پا چنبری یا کلاب فوت نوعی بد شکلی است که پای نوزاد به سمت داخل چرخیده است و غالبا انقدر شدید است که کف پا به سمت کنار یا بالا نگاه می کند. تقریبا یک نوزاد از هر 1000 تولد زنده پا چنبری داشته که این مشکل را تبدیل به یکی از شایع ترین مشکلات مادرزادی (ایجاد شده در بدو تولد) بدشکلی پا می کند. در این مقاله از سایت تهران ارتوپدی به بیماری پا چنبری یا کلاب فوت و روش های درمان آن می پردازیم.
پا چنبری در دوران نوزادی دردناک نیست. با این حال، اگر پا چنبری کودک شما درمان نشود، پا بد شکل باقی می ماند و او قادر به راه رفتن به طور طبیعی نخواهد بود. با این حال، با درمان مناسب اکثریت کودکان قادر به لذت بردن از طیف وسیعی از فعالیت های فیزیکی بوده و تنها رد پای کمی از بد شکلی باقی می ماند.
بیشتر بیماران پا چنبری با موفقیت و بدون روش های جراحی درمان شده که این درمان شامل کشش، گچ گیری و بریس می باشد. درمان معمولا با فاصله کوتاهی پس از تولد آغاز می گردد.
در پا چنبری، تاندون های متصل کننده عضلات پا به استخوان های کف پا کوتاه و سخت هستند که باعث پیچش پا به داخل می شوند. با اینکه پا چنبری در بدو تولد تشخیص داده می شود، با این حال موارد بسیاری ابتدا در سونوگرافی های پیش از تولد تشخیص داده می شوند. در حدود نیمی از کودکان مبتلا به پا چنبری، هر دو پا درگیر هستند. پسران دو برابر دختران احتمال درگیری با این بدشکلی را دارند.
پا چنبری می تواند از خفیف تا شدید متفاوت بوده، اما به طور معمول ظاهر کلی یکسانی دارد. پا به داخل چرخیده و غالبا در کف پا یک چین عمیق وجود دارد. (چپ) یک کودک مبتلا به پا چنبری در هر دو پا (که به آن دو طرفه گفته می شود). (راست) به چین عمیق کف پای کودک با پای چنبری یک طرفه دقت کنید. در اندام مبتلا به پا چنبری، پا کمی کوتاه تر از طبیعی است و ساق پا به علت عدم رشد عضلات لاغر تر است. این تفاوت ها در کودکان مبتلا به پا چنبری در یک پا مشهودتر است.
پا چنبری غالبا به دو گروه کلی تقسیم می شود:
بدون توجه به شدت یا نوع پا چنبری، پا چنبری بدون درمان بهبود نمی یابد. کودک مبتلا به پا چنبری درمان نشده، روی لبه خارجی پا به جای کف پا راه می رود که خود باعث ایجاد پینه های دردناک شده و منجر به عدم توانایی پوشیدن کفش می شود و در نهایت منجر به درد پا در تمام عمر و غالبا محدودیت شدید در فعالیت می شود. باید به والدین نوزادان متولد شده با پای چنبری و بدون مشکل پزشکی دیگر اطمینان داد که فرزندشان با درمان مناسب توانایی داشتن یک زندگی طبیعی و فعال را خواهد داشت. پا چنبری درمان نشده باعث ایجاد ناتوانی جدی در هنگام رشد کودک می شود.
تحقیقات هنوز درباره علت ایجاد پا چنبری نظر قطعی ندارند. پذیرفته شده ترین نظریه این است که پا چنبری در اثر ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی ایجاد می شود. با این حال، چیزی که مشخص است این است که در خانواده هایی که سابقه پا چنبری وجود دارد، خطر بیشتری وجود دارد.
هدف درمان به دست اوردن عملکرد پا و بدون درد بودن آن است که اجازه می دهد که فرد روی کف پا بر روی زمین ایستاده و راه برود.
بدون توجه به شدت بد شکلی، درمان آغازین پا چنبری غیر جراحی است.
شایع ترین تکنیک به کار رفته در آمریکای شمالی و جهان روش پونستی است که از کشش و گچ گیری برای اصلاح تدریجی بد شکلی استفاده می کند. در روش پونستی، گچ بلند پا پس از وضعیت دادن صحیح به پا استفاده می شود. درمان باید در حالت ایده آل در مدت کوتاهی پس از تولد آغاز شود، اما نوزادان بزرگتر نیز با روش پونستی درمان شده اند. عناصر درمان عبارتند از:
پای کودک شما به آرامی کشش داده شده و به سمت وضعیت صحیح دستکاری می شود و با گچ بلند پا (از انگشت پا تا ران) در جای خود نگه داشته می شود. هر هفته این روند کشش، وضعیت دهی وگچ گیری تکرار شده تا پا به طور عمده بهبود یابد. برای بیشتر نوزادان این بهبودی بین 6 تا 8 هفته وقت می برد.
پس از دوره دستکاری و گچ گیری، حدود 90 درصد بچه ها به یک جراحی کوچک برای آزادسازی سختی ادامه یافته در تاندون آشیل (پاشنه پا) نیاز خواهند داشت. در طی این جراحی سریع (که تنوتومی نامیده می شود) پزشک شما از یک وسیله بسیار نازک استفاده می کند تا تاندون را ببرد. برش بسیار کوچک بوده و نیاز به بخیه ندارد. یک گچ جدید برای پا گرفته شده تا از تاندون در حین بهبودی محافظت کند. این پروسه حدود سه هفته طول می کشد. وقتی گچ باز شود، تاندون آشیل به اندازه مناسب و بلند تر رشد کرده است تا پا چنبری به طور کامل اصلاح شده باشد. در تنوتومی آشیل، پزشک از یک وسیله بسیار کوچک برای باز کردن تاندون پاشنه پا استفاده می کند.
حتی با وجود اصلاح موفق با گچ گیری، پا چنبری به طور طبیعی تمایل به عود دارد. برای اطمینان از اینکه پا به طور دائم در وضعیت صحیح باقی می ماند، کودک شما باید تا چند سال بریس (که به طور شایع به آن چکمه و میله گفته می شود) بپوشد. بریس پا را در زاویه مناسب نگه داشته تا وضعیت صحیح حفظ شود. بریس پوشیدن می تواند برای والدین و خانواده مشکل باشد اما برای پیشگیری از عود ضروری است. برای سه ماه اول، کودک شما باید بریس را تمام مدت (23 ساعت در روز) بپوشد. پزشک شما به تدریج زمان پوشیدن بریس را به تنها در شب ها و زمان چرت زدن (12 تا 14 ساعت در روز) کاهش خواهد داد. بیشتر کودکان این برنامه بریس پوشیدن را برای 3 تا 4 سال دنبال خواهند کرد. انواع مختلفی از بریس وجود دارد که همه آنها شامل یک پوشش پا، کفش، صندل یا پوشش پای دست ساز و یک میله می شود. این میله می تواند سخت (هر دو پا با یکدیگر حرکت کنند) یا دینامیک (هر پا به طور مستقل حرکت کند) باشد. پزشک با شما در مورد نوع بریسی که برای نیاز های کودک شما بهترین است، صحبت خواهد کرد. کودکان در چند روز اول پوشیدن بریس ممکن است اذیت کرده و ایراد بگیرند و برای تطبیق خود به زمان نیاز داشته باشند. اطلاعات بیشتر درباره کمک به کودک برای تطابق با بریس در انتهای این مقاله در بخش “نکاتی کمک کننده برای پوشیدن بریس” آورده شده است. مثال هایی از بریس با میله سخت. (چپ) بریس مارکل، دور کردن از بدن –ابداکشن- (راست) بریس میتچل، دور کردن از بدن –ابداکشن- بریس دینامیک دابز، دور کردن از بدن –ابداکشن-
روش پونستی به عنوان یک روش کارآمد برای بیشتر کودکان اثبات شده است. با این حال این روش به تعهد بالای خانواده برای به کار بردن مناسب بریس به طور روزانه نیاز دارد. اگر بریس به طوری که تجویز می شود پوشیده نشود، احتمال بالایی برای عود پا چنبری وجود دارد. درصد کمی از کودکان با وجود بریس پوشیدن مناسب دچار عود می شوند. اگر پای کودک به طور مکرر از چکمه بیرون می لغزد، ممکن است این موضوع نشانه اولیه عود خفیف بدشکلی باشد. اگر این مشکل بی درنگ تشخیص داده شود، می توان با گچ گیری پشت سر هم و شاید یک جراحی کوچک، آن را اصلاح نمود. علاوه بر آن، اجرای درست روش پونستی نیاز به تمرین، تجربه و ممارست دارد. از پزشک اطفال خود بخواهید تا شما را به یک پزشک ارتوپد با تجربه در مورد درمان غیر جراحی پا چنبری ارجاع دهد. بیمار پس از اصلاح پا چنبری: سمت چپ با روش گچ گیری پونستی. توجه کنید که ساق پای سمت چپ نسبت به سمت راست اندکی کوچک تر است.
روش غیر جراحی دیگر برای اصلاح پا چنبری ترکیبی از کشش، بی حرکتی و نوار چسب زدن می باشد. روش فرانسوی (که به آن روش عملکردی یا فیزیوتراپی نیز می گویند) به طور معمول توسط یک فیزیوتراپ که تجربه داشته و تمرین مخصوص دیده است انجام می گردد. مثل روش پونستی، روش فرانسوی به سرعت پس از تولد آغاز شده و نیازمند همکاری خانواده است. هر روز، پای کودک باید کشش داده شده و دستکاری شود و سپس نوار چسب زده شود تا وسعت حرکتی ایجاد شده با دستکاری حفظ گردد. پس از نوار چسب زدن، یک آتل پلاستیکی روی چسب گذاشته می شود تا وسعت حرکتی بهبود یافته حفظ شود. این روش نیازمند حدود سه ویزیت در هفته توسط فیزیوتراپ می باشد. به دلیل اینکه این برنامه روزانه می باشد، فیزیوتراپ به والدین آموزش می دهد که چه کارهایی را در خانه به نحو صحیح انجام دهند. پس از سه ماه، بیشتر کودکان بهبودی مشهودی در وضعیت پا داشته و نیاز به ملاقات فیزیوتراپ کمتر می شود. مانند کودکان درمان شده با روش پونستی، بچه های درمان شده با روش فرانسوی غالبا به تنوتومی آشیل برای بهبود در خم کردن مچ پا نیاز دارند. برای پیشگیری از عود پا چنبری، برنامه روزانه کشش، نوار چسب زدن و آتل گیری باید توسط خانواده تا زمانی که کودک دو تا سه ساله شود، ادامه یابد.
اگرچه بسیاری از موارد پا چنبری با روش های غیر جراحی به طور موفق درمان می شوند، گاهی بد شکلی را نمی توان به طور کامل اصلاح کرده و یا این مسئله غالبا به دلیل مشکل والدین در پیروی از برنامه درمانی عود می کند. علاوه بر آن، برخی نوزادان دارای بدشکلی شدید بوده که به کشش جواب نمی دهند. وقتی این اتفاق رخ داد، ممکن است جراحی برای تطبیق تاندون ها، رباط ها و مفاصل پا و مچ مورد نیاز باشد. به دلیل اینکه جراحی به طور معمول باعث خشک شدن پا علی الخصوص هنگام رشد کودک می شود، تمام تلاش ها برای اصلاح بدشکلی تا جای ممکن با روش های غیر جراحی خواهد بود. حتی یک نوزاد با بدشکلی های شدید یا پا چنبری همراه با نقایص عصبی عضلانی می تواند بدون جراحی بهبود یابد. اگر پای کودک با کشش و گچ گیری نسبتا اصلاح یافته است، سپس جراحی برای اصلاح کامل پا چنبری وسعت کمتری خواهد داشت.
پس از 4 تا 6 هفته، پزشک گیره و گچ را باز کرده و به طور معمول گچ کوتاه پا استفاده می کند که برای 4 هفته دیگر به کار می رود. پس از باز کردن آخرین گچ، باز هم احتمال بازگشت عضلات پای کودک شما به وضعیت پا چنبری وجود دارد پس احتمالا باید از کفش و بریس مخصوص برای یکسال یا بیشتر پس از جراحی استفاده شود. شایع ترین عارضه جراحی آزادسازی وسیع بافت نرم اصلاح بیش از حد بدشکلی، خشکی و درد است.
پا چنبری کودک شما خود به خود بهبود نمی یابد. با درمان، کودک شما باید پای تقریبا طبیعی ای داشته باشد و بتواند بدود، بازی کند و کفش های طبیعی بپوشد. پای درگیر معمولا یک تا یک و نیم سایز کوچک تر است و حرکت آن نیز از پای طبیعی کمی کمتر است. عضلات ساق کودک مبتلا به پا چنبری نیز کوچک تر بوده یا کودک ممکن است از درد پا یا خستگی زودتر از همسالان خود شکایت کند. پای درگیر همچنین ممکن است کمی کوتاه تر از پای سالم باشد، اما این اتفاق به طور نادر مشکل جدی و محسوسی است.
این کار کلید عبور سریع از تحریک پذیری است. اگر کودک شما از بریس با میله سخت استفاده می کند، او می تواند در حالی که بریس به پا دارد، پاها را همزمان تاب داده و ضربه بزند. شما می توانید این کار را با خم و صاف کردن زانو به آرامی و کشیدن و هل دادن میله بریس تسهیل کنید. اگر کودک شما از بریس با میله دینامیک استفاده می کند، حرکت دادن آرام پا به بالا و پایین در هنگامی که کودک با بریس تطابق پیدا می کند، مفید خواهد بود.
کودکان در صورتی که یک روتین برای پوشیدن بریس داشته باشند، بهتر عمل می کنند. در طی سالهایی که باید بریس را در شب و هنگام خواب بپوشند، هر گاه به محل خواب خود می رود بریس را به او بپوشانید. کودک شما متوجه می شود که وقتی زمان خوابیدن باشد، زمان پوشیدن بریس نیز خواهد بود. در صورت تداوم روتین کودک شما کمتر بهانه خواهد گرفت.
یک پد پوشاننده دسته دوچرخه برای این کار مناسب است. با پوشاندن میله با پد، شما از کودک، خودتان و وسایل خانه در برابر برخورد با میله فلزی محافظت می کنید.
لوسیون مشکل را بدتر می کند. کمی قرمزی در اثر استفاده طبیعی است. نقاط قرمز روشن یا تاول به خصوص اگر روی پشت پاشنه باشند، معمولا نشان دهنده این هستند که پاشنه می لغزد. مطمئن شوید که پاشنه در کفش با ایمن کردن آن با بند و سگک پایین باقی می ماند. مهم است که پای کودک خود را چند بار در روز پس از شروع به پوشیدن بریس چک کنید تا مطمئن شوید که تاول نمی زند.
اگر کودک شما به فرار از دست بریس ادامه می دهد، کارهای زیر را امتحان کنید. پس از انجام هر مرحله، چک کنید که پاشنه پا پایین باشد. اگر نبود، از قدم بعدی استفاده کنید.
باتشکر از مطلب شما میخواستم بپرسم بد خوابیدن شب روی شانه هممیتواند منجر به این آسیب دیدگی یا پارگی شود چون بنده یک صبح پا شدم بدون دلیل درد شانه و بازو ام قطع نشده برای ۳ روز هست.
تشکر
با سلام و سپاس فراوان
درمان برجستگی کارپال چگونه است
سلام
بنده دوتا از انگشتام کوچک و حلقه رو تاندونهای فلکسور عمقی و سطخیم بریده سد بعد از جراحی یکسال و خورده ای میگذره اونطور که باید بگی خوب تا ته بسته نمیشن نمیتونم دستمو نشت بکنم تا الان چندین دکتر و تحقیق رفته ام و خوندم اصلا درمان قطعی برای بریدگی در منطقه انگشت برای بهبودی کامل نیست تد الان هم نتونستن راه حل مناسبی ارایه دهن هرکی بریده دستشو نمیتونه به خوبی مشت بکنه هرچقدر هم فیزیوتراپی بری و لیزر بزنی تا یه حد خوب میشه نن تجربه خودمو گفتم متخصص دست جراحی کرده بود
سلام خیلی عالی بود ممنون
سلام خسته نباشید باتشکر از مطالب کاربردی در این مقاله ..من تصادف شدیدی کردم پای سمت چپ من فمور شکسته خردشدگی داشت پلاتین گذاشتند بعد از شش ماه درد شدید مراجعه کردم دکتر پلاتین با چند بار عکس برداری نگرفته بود پلاتین من با عمل جدید از پای من درآوردند وطبق پزشک ایزولارف میله گذاشتند الان با مراقب خوب انجام دادم داروها را خوب استفاده کردم اما جای میله ها آب عفونت درمیاد جای بخیه ها زرد شده به نظر شما چکار کنم عفونت کم بشه سوزش هم زیاد شده لطفا راهنمایی کنید ممنون