انسان امروزه تقریباً برای همه اعمالش در روزمره از دست خود استفاده می کند. از صبح که از خواب بیدار میشویم با دست های خود نظافت شخصی میکنیم، صبحانه آماده میکنیم، با گوشی و لپ تاب کارهای روزمره مان را انجام می دهیم، لباس می پوشیم ، ورزش می کنیم و حتی کارهای هنری ظریف انجام می دهیم. دست‌های ما یکی از بهترین و پرکاربردترین ابزارهای ما در زندگی هستند و اغلب تا زمانی که آسیب نبینند و یا ناتوان نشوند، متوجه کیفیت مطلوب زندگیمان و میزان مفید بودن آنها نمی شویم. درک این مسئله فقط زمانی اتفاق می افتد که برای دقایقی از هر دو دست استفاده نکنیم و پس از آن ناتوانی در انجام همه کارهایمان را شاهد خواهیم بود.
دست ها و اندام فوقانی ما پر از استخوان ها، لیگامان ها و تاندون های ریز است. این بدان معناست که در موقعیت های زیادی احتمال آسیب‌دیدگی دارد و یا استفاده بیش از حد یا نامناسب از دستها و مچ باعث درد، ناتوانی و عملکرد ضعیف آنها می‌شود. از برخورد یک چاقو حین برش میوه گرفته تا گیرافتادگی دست در دستگاه های کارخانه، همگی از اسیب های دست با گسترش متفاوت پارگی تاندون ها، شکستگی استخوان ها ، اختلال اعصاب دست و نهایتا کاهش عملکردی دست می باشد. همچنین حرکات پرتکرار دستها، ارنج و مچ و شانه از تایپیست ها گرفته تا نقاش های ساختمانی ممکن است افراد را دچار دردهای فشاری کرده و تمامی اعمال روزمره را همراه با تیرکشیدن، سوزش و نهایتا درد کند.
اینجاست که نیاز به هندتراپی احساس می شود. و ما در اینجا، همه چیز در مورد هندتراپی، اهمیت مراجعه به مراکز هندتراپی و نحوه استفاده از کاردرمانی در دست درمانی را با شما در میان میگذاریم.
کار بایک درمانگر دست می تواند تفاوت بین موفقیت و عدم موفقیت در موارد پیچیده جراحی دست را ایجاد کند.” ماریبات اسحاق رئیس انجمن جراحان دست امریکا”
هندتراپی یا همان درمان تخصصی دست و اندام فوقانی ( شانه، بازو، آرنج، ساعد، مچ و دست ) یک شکل تخصصی از کاردرمانی OT و فیزیوتراپی PT است و جز حیطه های توانبخشی به حساب می آید که در معالجه بیماری های مختلف اندام فوقانی چه ناشی از تروما و یا ناشی از بیماری های زمینه ای، حرکات پر تکرارو حتی ناهنجاری های مادرزادی؛ از طریق اموزش مداوم پیشرفته، تجربه بالینی و ادغام دانش در آناتومی (علم تشریح بدن) ، فیزیولوژی ( علم عملکرد اجزای زنده بدن )، کینزیولوژی ( علم حرکت شناسی اعضای بدن) کمک می کند.
هندتراپی هنر و دانش است. دانش استفاده از ارزیابی های دائمی جهت تعیین مسیر درمان و تغییرات حاصله و هنر استفاده از همه دانش های کسب شده جهت چینش روند درمان برای به بالاترین حد نتیجه درمان رساندن و هدف نهایی کمک به شخص برای بازگشت به بالاترین سطح عملکرد خود می باشد. این مسیر نیاز به یک متخصص با دانش کافی برای مدیریت بهبود شرایط دست و اندام فوقانی دارد.
پیچیدگی و مشکلات متعدد اندام فوقانی نیاز به سطح بالایی از تخصص دارد در نتیجه همه درمانگران، چه فیزیوتراپ چه کاردرمانگر، نمیتوانند توانبخشی اندام قوقانی را بصورت اختصاصی انجام دهند. بدین منظور یک درمانگر متخصص لازم است تا راهنمای درمان شما باشد هندتراپیستی که آموزش پیشرفته پس از تحصیلات تکمیلی و تجربه بالینی داشته باشد.
یک درمانگر دست می تواند به گواهینامه معتبر که به آن CHT گفته می شود، دست یابد که برای به دست آوردن آن باید حداقل سه سال تجربه داشته باشد و 4000 ساعت درمان در حوزه اختلالات دست و اندام فوقانی انجام دهد.
آنها از نزدیک با جراحان ارتوپدی و فوق تخصصان دست کار می کنند تا حداکثر نتایج را برای بیماران رقم بزنند.
متخصصان درمان دست شکاف بین مداخله ی پزشکی تا عملکرد موفقیت آمیز اندام فوقانی را برطرف کرده و به افراد امکان میدهند در زندگی روزمره خود به طور عادی کار کنند.
متخصصان در حوزه هندتراپی مداخلاتی غیر جراحی بصورت پیشگیری از عمل یا پس رفت بیماری و یا مراقبت توانبخشی بعد از جراحی ها برای طیف گسترده ای از اختلالات اندام فوقانی از ساده پیچیده ( مانند جراحی تریگر فینگر تا چیوند کامل یک انگشت قطع شده ) را ارائه می دهند. حتی هندتراپیست ها بیماران مبتلا به بیماری های مزمن مانند ارتروز یا ارتریت روماتویید را از طریق اموزش در مورد حفاظت از مفصل و حفظ انرژی و با توصیه هایی برای تجهیزات یا دستگاه های سازگار با بهبود عملکرد، همراه با تجویز اسپیلنت ارائه میدهند. یک دست درمانگر از تکنیک ها و ابزارهای مختلفی از جمله برنامه های فعالیت هدفمند و تمرین های اختصاصی ، ساخت ارتز سفارشی ( اسپیلنت ) ، مدیریت درد و تورم و مراقبت از زخم و اسکار استفاده می کند. دست درمانگر میتواند در کیفیت مهارت های ظریف دست مثل نوشتن، دکمه بستن و … دست مراجعین با مشکل دست را تقویت دهد.
هندتراپی علم درمان قدرت و دامنه حرکتی اندام فوقانی فرد است و با گروه گسترده ای از مشکلات در ارتباط است و مهارت درمان توانبخشی ان را دارد اما بسیاری از مردم هرگز در مورد دست درمانی نشنیده اند و از میزان تاثیرگذاری ان اطلاع ندارند.
هندتراپی یکی از حیطه های کاردرمانی در شاخه ارتوپدی است. کاردرمانگران که با هدف استقلال حداکثری افراد در عملکرد روزمره زندگی فردی واجتماعی، به درمان مراجعین خود میپردازند؛ در شاخه بیماری های اندام فوقانی به عنوان عضو بسیار موثر در فعالیت های روزمره زندگی به دلیل استفاده از دست ها و استفاده از اهرم اندام فوقانی نیز مشغول به ارائه خدمات درمانی هستند. زیرا مشکل در اندام فوقانی یعنی مشکل در عملکرد روزمره زندگی و در نتیجه مشکل در دست ها و فعالیت های روزمره زندگی نیاز به کاردرمانی دارد مانند:
بستن کفش و دکمه ها
مسواک زدن دندان ها و شستن موها
نوشتن و تایپ با گوشی و لپتاب
خوردن و آشپزی
نگه داشتن و بلند کردن اشیا
از آنجایی که گفته شد، بخش زیادی از زندگی ما صرف استفاده از دست‌هایمان می‌شود، منطقی است که رویکردهای مورد استفاده در کاردرمانی در درمان دست‌درمانی مفید باشند. یک کاردرمانگر دست با تجربه می تواند مشکلات موثر بر اندام فوقانی را ارزیابی و شناسایی کند. او می تواند در مورد ورزش، مراقبت های پیشگیرانه ، کمک به زندگی روزمره و مشاوره ارگونومیک مشاوره ارائه دهد.
دلایل زیادی وجود دارد که چرا می توان از هندتراپی با یک کاردرمانگر بهره مند شد. آسیب به دست، مچ دست یا اندام فوقانی می تواند شامل اتفاقاتی حاصل از حوادث مزمن یا مسائل حاد باشد. کاردرمانی در هندتراپی شامل ارزیابی اختلال عملکرد، درد و آسیب با استفاده از روش‌هایی است که از طریق کارآزمایی‌های کاملاً کنترل‌شده آزمایش شده‌اند که به انها تست های استاندارد ارزیابی میگویند. کاردرمانگر دست میتواند در توانبخشی قبل و بعد از جراحی، درمان آسیب های ورزشی، شکستگی و آتل گیری، مدیریت و کاهش درد مزمن، افزایش قدرت و دامنه حرکتی، دستکاری و تحرک مفاصل به افراد کمک کند.
اولین کاری که یک کاردرمانگر در طول یک جلسه درمان با دست انجام می دهد، این است که وضعیت یا آسیبی که روی دست شما تأثیر می گذارد، ارزیابی کند که شامل اقدامات زیر می شود:
تورم، بدشکلی ( دفورمیتی )، تفاوت در رنگ، حساسیت پوستی و عصبی، ، تغییر در عملکرد کلی، دامنه حرکتی مفاصل، مهارت، استحکام – قدرت.
کاردرمانگر شما در حین تکمیل ارزیابی بصری و لمسی دست و مچ دست شما را از طریق یک سری تمرینات ساده راهنمایی می کند تا درک بهتری از محدودیت های فعلی و شدت آسیب یا وضعیت شما به دست آورد. هنگامی که ارزیابی انجام شد، کاردرمانگر شما یک برنامه درمانی شخصی ایجاد می کند تا به شما در مدیریت یا بهبودی مشکلات دست شما کمک کند.
اولین گام هر طرح درمانی کاردرمانی انجام تمریناتی است که ممکن است بیشتر بالینی به نظر برسند و کمتر شبیه به فعالیت های روزمره شما باشند، کاردرمانگر شما به زودی تمریناتی را که ضروری تشخیص داده اند را در روال روزانه شما تطبیق می دهد.
به عنوان مثال، ممکن است با یک سری تمرینات برای دامنه حرکتی و تقویت عضلات خود شروع کنید. اما، به زودی به سمت فعالیت هایی مانند انجام کارهای مراقبت از خود مانند برس زدن موهای خود یا کارهای شغلی مانند تایپ کردن خواهید رفت.
بنابراین، کاردرمانگر شما روی رویکردهای ایمن‌تر و مؤثرتر برای نقش‌ها و عادات روزمره‌تان با شما کار می‌کند تا مطمئن شود که آسیب شما نه تنها بهبود می‌یابد، بلکه در وضعیتی قرار دارد که عود نمی‌کند.
دست درمانگر شما می خواهد مطمئن شود که شما در هر جلسه به سمت اهداف خود پیش می روید. برای انجام این کار، متخصص دست محدوده حرکت، قدرت، وضعیت بدن یا احساس عصبی شما را در طول هر جلسه درمانی – بسته به نیاز شما – اندازه گیری می کند. درمانگر شما همچنین تمریناتی را که می توانید در خانه انجام دهید تا توانبخشی خود را بیشتر کنید، مورد بحث قرار خواهد داد. این فعالیت‌ها به بهبودی سریع تر شما کمک می‌کنند.
هندتراپی برای کاهش درد وجود دارد، نه بدتر کردن آن. همانطور که گفته شد، گاهی اوقات عضلات در حال کار پس از پایان درمان باعث ایجاد درد می شوند. کشش نیز ممکن است ناراحت کننده باشد، اما هر گونه حساسیت معمولا در عرض یک روز از بین می رود. دست درمانگر شما آنجاست تا مطمئن شود که در طول جلسه راحت هستید.
صدمات دست و سایر شرایطی که روی دستها تأثیر می‌گذارند، مطمئناً زندگی روزمره و شغل افراد را تحت تأثیر قرار خواهند داد. نقش ها، عادات و الگوهای فعالیت محور هر کاردرمانی برای دست است.
با گنجاندن این فعالیت‌های روزمره و مرسوم در خود برنامه درمانی، دست درمانی شما رویکردی شخصی، متمرکز و مؤثر پیدا می‌کند. برخی از مزایای کاردرمانی از نظر دست درمانی عبارتند از:
نقش کاردرمان به عنوان یک هندتراپیست با کمک به بیماران از طریق داشتن حس تعلق به درمان خود و کمک به آنها برای تکمیل وظایف روزمره در خانه، مدرسه یا محل کار، نباید نادیده گرفته شود. بنابراین، چه دستتان آسیب دیده باشد، چه از سندرم تونل کارپال رنج می برید، یا با آرتریت مرتبط با افزایش سن مواجه هستید، دریغ نکنید با ما تماس بگیرید و با یکی از کاردرمانگران ما ملاقات کنید.
لطفاً توجه داشته باشید که همه کاردرمانگران مهارت و تجربه لازم برای درمان دست های شما را ندارند.
یک هندتراپیست میتواند با کمک به مراقبت از دستان خود و اطمینان از اینکه هیچ عادت غیر مفیدی را با دستان خود تکرار نمی کنید ، دستان شما را تبدیل به همانی کند که برایش ایجاد شده است.
همین امروز با کلینیک توانبخشی تخصصی دست صبا زاهدپور تماس بگیرید و به ما اجازه دهید با خدمات قابل اعتماد کاردرمانی شما را ارزیابی کنیم. ما اینجا هستیم تا به کمک دست های شما بیاییم. ما در این مجموعه کیفیت زندگی شما را با بررسی تمام جزئیات بهبود می‌بخشیم. بدن شما بهترین دارایی شماست و یک بدن سالم برای کار کردن به تمام اعضای بدن نیاز دارد. ما یک تیم اختصاصی از درمانگران دست داریم تا شما را از طریق یک برنامه درمانی جامع راهنمایی کنند. با استفاده از شیوه ی مراقبت درمانی کامل ما، شما را با برنامه‌ای متناسب با آسیب دیدگیتان در تمام طول مسیر ارزیابی، تشخیص و درمان خواهیم کرد. ما به برخی از جراحان و متخصصان برتر ایران دسترسی داریم تا در صورت نیاز با آنها تماس بگیریم.
شما آگاه باشید که نتیجه نهایی توانبخشی، بسیار به انگیزه و روحیه فرد بستگی دارد. بهترین تجهیزات و تیمی قوی و با تجربه در خدمتتان هستیم تا با انگیزه و پشتکار شما بتوانیم آسیب رسیده به شما را برطرف گردانیم.
مجموعه ما با بهره گیری از کادری مجرب ،متعهد و علمی و استفاده از تجهیزات به روز توانبخشی در راستای هدف گسترش هندتراپی در ایران ،آماده ارائه خدمات نوین توانبخشی و باز توانبخشی در حیطه های مختلف جهت بهبود و تعالی سطح عملکردی و استقلال بیماران مخاطب هندتراپی است.
به درد های بدن خود توجه کنید و پس از رفع درد ها، از زندگی لذت ببرید.
این مقاله توسط صبا زاهدپور مسئول فنی کلینیک نوشته شده است.
