کنند.
جراحی تعویض مفصل زانو یکی از موفقترین روشهای درمانی در ارتوپدی مدرن است که به بیماران با آسیبهای شدید مفصلی کمک میکند تا به تحرک و کیفیت زندگی مطلوب بازگردند. این جراحی نهتنها درد مزمن را کاهش میدهد بلکه عملکرد حرکتی مفصل را نیز بهبود میبخشد.
نتیجه عمل تعویض مفصل زانو معمولاً طولانیمدت است اما در اغلب موارد دائمی نیست. عمر مفصل مصنوعی به عوامل متعددی بستگی دارد و هرچند پروتزهای جدید بسیار مقاوم و با طراحی پیشرفته تولید میشوند، اما با گذشت زمان ممکن است دچار سایش، لق شدن یا فرسودگی شوند.
در جراحی تعویض مفصل زانو، پروتزهای مختلفی بر اساس طراحی، جنس، و میزان حفظ ساختارهای طبیعی مفصل (مثل رباطها) استفاده میشوند. انتخاب نوع پروتز بسته به سن، سطح فعالیت، کیفیت استخوان، و تشخیص جراح انجام میشود.
محدوده سنی مناسب برای جراحی تعویض مفصل زانو بهطور مستقیم به شدت آسیب مفصل، میزان درد و اختلال عملکرد روزانه بستگی دارد، نه صرفاً به عدد سن. اما به طور معمول، این جراحی در افراد بالای ۶۰ سال که به دلیل آرتروز پیشرفته یا بیماریهای تخریبی مفصل دچار ناتوانی شدهاند، شایعتر است.
کلینیک فوقتخصصی پزشکی و توانبخشی ارتوپدی و نورولوژی «تهران ارتوپدی» با هدف ارائه خدمات جامع توانبخشی و ارتقای کیفیت زندگی بیماران، خدمات خود را در گستره وسیعی از مناطق تهران ارائه میدهد. این مرکز با بهرهگیری از تیمی متخصص و تجهیزات پیشرفته، پذیرای مراجعان از شمال، شرق، غرب و مرکز تهران است. مناطق تحت پوشش شامل منطقه یک ، الهیه، خیابان فرشته، شهرک غرب، تجریش، قیطریه، پاسداران، اختیاریه، ولنجک، نیاوران، ونک، مرزداران، شهرآرا، یوسفآباد، امیرآباد، نارمک، نیروهوایی، زعفرانیه، آجودانیه، جردن، پونک، صادقیه، محمودیه ، لویزان، شهرک راهآهن و سعادتآباد میباشد.
ممنون از مطالب بسیار مفید و آگاهی بخشتان
حدود سه ماه است که از درد شدید شانه رنج میبرم و حدود بیست و پنج جلسه فیزیوتراپی داشتم که هنوز بهبود پیدا نکرده لیزر تراپی را هم شروع کرده اند دکتر معالج پیشنهاد داده اگر پس از ده جلسه دیگر همین درد شدید را داشتم با بیهوشی اعمال فشار روی این بخش انجام دهد تا این قفل شدگی کمی بهتر شود هر روز محدودیت حرکتی ام کم دردم شدیدتر میشود . ۶۳ سال سن دارم
سلام دکتر
شبتون بخیر
۱سوال از حضورتون داشتم
من با آقایی قراره ازدواج کنم که هر ۲دستشون مادرزادی کمی از نظر ظاهری کوتاهه و کمی قوس داره و ایشون گفتن به معروفترین پزشکها مراجعه کردن و نگرانی برای آینده و اینکه بچشون هم مثل خودشون بشه نیست میخواستم ببینم این حرف درسته؟و آیا فرزند ایشون امکانش هست مثل ایشون نقص ظاهری تو دستشون داشته باشن
ممنون میشم پاسخ بدین
سلام آقای دکتر من حدود ۱۵ ساله شانه راستم درد داره و بارها به پزشک متخصص مراجعه کردم و عکس رادیولوزی و حتی mri گرفتم هم از شانه و هم از گردن. الان شانه راستم با شانه چپم قرینه نیست و درد داره. حتی ارتروسکوپی هم کردم اما فایده نداشته و پزشکان تشخیص دقیقی نداشتند. لطفا راهنمایی بفرمایید؟ در ضمن مرد هستم و ۴۰ سال دارم
سلام
چند ماه پیش به جلو زمین خوردم و کف دست باز چپم به زمین خورد و از اونموقع مچ دستم یک نقطه اش درد داره البته وقتی همون نقطه رو فشار بدم درد میکنه
آیا جای نگرانی داره؟
سلام سال ۸۵ بدلیل شکستگی استخوان ران پلاتین مغز استخوان گذاشتن خواستم بدونم بعد از گذشت تقریبا ۱۶سال لازمه پلاتین رو خارج کنم یا نه اگر خارج کنم خطری نداره؟
سلام وقت بخیر
مادرم دچار انحنای شدید در زانو ها (انحنای پا پرانتزی ) مخصوصا در یکی از زانوها شده است . تنها راه حل عمل است یا میتوان از روش های درمانی دیگر استفاده کرد .