آرتروسکوپی مچ دست یک روش کم‌تهاجمی برای بررسی و درمان مشکلات درون مفصل مچ است. در این روش، پزشک با استفاده از ابزاری باریک به نام آرتروسکوپ که به دوربین و منبع نور مجهز است، وارد مفصل مچ شده و وضعیت داخل مفصل را روی مانیتور مشاهده می‌کند. این تکنولوژی امکان بررسی دقیق آسیب‌های غضروفی، رباط‌ها، سطح مفصلی و بافت نرم مچ دست را فراهم می‌کند.
در گذشته، برای تشخیص مشکلات درونی مفصل مچ دست، اغلب از روش‌های تهاجمی‌تر یا تصویربرداری‌هایی مثل MRI استفاده می‌شد که گاهی اطلاعات محدودی ارائه می‌دادند. اما با ظهور آرتروسکوپی، پزشکان می‌توانند بدون باز کردن کامل مفصل، هم تشخیص دقیق‌تری بدهند و هم در صورت نیاز، درمان را هم‌زمان انجام دهند.
این روش در درمان بسیاری از اختلالات مانند پارگی رباط‌ها، التهاب سینوویوم، اجسام آزاد در مفصل، یا حتی شکستگی‌های پیچیده مچ دست کاربرد دارد. به همین دلیل، آرتروسکوپی مچ به‌عنوان یک روش مدرن، دقیق و کم‌عارضه در ارتوپدی شناخته می‌شود.
آرتروسکوپی معمولاً زمانی پیشنهاد می‌شود که بیمار دچار درد مزمن، قفل شدن، محدودیت حرکتی یا تورم مچ دست باشد و روش‌های تشخیصی مانند عکس ساده یا MRI اطلاعات کافی ندهند. همچنین اگر بیمار به درمان‌های اولیه مانند دارو، فیزیوتراپی یا استراحت پاسخ ندهد، این روش می‌تواند راهگشا باشد.
این روش برای بررسی مشکلاتی مانند پارگی رباط‌های اسکافولونات و لوناتوتریکوئترال، التهاب مفصل، آرتروز، سینوویت و آسیب‌های غضروفی کاربرد دارد. گاهی نیز برای بررسی آسیب‌های ورزشی یا صدمات ناشی از فشارهای مکرر به مچ دست از آرتروسکوپی استفاده می‌شود.
پزشک با معاینه فیزیکی، سابقه بیمار و بررسی نتایج آزمایش‌ها و تصویربرداری تصمیم می‌گیرد که آیا آرتروسکوپی لازم است یا نه. در برخی موارد خاص، آرتروسکوپی می‌تواند علاوه بر تشخیص، برای ترمیم یا برداشتن ضایعه به‌طور هم‌زمان استفاده شود.
بیشتر بخوانید : تزریق پی آر پی برای مچ دست
آرتروسکوپی تحت بی‌حسی موضعی یا بلوک عصبی انجام می‌شود و بیمار در طول عمل بیدار است یا فقط آرام‌بخش دریافت می‌کند. ابتدا برش کوچکی (حدود ۵ میلی‌متر) در پوست ایجاد می‌شود و آرتروسکوپ از آن وارد فضای مفصلی مچ می‌شود. ابزارهای باریک دیگر از طریق برش‌های کوچک دیگر وارد می‌شوند تا اقدامات درمانی انجام شود.
تصویری که دوربین از داخل مفصل می‌فرستد، روی مانیتور نمایش داده می‌شود و جراح می‌تواند با دقت بسیار بالا، مشکلات داخل مفصل را مشاهده و در صورت نیاز درمان کند. این درمان‌ها ممکن است شامل تراش دادن سطح غضروف، بخیه زدن رباط، خارج کردن بافت ملتهب یا برداشتن اجسام خارجی باشد.
این روش به‌دلیل کم‌تهاجمی بودن، معمولاً با خونریزی کم، درد کمتر پس از عمل و سرعت بهبودی بالاتری نسبت به جراحی‌های باز همراه است. زمان عمل معمولاً کوتاه است و بیمار در همان روز یا روز بعد می‌تواند مرخص شود.
یکی از مهم‌ترین مزایای آرتروسکوپی مچ، امکان تشخیص و درمان هم‌زمان مشکلات مفصلی با کمترین آسیب به بافت‌های اطراف است. برش‌های کوچک باعث می‌شوند که جای زخم تقریباً نامرئی باقی بماند و احتمال عفونت و چسبندگی به حداقل برسد.
این روش همچنین باعث کاهش درد پس از عمل، کاهش نیاز به داروهای مسکن قوی و بازگشت سریع‌تر بیمار به فعالیت‌های روزمره یا شغلی می‌شود. برای ورزشکاران یا افرادی که نیاز به عملکرد کامل مچ دست دارند، آرتروسکوپی یک گزینه بهینه است.
به‌علاوه، تصویربرداری مستقیم از داخل مفصل کمک می‌کند که پزشک حتی مشکلات بسیار جزئی را هم ببیند که در MRI یا CT قابل مشاهده نیستند. همین موضوع، ارزش تشخیصی این روش را بالا می‌برد و از درمان‌های غیرضروری یا اشتباه جلوگیری می‌کند.
بیشتر بخوانید : شکستگی مچ دست
بیشتر بیماران پس از آرتروسکوپی مچ می‌توانند طی ۱ تا ۳ روز مرخص شده و به کارهای سبک برگردند. البته بازگشت کامل به فعالیت‌های سنگین یا ورزش ممکن است چند هفته تا چند ماه زمان ببرد، بسته به نوع درمانی که در حین عمل انجام شده است.
در روزهای اول بعد از عمل، استفاده از یخ، بالا نگه داشتن دست، مصرف منظم داروهای تجویزی و تعویض پانسمان طبق دستور پزشک اهمیت زیادی دارد. گاهی برای حمایت از مچ، آتل یا اسپلینت تجویز می‌شود که باید طبق نظر پزشک استفاده شود.
جلسات فیزیوتراپی برای بازیابی دامنه حرکت و تقویت عضلات اطراف مچ، بخش مهمی از روند بهبودی محسوب می‌شود. پیگیری دقیق توصیه‌های پزشک، ضامن موفقیت‌آمیز بودن نتیجه آرتروسکوپی است.
اگرچه آرتروسکوپی روشی ایمن است، اما مانند هر مداخله پزشکی ممکن است با عوارض همراه باشد. این عوارض شامل عفونت، آسیب به عصب، سفتی مفصل یا درد موقت پس از عمل هستند که در درصد کمی از بیماران مشاهده می‌شوند.
عفونت از طریق رعایت اصول استریلیزاسیون و مراقبت صحیح بعد از عمل قابل پیشگیری است. آسیب عصبی نیز بسیار نادر است و معمولاً با به‌کارگیری تکنیک‌های صحیح جراحی رخ نمی‌دهد. اگر درد یا تورم پس از چند روز کاهش نیافت، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.
انتخاب جراح ماهر و کلینیک مجهز، تا حد زیادی خطر بروز این عوارض را کاهش می‌دهد. بیمارانی که به توصیه‌های بعد از عمل عمل کنند، معمولاً بهبود سریع و بدون مشکلی خواهند داشت.
معمولاً این عمل بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه زمان می‌برد. مدت دقیق به نوع مشکل داخل مفصل و اقدامات درمانی انجام‌شده بستگی دارد.
خیر. به‌دلیل کوچک بودن برش‌ها، جای بخیه‌ها بسیار جزئی است و در بیشتر موارد پس از بهبود کامل قابل مشاهده نیست.
در اغلب موارد نیازی به بیهوشی کامل نیست. عمل با بی‌حسی موضعی یا بلوک عصبی انجام می‌شود و بیمار در طول آن بیدار است یا داروی آرام‌بخش دریافت می‌کند.
آخرین به‌روزرسانی: ۱۴۰۴/۰۵/۱۴
