سندرم خروجی قفسه سینه اصطلاح مورد استفاده برای چند عارضه مختلف است که وقتی اعصاب و یا رگ های خونی در مجرای خروجی قفسه سینه فشرده یا تحریک می شوند، بروز می کند.
خروجی قفسه سینه فضای بین استخوان ترقوه و اولین دنده است. این مجرای باریک مملو از عروق خونی، ماهیچه ها و اعصاب است. اگر عضلات شانه در قفسه سینه به اندازه کافی قوی نباشند و نتوانند استخوان ترقوه را در جای خود ثابت نگه دارند، استخوان ترقوه به سمت پایین و قسمت جلو می لغزد و به اعصاب و رگ های خونی که در زیر آن قرار دارند، فشار می آورد. این باعث بروز علائم مختلفی می شود که همه آنها با هم سندرم خروجی قفسه سینه نامیده می شوند.
خروجی قفسه سینه فضای بین استخوان ترقوه و اولین دنده است.
سندرم خروجی قفسه سینه می تواند ناشی از آسیب، بیماری یا یک مشکل مادرزادی مانند دنده گردنی غیر طبیعی باشد. این سندرم در زنان شایع تر از مردان است و وضعیت قرارگیری نامناسب بدن و چاقی می تواند باعث تشدید آن شود.
تغییرات روانی اغلب در بیماران مبتلا به سندرم خروجی قفسه سینه دیده می شود. مشخص نیست که آیا این تغییرات علت یا نتیجه این سندرم است.
علائم سندرم خروجی قفسه سینه
علائم ممکن است با توجه به اینکه کدام اعصاب یا رگ های خونی فشرده شده اند، متفاوت باشند. علائم فشردگی عصب بسیار شایع تر از علائم فشردگی رگ های خونی است.
- فشار بر روی اعصاب (شبکه بازویی) ممکن است باعث درد مبهم و شدید در گردن، درد شانه، بازو یا دست شود. همچنین ممکن است باعث درد، بی حسی یا سوزن سوزن شدن در قسمت داخلی ساعد و انگشت چهارم و پنجم دست شود. ضعف هم باعث ناهنجاری در دست می شود.
- فشار بر روی رگ های خونی می تواند جریان خون خارج شده از بازو را کاهش دهد و در نتیجه باعث تورم و کبودی بازو شود. به ندرت پیش می آید که فشار بتواند جریان خون را در داخل بازو و دست کاهش دهد و باعث احساس سردی و خستگی شود.
- انجام فعالیت های مربوط به قسمت بالای سر بسیار دشوار هستند، چون هر دو نوع فشرده سازی را بدتر می کنند.
- ممکن است فرورفتگی در شانه یا تورم یا تغییر رنگ در بازو به وجود آید.
- دامنه حرکت بیمار محدود می شود.
معاینه پزشکی
تشخیص این عارضه می تواند پیچیده تر از تشخیص سایر عوارض شایع تر مربوط به شانه باشد، چون ممکن است علائم زیادی برای توضیح وجود داشته باشد. معاینات پزشکی شامل بررسی گسترده سابقه پزشکی، معاینه جسمی و انجام آزمایشات تشخیصی است.
سابقه پزشکی و معاینه جسمی
پزشک از بیمار در مورد سابقه علائم می پرسد، معاینه کامل جسمی را انجام می دهد و سعی می کند با معاینه دست و بازوی بیمار در چندین جهت، علائم را تشخیص دهد.
آزمایشات
تست استرس دست بالای سر: تستی که پزشکان اغلب برای کمک به تشخیص سندرم خروجی قفسه سینه از آن استفاده می کنند، تست استرس دست بالای سر است. پزشک از بیمار می‌خواهد دست هایش را بالای سر ببرد، سپس مشت ها را به مدت تقریباً ۳ دقیقه باز و بسته کند. اگر این حرکت علائم بیمار را دوباره ایجاد کند، ممکن است بیمار سندرم خروجی قفسه سینه داشته باشد. با این حال، افرادی که سندرم خروجی قفسه سینه ندارند، نیز ممکن است گاهی اوقات جواب تست شان مثبت باشد.
تست استرس دست بالای سر
آزمایشات تصویربرداری: برای مشاهده و ارزیابی بهتر استخوان ها، ماهیچه ها، تاندون ها و رگ های خونی، پزشک ممکن است آزمایشات تصویربرداری را تجویز کند. این آزمایشات شامل رادیوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی و یا سونوگرافی خواهند بود.
سایر آزمایشات: پزشک ممکن است برای کمک به تشخیص، آزمایشهای خاص بررسی گردش خون و آزمایشهای هدایت عصبی را تجویز کند.
درمان سندرم خروجی قفسه سینه
درمان غیر جراحی
فیزیوتراپی: تمرینات ورزشی به تقویت ماهیچه های اطراف شانه کمک می کند تا از استخوان ترقوه بهتر محافظت کنند. تمرینات مربوط به وضعیت و حالت بدن می توانند به شما کمک کنند صاف تر بایستید و بنشینید و فشار وارده بر روی اعصاب و رگ های خونی را کاهش می دهد.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: داروهایی مانند ناپروکسن و ایبوپروفن می توانند درد و تورم را کاهش دهند.
کاهش وزن: اگر بیمار اضافه وزن داشته باشد، پزشک توصیه خواهد کرد تا برنامه کاهش وزن را شروع کند. اضافه وزن می تواند بر عضلات شانه ای که از استخوان ترقوه محافظت می کنند، فشار وارد کند.
تغییر سبک زندگی: شاید لازم باشد بیمار برنامه کاری خود را تغییر دهد، از فعالیت های سنگین خودداری کند و حتی فعالیت های روزمره ای را که باعث تشدید علائم می شوند، تعدیل کند.
درمان جراحی
اگر درمان غیرجراحی باعث تسکین علائم نشود، پزشک جراحی را توصیه خواهد کرد.
جراحی سندرم خروجی قفسه سینه، شامل برداشتن بخشی از دنده اول غیرطبیعی و یا آزادسازی عضله ای است که به گردن و قفسه سینه می پیوندد و گاهی اوقات این عمل شامل هر دو آنها است.
پیشگیری از سندرم خروجی قفسه سینه
اگر بیمار علائم سندرم خروجی قفسه سینه داشته باشد، بایستی از حمل وسایل سنگین بر روی شانه خودداری کند، زیرا این کار استخوان ترقوه را تحت فشار قرار می دهد و فشار بر ساختارهای مهم در خروجی قفسه سینه را افزایش می دهد.
بیمار همچنین برای قوی نگه داشتن عضلات شانه باید چند تمرینات ساده را انجام دهد. در اینجا به چهار مورد از آنها اشاره می شود که می توانید آنها را امتحان کنید- از هر تمرین 10 تا و 2 بار در روز انجام شود:
- تمرین کششی در گوشه دیوار: در یک گوشه دیوار بایستید (به فاصله تقریبا 30 سانتی متر از گوشه) و هر یک از دستان خود را در ارتفاع شانه بر روی هر یک از دیوارها قرار دهید. به سمت گوشه خم شوید تا اینکه که کشش ملایمی را روی قفسه سینه خود احساس کنید. تا 5 ثانیه در همین وضعیت بمانید.
- کشش گردن: دست چپ خود را روی سر و دست راست خود را پشت سر قرار دهید. سر را به سمت شانه چپ بکشید تا جایی که کشش ملایمی را در سمت راست گردن خود احساس کنید. 5 ثانیه در همین وضعیت بمانید. دست ها را عوض کنید و تمرین را در جهت مخالف تکرار کنید.
- چرخش شانه: شانه های خود را با حرکات دایره ای به سمت بالا، عقب و سپس پایین بچرخانید.
- حرکت اصلاحی گردن (تو کشیدن گردن): سر خود را صاف به سمت عقب بکشید و در سطح و راستای فک خود نگه دارید. 5 ثانیه در همین وضعیت بمانید.
مانند تمام برنامه های ورزشی، اگر هر یک از این حرکات باعث درد شد، بلافاصله آن را متوقف کنید.
تمرین کششی در گوشه دیوار: باید این کشش را در جلوی شانه، قفسه سینه و قسمت بالایی پشت خود احساس کنید.
