لگن خود از یک مفصل گوی و کاسه تشکیل شده است که می تواند حرکات مکرر را تحمل کند. این مفصل که یکی از بزرگترین مفاصل بدن است، طوری شکل گرفته است که حرکات آن نرم و روان بوده و گستره حرکتی بسیار وسیعی دارد. هر گاه شما در حال استفاده از مفصل لگن خود هستید، غضروف این ناحیه به حرکت گوی (سر استخوان ران) در کاسه (استخوان لگن) کمک کرده و این حرکت را روان می سازد.
با این وجود، این مفصل نیز در برابر خطرات و بیماری ها مصون نبوده و می تواند با افزایش سن و بر اثر استفاده بیش از حد، دچار مشکلاتی بشود. گاهی نیز در اثر سوانح و ضربات، این ناحیه دچار شکستگی می شود. هر کدام از این موارد که گفته شد می توانند منجر به ایجاد درد در ناحیه مفصل لگن بشوند. برای رفع این مشکلات لازم است به یک متخصص و جراح لگن مراجعه کنید.
در این مقاله از سایت تهران ارتوپدی انواع جراحی هایی که توسط جراح لگن انجام می پذیرد را بیان می کنیم. همچنین می توانید مقاله جراح زانو را در این سایت مطالعه نمایید.
مفصل لگن یکی از بزرگترین مفصل های بدن است. این مفصل نوعی مفصل گوی و کاسه است. کاسه توسط استابولوم که یک بخش از استخوان بزرگ لگن است تشکیل شده است. گوی سر فمورال است که در انتهای بالای فمور (استخوان ران) قرار دارد.
سطح استخوانی گوی و کاسه با غضروف مفصلی که یک ماده نرم و لغزنده است، پوشیده شده است که از استخوان ها محافظت کرده و مثل بالشتک آن ها را احاطه می کند و حرکت آن ها را آسان می سازد.
سطح مفصل با یک آستر نازک به نام سینوویوم پوشیده شده است. در یک مفصل ران سالم، سینوویوم میزان کمی از مایع که باعث روان سازی غضروف شده و به حرکت کمک می کند را تولید می کند.
برخی از شایع ترین بیماری های مفصل ران که باعث ایجاد درد در این ناحیه برای بیمار می شوند عبارتند از آرتریت ها (آرتروز، آرتریت روماتوئید)، شکستگی لگن، بورسیت ، تاندونیت ، گرفتگی عضلانی، پارگی غضروف مفصل ران، سرطان و نکروز آواسکولار (استئونکروز).
پزشکان عمومی پس از طی کردن دوره 7 ساله تحصیل خود در این رشته، با شرکت در آزمون دستیاری می توانند وارد رشته تخصصی ارتوپدی شوند. تحصیل در این رشته 4 سال به طول انجامیده و در پایان پزشکان متخصص این رشته به درمان بیماری های سیستم عضلانی اسکلتی می پردازند. همچنین برخی از پزشکان ارتوپدی به ادامه تحصیل داده و به حیطه های فوق تخصصی این رشته وارد می شوند. جراحی لگن یکی از این حوزه های فوق تخصصی می باشد. یک جراح لگن به درمان و جراحی بیماری های این رشته می پردازد.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر محمدجواد مرتضوی فوق تخصص و جراح زانو و لگن از اینجا اقدام کنید
در برخی از موارد بیماری های مفصل لگن، با وجود انجام انواع درمان های اولیه، بیمار به درمان های معمول پاسخ نداده و مداخلات جراحی امری اجتناب ناپذیر است. معمولا جراحی های این ناحیه به دو صورت انجام می گردد:
برخی از مهمترین جراحی های مفصل لگن که توسط جراح لگن انجام می پذیرند عبارتند از:
تعویض مفصل لگن نباید صرفا در هر بیماری که از درد خفیف یا محدودیت حرکتی شکایت دارد انجام شود بلکه درد و ناراحتی باید برای بیمار ناتوان کننده بوده و احتیاج به مصرف روزانه دارو برای تسکین درد داشته باشد. عمل جراحی تعویض سر و گردن ران با پروتز فلزی بدون انجام کاری روی استابولوم (کاسه) تحت عنوان تعویض نیمه مفصل لگن شناخته می شود. در تعویض کامل مفصل ران علاوه بر تعویض سر و گردن استخوان ران، حفره استابولوم هم با حفره ای از جنس پلی اتیلن گلیکول جانشین می شود. دو نوع پروتز وجود دارد:
به سطحی که سر ران به روی حفره استابولوم (گوی) مصنوعی حرکت می کند سطوح تماسی می گویند. سطح تماسی باید با اصطکاک پایین باشد که خوردگی کمتر ایجاد کند. شایع ترین سطح تماسی رایج فلز روی پلی اتیلن است ولی در برخی موارد خاص از سطوح تماسی سرامیکی نیز استفاده می شود.
جهت ویزیت و نوبت دهی دکتر محمد واحدیان فوق تخصص جراحی مفاصل و استخوان و تروماتولوژی از اینجا اقدام کنید
مهم ترین عوارض تعویض مفصل لگن عبارتند از:
تنها کاربرد این عمل در افراد پیری است که دچار شکستگی گردن استخوان ران شده باشند.
در استئوتومی با تغییر دادن سر استخوان ران نسبت به استابولوم قسمت هایی از مفصل را که خوردگی زیادتری دارد با قسمت هایی از سر که سالم است جابجا می کنند. این تسکین معمولا موقتی است و معمولا پس از چند سال بیمار مجددا دچار درد می شود. این عمل بیشتر برای جوانان که برای آنها کمتر از مفصل مصنوعی استفاده می شود انجام می گیرد.
در این عمل سر و گردن استخوان ران و قسمت های معیوب استابولوم برداشته شده و استخوان ران را به مدت 4 تا 6 هفته در کشش گذاشته تا بافت لیفی بین سر باقی مانده استخوان ران و استابولوم به وجود بیاید. این عمل درد را از بین می برد ولی مفصل بیمار بعد از عمل از پایداری کافی برخوردار نخواهد بود و کوتاه است و بیمار موقع راه رفتن می لنگد. در حال حاضر این عمل فقط در مواردی که عمل تعویض کامل مفصل با شکست مواجه شود به کار می رود.
با این عمل درد از بین می رود اما حرکات مفصلی نیز از بین می رود. این عمل برای جوانان مبتلا به استئوآرتریت که تعویض مفصلی برای آنها به صلاح نیست، انجام می گیرد. انجام این عمل در بیماران مبتلا به کمر درد و زانو درد بهتر است انجام نشود (به علت وارد شدن فشار بیشتر به زانو و ستون فقرات متعاقب عمل خشک کردن مفصل ران).
سلام وقتتون بخیر اشرفی هستم از مریوان ۴۱ ساله. با توجه به ام آر آی و عکس ظاهرا نکروز دارم(سیاه شدن سر استخان ران چپ) دنبال فوق تخصص لگن خوب هستم. ممنون میشم کمکم کنید