چیزی که بعنوان شانه در بین اکثر مردم شناخته می شود، در واقع ترکیبی از چندین مفصل، تاندون ها و ماهیچه ها هستند که یک طیف حرکتی وسیع در دست از خاراندن پشت تا یک پرتاب بلند در زمین را برای ما فراهم می کنند.
تحرک هزینه خود را دارد، حتا اگر به قیمت افزایش مشکلاتی مانند ناپایداری یا تخریب بافت نرم یا ساختار استخوانی در شانه تمام شود. شما ممکن است در هنگام حرکت دادن شانه، یا همواره در شانه خود احساس درد داشته باشید. درد ممکن است موقت یا ادامه دار باشد که به تشخیص و درمان پزشکی نیاز داشته باشد.
این مقاله از سایت تهران ارتوپدی به برخی از دلایل متداول درد شانه و همچنین برخی گزینه های معمول درمان میپردازد. پزشک شما می تواند اطلاعات دقیقتری در مورد درد شانه به شما بدهد.
این تصویر از شانه اجزاء اصلی مفصل را برجسته می کند
شانه شما از سه استخوان تشکیل شده است: استخوان بازو (Humerus)، تیغه شانه (استخوان کتف)، و استخوان یقه (استخوان ترقوه).
سر یا گوی استخوان بازو در حفره (سوکت) گرد تیغه شانه فیت میشود. این حفره به نام حفره گلنوئید شناخته میشود. ترکیبی از ماهیچه ها و تاندون ها استخوان بازو را در مرکز حفره (سوکت) شانه نگه میدارند، این بافت ها عضلات چرخاننده بازو (روتاتور کاف) نامیده میشوند، آنها گوی استخوان بازو (استخوان هومروس) را میپوشانند و آن را به تیغه شانه (استخوان کتف) شما متصل میکنند.
به طور کلی درد های شانه به دو دسته تقسیم بندی می شوند:
آقای دکتر محمدرضا گیتی در این ویدیو در مورد عوامل درد شانه صحبت می کنند:
شایع ترین دررفتگی مفصلی در انسان، دررفتگی شانه می باشد. دررفتگی شانه در اکثر موارد قدامی و به ندرت خلفی است. در دررفتگی قدامی، گردی طبیعی شانه از بین رفته و به صورت خط مستقیم در آمده و انتهای شانه نیز تیز شده است. حرکات شانه کاملا محدود و دردناک است. محدودیت واضح در چرخش بازو به داخل وجود دارد. برای تشخیص قطعی دررفتگی باید عکس رادیولوژی گرفته شود. بی حسی روی قسمت بیرونی شانه می تواند نشانه آسیب عصبی باشد. جا انداختن هر چه زودتر این دررفتگی ضروری است. در موارد زیر ممکن است جراحی نیز نیاز باشد:
شیوع این نوع در رفتگی از در رفتگی قدامی شانه کمتر است. اکثرا تشخیص این نوع در رفتگی مشکل می باشد. انقباض عضلانی در بیماران مبتلا به صرع و یا در اثر شوک درمانی یا برق گرفتگی بیشتر می تواند سبب این دررفتگی شود. وضعیت شانه در این دررفتگی چرخش به داخل کامل است، به گونه ای که بیمار اجازه کوچکترین چرخش به خارج را نمی دهد. عکس رادیولوژی شانه به تشخیص این بیماری کمک می کند.
دررفتگی شانه با شکستگی برجستگی بزرگ استخوان بازو معمولا به راحتی به روش بسته جا انداخته می شود در صورتی که پس از جا انداختن در رفتگی قطعه شکسته به جای اولیه برگشته باشد، بی حرکت کردن شانه کفایت می کند ولی اگر قطعه شکسته جا به جا باشد باید آن را با عمل جراحی باز جا انداخته و با پیچ ثابت نمود. دررفتگی شانه با شکستگی سر و گردن استخوان بازو غالبا احتیاج به عمل جراحی دارد.
این بیماری در افراد جوان و افراد کمتر از چهل سال شایع است در رفتگی مکرر قدامی مفصل شانه به مراتب بیش از دررفتگی مکرر خلفی دیده می شود. دور کردن بازو و چرخش آن به بیرون موجب وحشت بیمار از در ررفتن مجدد شانه می شود که به آزمایش وحشت که علامت اختصاصی این بیماری است، شهرت دارد. درمان غیر جراحی دررفتگی مکرر شانه بی فایده بوده و باید آن را با عمل جراحی درمان نمود. عمل جراحی یا به صورت باز یا به کمک آرتروسکوپ خواهد بود.
آقای دکتر محمدرضا گیتی در این ویدیو در مورد بیماری های مفصل شانه صحبت می کنند:
تاندون سر بزرگ عضله دو سر، درون ناودان دو سر استخوان بازو قرار دارد و گاه در اثر فعالیت شدید دچار درد و تورم می شود. این بیماری بیشتر در افراد 30 تا 40 ساله وجود دارد. درد در ناحیه شانه با چرخش ساعد به بیرون شدت می یابد. درمان این بیماری به صورت غیر جراحی می باشد.
انقباض ناگهانی عضله دو سر بازو می تواند موجب پارگی سر بلند عضله دو سر شود. این بیماری غالبا در افراد بین 50 تا 60 سال رخ می دهد. تاندون عضله ممکن است در بالا در قسمت تاندونی و در پایین در محل تاندونی عضلانی پاره شود. این پارگی در افراد مسن به دلیل تخریب تاندون و در افراد جوان در اثر بلند کردن جسم سنگین و انقباض ناگهانی به وجود می آید. پارگی بیشتر از بالا در محل تاندون دو سر بازویی می باشد. پارگی در بالا باعث پیدایش برجستگی در قسمت پایینی بازو و پارگی در پایین موجب پیدایش برجستگی در بالای بازو می گردد. قدرت خم کردن بازو و چرخش ساعد کاهش می یابد. معمولا 1 تا 2 روز بعد از پارگی خونمردگی در بازو به وجود می آید. حرکات شانه طبیعی است. عمل جراحی در اکثر افراد مسن ضروری نیست. اما در افراد جوان در صورت پارگی تاندون عضله دو سر بازو، احتیاج به عمل جراحی و ترمیم آن وجود دارد.
این بیماری بیشتر در مردان به خصوص ورزشکاران و یا در افرادی که در معرض ضربه های مکرر به مفصل هستند دیده می شود. در این بیماری روی مفصل حساس بوده و حرکات شانه به خصوص باز کردن بازو بیش از 90 درجه باعث درد شانه می شود. در عکس رادیولوژی که به تشخیص کمک می کند، کاهش فضای مفصلی دیده می شود. شروع درمان به صورت غیر جراحی می باشد اما در مواردی که درمان غیر جراحی موثر واقع نشود، برداشتن یک تا دو سانتی متر از انتهای بیرونی استخوان ترقوه به تسکین درد کمک می کند.
استئوآرتریت (آرتروز) مفصل شانه در مقایسه با سایر مفاصل کمتر دیده می شود. اکثر بیماران بالای 50 سال سن دارند. در عکس رادیولوژی کم شدن فاصله مفصلی مشهود است. درمان به صورت غیر جراحی بوده ولیکن در صورتی که درمان های طبی مفید واقع نشده و درد و ناراحتی بیمار شدید باشد، اقدام به تعویض مفصل می نماییم.
آرتریت رومانوئید ممکن است مفصل شانه، مفصل ترقوه و کتف و یا بورس اطراف شانه را گرفتار کند. گاه بیماری باعث پارگی کلاهک چرخاننده بازو و یا سر بلند تاندون عضله دو سر بازویی می گردد. حرکات شانه به خصوص حرکات چرخشی محدود و دردناک است. در عکس رادیولوژی کم شدن فاصله مفصلی، خوردگی غضروفی و پیدایش کیست های استخوانی دیده می شود. درمان بیماری اصلی (آرتریت روماتوئید) ضروری است. در صورت پیشرفت بیماری درمان های جراحی من جمله در مراحل آخر بیماری تعویض مفصل پیشنهاد می گردد.
سل شانه پس از درگیری ریه توسط این بیماری ایجاد شده و بر دو نوع تقسیم می شود:
علاوه بر تورم مفصلی، از بین رفتن شدید عضلات نیز دیده می شود. در لمس، حساسیت در اطراف مفصل وجود داشته و حرکات در همه جهات محدود و دردناک است. شروع درمان به صورت دارودرمانی بوده ولی در مواردی که علی رغم درمان های طبی و بی حرکتی، بهبودی حاصل نشود و یا اینکه درد و ناراحتی ادامه یابد باید اقدام به منجمد کردن (آرترودز) مفصل شانه کرد.
معمولا رسوب کلسیم در یک و نیم سانتی متری انتهای تاندون های عضلات کلاهک چرخاننده، جایی که از نظر خونرسانی فقیر است، رخ می دهد. این بیماری خود به خود خوب خواهد شد و معمولا پس از یک تا دو سال کلسیم رسوب یافته جذب شده و به جای آن نسج جوشگاهی تشکیل می شود. در عکس رادیولوژی رسوب کلسیم دیده می شود. مردان بیش از زنان دچار این بیماری می شوند. گاه رسوب کلسیم با التهاب همراه بوده که باعث درد شدید شانه می گردد. درد شدید و ناگهانی بوده و باعث بی حرکتی شانه می گردد. لمس برجستگی بزرگ شانه و حرکات شانه به خصوص حرکات چرخشی فوق العاده دردناک است. گذاشتن کیسه یخ و تجویز داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی کمک کننده خواهد بود. اگر درد بیمار مدت طولانی ادامه یابد عمل جراحی آرتروسکوپی به منظور خارج کردن کلسیم ضرورت پیدا می کند.
به حالتی اطلاق می شود که حرکات مفصل شانه در همه جهات محدود شده و علت ایجاد آن ایجاد فیبروز در کپسول مفصلی است. در خانم ها به مراتب شایع تر بوده و اغلب در دهه 5 و 6 زندگی دیده می شود. عوامل زمینه ای متعددی نظیر جراحی قلب، بیماری های اعمال جراحی مغز، برداشتن سرطان پستان، بیماری های مربوط به دیسک گردن، دیابت و غیره در پس زمینه این بیماران ممکن است وجود داشته باشد. به علاوه بسیاری از این افراد از لحاظ روانی و شخصیتی زمینه اضطراب یا افسردگی دارند. شانه یخ زده دارای سه مرحله است:
اولین حرکتی که در شانه منجمد محدود می شود چرخش داخلی شانه می باشد. اصل ثابت درمان در هر سه مرحله تشویق و آموزش صحیح بیمار در جهت تمرینات کششی شانه می باشد. اقدامات بعدی شامل تزریق کورتیکواستروئید، ماده بی حسی، آزاد کردن چسبندگی ها و آزاد کردن کپسول فیبروزه از طریق آرتروسکوپی است.
در جریان حرکات روزمره تاندون های کلاهک چرخاننده در معرض گیر کردن بین قسمت فوقانی استخوان بازو و زائده استخوان کتف می باشند. عواملی نظیر شکل غیر طبیعی زائده استخوان کتف، فعالیت های مکرر و ورزش هایی نظیر تنیس و شنا موجب افزایش گیر کردن تاندون ها شده که نهایتا باعث ایجاد التهاب تاندون، تورم بورس زیر زائده استخوان کتف، تخریب و اختلال عملکرد تاندونی می شود. این بیماری معمولا بعد از 40 سالگی دیده می شود. آرتروگرافی و ام آر آی جهت تشخیص پارگی تاندون های کلاهک چرخاننده ضروری است. برای درمان سندروم گیر کردن تاندون های کلاهک چرخاننده ابتدا کاهش فعالیت، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، فیزیوتراپی و تزریق کورتیکواستروئید توصیه می شود. در صورت موثر واقع نشدن این درمان ها، لازم است بیمار تحت عمل جراحی قرار گیرد.
پارگی کلاهک چرخاننده می تواند به دنبال یک ضربه حاد ایجاد شود ولی اکثرا این پارگی به صورت مزمن و به علت گیر کردن این تاندون بین زائده استخوان کتف و برجستگی بزرگ بازو ایجاد می شود. مهم ترین علامت این بیماری درد شانه است. معمولا درد در جلوی شانه است و ممکن است به بازو تیر بکشد. امروزه روش انتخابی برای بررسی پارگی های کلاهک چرخاننده ام آر آی است. در نصف موارد، درمان های غیر جراحی می تواند علائم بیماری را بهبود دهد. با درمان غیر جراحی درد و دامنه حرکتی شانه بهبود می یابد ولی تاثیری روی ضعف عضلانی ناشی از بیماری ندارد. در صورت ادامه درد و برخی موارد دیگر، جراحی توصیه می گردد.
آقای دکتر محمد رضا گیتی در این ویدیو در مورد دردهای انتشاری شانه صحبت می کنند
یک ناراحتی دردناک شانه است که با درد، تورم و محدودیت انگشتان دست همراه است. این سندروم غالبا پس از 3 تا 6 ماه بهبود می یابد و ظرف یک تا دو سال برطرف می شود.
اکثر مشکلات شانه در چهار دسته اصلی طبقه بندی میشوند:
سایر عللی که کم و بیش باعث درد در شانه می گردند عبارتند از تومور، عفونت، و مشکلات مربوط به اعصاب.
بورس ها کیسه های پر شده از مایعی میباشند که در مفاصل تمام بدن، از جمله در شانه قرار داده شده اند. آنها مانند بالشتک هایی بین استخوانها و بافتهای نرم فوقانی عمل میکنند و به کاهش اصطکاک بین ماهیچه های لغزنده و استخوان کمک میکنند.
گاهی استفاده بیش از حد از شانه باعث التهاب و ورم بورس میان روتاتور کاف و قسمتی از تیغه شانه که اکرومیون نامیده میشود میگردد. نتیجه شرایطیست که بعنوان التهاب بورس زیر سرشانه ای یا زیر اخرمی شناخته میشود.
التهاب بورس اغلب همراه با التهاب تاندون روتاتور کاف رخ میدهد. بافت های زیادی در شانه میتوانند دچار التهاب و درد شوند، بسیاری از فعالیت های روزانه مانند شانه کردن موها یا لباس پوشیدن میتواند سخت شود.
تاندون ریسمانیست که ماهیچه را به استخوان متصل میکند. بیشتر تاندونیت ها نتیجه التهاب در تاندون میباشند.
بطور کلی تاندونیت ها یکی از دو نوع ذیل میباشند:
بیشترین تاندونهایی که در شانه تحت تأثیر قرار میگیرند چهار تاندون روتاتور کاف و یکی از تاندونهای بی سپس (دوسر) میباشند. روتاتور کاف از چهار ماهیچه کوچک و تاندونهایشان که استخوان بالایی بازو را پوشش میدهند و آن را در حفره (سوکت) شانه نگه می دارند تشکیل میشود. روتاتور کاف به حرکت و پایداری شانه کمک میکند.
قطع و پارگی تاندون ممکن است پیرو آسیب حاد یا تغییرات تخریبی در تاندون بدلیل سن بالا، استفاده بیش از حد و طولانی مدت و سایش و پارگی، یا یک آسیب ناگهانی رخ دهد. این پارگی ها ممکن است جزئی باشند یا بطور کامل تاندون را از محل اتصالش به استخوان جدا نمایند. در اکثر موارد پارگی کامل، تاندون از محل اتصالش به استخوان کنده میشود. آسیب تاندون های روتاتور کاف و دو سر (بی سِپس) جزو آسیبهای بسیار شایع از این دست میباشند.
گیر افتادگی شانه وقتی رخ میدهد که قسمت بالای تیغه شانه (استخوان کتف) هنگامیکه شانه به سمت بیرون بدن کشیده میشود بر روی لایه های بافت نرم زیرینش فشار وارد میکند. وقتی که دست کشیده میشود، اکرومیون ساییده میشود یا گیر میکند به تاندونهای روتاتور کاف و بورس، که میتواند منجر به بورسیت یا تاندونیت که باعث درد و محدودیت حرکتی شود.
ناپایداری شانه زمانی اتفاق میافتد که گوی استخوان بازوی فوقانی (استخوان هومروس) در اثر فشار از حفره (سوکت) شانه خارج شده باشد. این اتفاق میتواند پیرو یک آسیب ناگهانی یا استفاده بیش از حد رخ دهد.
دررفتگی میتواند جزئی باشد، وقتیکه گردی سر استخوان هومروس بصورت جزئی از حفره (سوکت) شانه خارج شده باشد، که ساب لاکسیشن (Subluxation) نامیده میشود. در رفتگی کامل بدین معنیست که گوی سر استخوان هومروس از سوکت شانه (حفره گلنوئیدی) بطور کامل خارج شده باشد.
وقتیکه رباط ها (لیگامان ها)، تاندون ها و ماهیچه های اطراف شانه شل یا پاره میشوند، در رفتگی میتواند بارها و بارها رخ دهد. دررفتگی های مکرر که ممکن است جزئی یا کامل باشند، در هنگام بالا بردن بازو و حرکت دادن آن باعث درد و ناپایداری میشوند. تکرار دررفتگی های جزئی (ساب لاکسیشن) یا دررفتگی های کامل باعث افزایش ریسک ابتلا به آرتریت مفصل میشود.
درد شانه همچنین می تواند از آرتریت ناشی شده باشد. انواع زیادی از آرتریت وجود دارد، شایع ترین نوع آرتریت در شانه، آرتروز می باشد که بعنوان آرتریت “ساییدگی و پارگی” نیز شناخته میشود. علائمی مانند ورم، درد، و سفتی بطور معمول از سنین میانسالی آغاز میشود. آرتروز به آرامی گسترش میابد و درد ناشی از آن در گذر زمان بدتر میشود.
آرتروز، ممکن است مربوط به ورزش یا آسیب های کاری یا ساییدگی و پارگی مزمن باشد. سایر انواع آرتریت میتواند مربوط به پارگی روتاتور کاف، عفونت، یا یک التهاب پوشش مفصل باشد.
اغلب مردم تلاش خواهند کرد تا از حرکت های شانه پرهیز کنند که درد ناشی از آرتریت کاهش یابد، گاهی این امر باعث سفت و سخت شدن بافت های نرم مفصل میشود که منجر به یک محدودیت دردناک حرکتی می گردد.
آقای دکتر محمد رضا گیتی در این ویدیو در مورد درمان آرتروز شانه صحبت می کنند:
شکستگی ها استخوان های شکسته هستند. شکستگی های شانه معمولاً استخوان ترقوه، استخوان بازو (استخوان هومروس)، و استخوان کتف (تیغه شانه) را درگیر میکنند.
شکستگی شانه با توجه به سن و سال بیماران غالباً از سقوط از یک ارتفاع ناشی شده است. در بیماران جوانتر، شکستگی شانه اغلب از یک آسیب با انرژی بالا مانند تصادف با موتور سیکلت یا یک آسیب برخوردی ورزشی ناشی میشود.
شکستگی ها غالباً باعث درد شدید، ورم، کبودی و یا کوفتگی در اطراف شانه میشوند.
در مورد یک آسیب حاد که باعث درد زیادی شده است، در اسرع وقت بدنبال مراقبت های پزشکی (مراجعه به پزشک) باشید. اگر درد شدت کمی داشت، ممکن است مناسب باشد که چند روزی استراحت کنید، که شاید زمان مشکل را حل کند؛ اگر درد ادامه پیدا کرد، به پزشک مراجعه کنید.
پزشک ارزیابی های کاملی انجام خواهد داد تا دلایل درد شانه را تعیین و در صدد تدارک راههای درمان آن برآید.
گام اول در ارزیابی، بررسی کامل سوابق پزشکی میباشد. پزشک ممکن است زمان و چگونگی آغاز درد را جویا شود، یا اینکه آیا قبلاً هم چنین اتفاقی افتاده بود و اگر بلی، چگونه درمان شده بود، و پرسش های دیگری که در تعیین وضعیت کلی سلامتی بیمار و دلایل احتمالی مشکل شانه میتوانند کمک کننده باشند. از آنجائیکه بیشتر مشکالات شانه با برخی فعالیت ها تشدید و با برخی از فعالیت ها تسکین میابند، سوابق پزشکی میتوانند بعنوان یک ابزار ارزشمند در فهمیدن منشاء درد باشند.
یک سری معاینات جامع برای فهمیدن دلایل اصلی درد شانه بیمار مورد نیاز است. پزشک بدنبال ناهنجاری های فیزیکی، ورم، تغییر شکل یا ضعف ماهیچه، و نواحی حساس خواهد بود. او طیف حرکتی و قدرت شانه را ملاحظه خواهد کرد.
درمان درد شانه به سه دسته کلی درمان های حمایتی، مداخله ای و جراحی تقسیم می شود.
درمان های حمایتی شامل استراحت، استفاده از گرم کردن و سرد کردن موضع، اصلاح سبک زندگی، استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و… می شود. برخی دیگر از انواع درمان های حمایتی شامل موارد زیر می شود:
شایعترین درمان های مداخله ای برای درد شانه شامل موارد زیر است:
ممکن است برای حل برخی از مشکلات شانه جراحی نیاز باشد. اگرچه که بخش بزرگی از بیماران با درد شانه به به روش های درمانی ساده مانند جایگزینی فعالیت ها، استراحت، تمرینات ورزشی، و داروها جواب می دهند.
انواع مشخصی از مشکلات شانه، مانند در رفتگی های مکرر و برخی از پارگی های روتاتور کاف، ممکن است با تمرین ورزشی حل نشوند. در این موارد ممکن است جراحی در زمانی نسبتاً زود پیشنهاد شود.
جراحی میتواند به روش آرتروسکوپی جهت بیرون کشیدن بافت زخم یا ترمیم بافت های پاره شده باشد، یا به روشهای سنتی جراحی باز برای بازسازی های بزرگ تر یا تعویض کامل مفصل شانه.
برخی از انواع جراحی های شایع جهت درمان بیماری های شانه شامل موارد زیر است:
در زندگی روزمره، شانه شما به طور جدی در حال ورزش است. تقریبا با هر تکان شما، شانه شما نیز تکان می خورد. شما از آن برای بلند کردن اجسام، دست یابی و رسیدن به اجسام یا حتی پرتاب توپ استفاده می کنید. شما می توانید اجسام را از بالا گرفته یا از روی زمین بردارید.
شما می توانید همه این کارها را انجام دهید زیرا یک شانه سالم با وسعت حرکتی زیاد دارید که این خود نکته مثبتی است. اما تمام این حرکات به معنی آن است که روش های بیشتری برای آسیب دیدن شما وجود دارد. شانه مفصلی است که بیش از مفاصل دیگر آسیب می بیند.
شایع ترین مشکلات از تکرار بیش از حد یک حرکت برای طولانی مدت و همچنین حرکت زیاد دست در بالای سر (مثل نقاشی یا نصب پرده) ناشی می شود.
اما شانه شما ممکن است از راه های دیگری نیز آسیب ببیند:
خبر خوب آن است که مشکلات شانه اغلب بدون جراحی درمان می شوند. با این حال، بهترین کار در قدم اول پیشگیری است. در زیر چند راه برای این کار آورده شده است:
به بدن خود گوش دهید: اگر بعد از هر فعالیت به درد شانه دچار می شوید، آن را نادیده نگیرید. اگر درد جدی است و از بین نمی رود، به پزشک مراجعه کنید. نیازی نیست در برابر درد مقاومت نشان دهید. ممکن است با این کار شرایط را بدتر کنید.
سر فرم باقی بمانید: فرم فیزیکی بدن خود را با ورزش منظم و رژیم غذایی سالم در حالت خوبی حفظ کنید. این راه، راهی برای خوب ماندن است و کمک می کند تا از آسیب جلوگیری کنید.
درست ورزش کنید: پیش از ورزش، گرم کنید. اگر مدتی است ورزش نکرده یا فعالیت نداشته اید، به آرامی شروع کنید. یاد بگیرید وزنه ها را چگونه بلند کنید. وزنه بسیار سنگین بلند نکنید.
سر کار مراقب باشید: مراقب باشید تا شانه خود را سر کار آسیب نزنید.
برای رسیدن به اجسامی که بدان ها نیاز دارید، به خود کشش وارد نکنید: برای رسیدن به اجسامی که در ارتفاع هستند از یک چهارپایه استفاده کنید. اجسامی که از آنها استفاده می کنید را در قفسه های پایین تر یا در کشو قرار دهید.
اگر به شانه خود آسیب زدید، با انجام این کارها باید بهتر شوید:
