خار پاشنه یا فاشئیت پلانتار یکی از شایع ترین علل درد کف پاشنه پا است. تقریبا سالانه دو میلیون بیمار به علت این بیماری درمان می شوند. در این مقاله از تهران ارتوپدی به روش های درمان خار پاشنه می پردازیم. خار پاشنه زمانی رخ می دهد که نوار های محکم بافتی که از قوس کف پا محافظت می کنند تحریک و ملتهب می شوند.
فاشیا (نیام) کف پا یک رباط نازک و بلند است که مستقیما زیر پوست کف پا قرار دارد. این نیام پاشنه پای شما را به جلوی پا متصل کرده و از قوس پای شما محافظت می کند. 
فاشیای کف پا یک رباط است که زیر پوست و در کف پا قرار دارد.
فاشیای کف پا برای جذب فشارهای زیادی که روی پا می گذاریم، طراحی شده است. اما گاهی فشار بیش از حد به این بافت آسیب زده یا آن را پاره می کند. پاسخ طبیعی بدن به آسیب، التهاب است که خود منجر به درد پاشنه و خشکی فاشیای کف پا می شود. 
فشار بیش از حد روی فاشیای کف پا می تواند به بافت آسیب زده یا آن را پاره کند که خود درد ایجاد می نماید.
در بیشتر موارد، خار پاشنه بدون علت خاص و مشخصی ایجاد می شود. با این حال عوامل بسیاری در مستعد کردن فرد برای ابتلا به این بیماری وجود دارند که این عوامل عبارتند از:
اگرچه بسیاری از افراد دچار فاشئیت پلانتار، خار پاشنه نیز دارند، اما خار پاشنه علت درد فاشئیت پلانتار نیست. از هر ده نفر یک نفر خار پاشنه دارد اما از هر بیست نفر تنها یک نفر از افراد دارای خار پاشنه، درد دارد. به دلیل اینکه خار علت درد فاشئیت پلانتار نیست، درد را می توان بدون خارج کردن خار درمان نمود. 
خار پاشنه علت درد فاشئیت پلانتار نیست.
شایع ترین علائم فاشئیت پلانتار عبارتند از:
پس از آنکه علائم خود را توضیح داده و نگرانی های خود را بیان کردید، پزشک پای شما را معاینه می کند. پزشک به دنبال علائم زیر می گردد:
پزشک ممکن است تصویربرداری ها را برای کمک به اطمینان از اینکه درد شما ناشی از فاشئیت پلانتار است نه مشکل دیگر، تجویز نماید.
عکس رادیولوژی تصویر واضحی از استخوان ها ایجاد می کند. این تصویر برای رد کردن دیگر علل درد پاشنه مثل شکستگی یا آرتریت مفید است. خار پاشنه را نیز می توان با تصویر رادیولوژی رویت کرد.
دیگر تصویر برداری ها مثل ام آر آی و سونوگرافی به طور معمول برای تشخیص فاشئیت پلانتار استفاده نمی شوند. این تصویر برداری ها به ندرت تجویز می شوند. ام آر آی می تواند در صورت عدم کاهش درد پاشنه پا با درمان های اولیه صورت پذیرد.
بیش از 90% بیماران مبتلا به فاشئیت پلانتار با درمان های ساده در عرض 10 ماه بهبود می یابند.
کاهش و یا حتی توقف فعالیت هایی که درد شما را بدتر می کند، اولین قدم کاهش درد است. شاید لازم باشد فعالیت های ورزشی خود را که بر روی سطوح سخت انجام می شوند (مثل دویدن یا ایروبیک با پله) متوقف سازید.
غَلت دادن پای خود بر روی یک بطری آب سرد یا یخ برای 20 دقیقه موثر است. این کار را می توان 3 تا 4 بار در روز انجام داد.
داروهای مثل ایبوپروفن و ناپروکسن درد و التهاب را کاهش می دهند. استفاده از این داروها به مدت بیش از یک ماه باید زیر نظر پزشک انجام شود.
فاشئیت پلانتار با خشکی عضلات پا و ساق پا تشدید می شود. کشش عضلات ساق پا و فاشیای کف پا موثرترین روش برای کاهش درد ناشی از این بیماری است. کشش عضلات ساق پا: با زانو صاف در یک پا و پاشنه چسبیده به زمین به سمت یک دیوار خم شوید. پای دیگر را در جلو قرار داده و زانو را خم کنید. برای کشش عضلات ساق پا و پاشنه آشیل، مفصل ران را به سمت دیوار به شکل کنترل شده ای فشار دهید. این موقعیت را برای 10 ثانیه نگه داشته و استراحت کنید. این ورزش را 20 بار برای هر پا تکرار کنید. در حین انجام این کشش باید یک احساس کشیده شدگی در ساق پای خود احساس کنید.
کشش ساق پا
کشش فاشیای کف پا: این کشش در وضعیت نشسته انجام می شود. پای درگیر خود را روی زانوی پای دیگر قرار دهید. انگشتان پای درگیر خود را با دست گرفته و به آرامی به سمت خود به شکل کنترل شده ای بکشید. اگر دستیابی به پا برای شما کار مشکلی است، یک حوله دور انگشت شست خود برای کمک به کشیدن آن به سمت خود بپیچید. دست دیگر خود را در امتداد فاشیای پلانتار قرار دهید. فاشیا در هنگام کشش باید حس یک نوار سفت در کف پا را داشته باشد. کشش را برای 10 ثانیه نگه دارید. این کار را 20 بار برای هر پا تکرار کنید. این ورزش بهتر است در صبح ها پیش از راه رفتن یا ایستادن بر روی پا انجام گردد.
کورتیزون، که نوعی استروئید است، یک داروی ضد التهابی قوی است. این دارو را می توان به فاشیای پلانتار برای کاهش درد و التهاب تزریق نمود. پزشک تعداد تزریق را محدود می نماید. تزریق متعدد استروئید می تواند منجر به پارگی فاشیای کف پا شود که این مسئله خود باعث صاف شدن کف پا و درد مزمن می گردد.
کفش های با کف ضخیم و لایه گذاری بیشتر می توانند درد را در هنگام ایستادن و راه رفتن کاهش دهند. زمان قدم برداشتن و فشار آوردن به پاشنه پا، مقدار نیروی قابل توجهی روی فاشیا وارد می شود که میتواند باعث میکرو تروما (پارگی های کوچک در بافت) شود. یک کفش لایه دار یا وسایل ارتوپدی فشار و میکروتروماهای ایجاد شده در هر قدم را کاهش می دهند. پد های پاشنه پا نرم سیلیکونی ارزان بوده و با بالا بردن پاشنه پا و با لایه گذاری کار خود را انجام می دهند. وسایل ارتوپدی از پیش ساخته شده یا ساخته شده مخصوص شما (لوازم کفش) نیز مفید هستند. 
پد های پاشنه پای نرم می توانند حمایت بیشتری را فراهم آورند.
بیشتر افراد در حالی که پاهایشان به سمت پایین است به خواب می روند. این کار فاشیای را در حالت استراحت قرار می دهدکه خود یکی از علل درد پاشنه صبحگاهی است. یک آتل شبانه فاشیای پلانتار را وقتی خواب هستید، کش می آورد. اگرچه خوابیدن با این آتل مشکل است، اما آتل شبانه بسیار کارآمد بوده و نیازی نیست وقتی درد از بین رفت باز هم مورد استفاده قرار گیرد.
پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند تا با یک فیزیوتراپ با یک برنامه ورزشی که بر روی کشش عضلات ساق پا و فاشیای کف پا تمرکز می کند، کار کنید. علاوه بر ورزش های فوق الذکر، یک برنامه فیزیوتراپی ممکن است شامل یخ درمانی ویژه، ماساژ و داروهایی برای کاهش التهاب اطراف فاشیای کف پا باشد.
در طی این کار، شوک امواج با انرژی بالای ضربانی روند درمان را در بافت آسیب دیده فاشیای کف پا تحریک می کنند. شوک درمانی خارج بدن نتایج پایداری را نشان نمی دهد و به همین علت انجام آن شایع نیست. شوک درمانی خارج بدن تهاجمی نبوده و نیاز به برش جراحی ندارد. به دلیل خطر کم این روش، شوک درمانی خارج بدن گاهی اوقات پیش از جراحی در نظر گرفته می شود.
جراحی تنها پس از 12 ماه درمان غیر جراحی شدید در نظر گرفته می شود.
این کار جراحی افزایش طول عضله ساق (گاستروکنمیوس) است. به دلیل اینکه عضلات خشک ساق پا فشار بیشتری به فاشیای کف پا وارد می کنند، این روش برای بیمارانی که در خم کردن پای خود با وجود یک سال کشش ساق پا دچار مشکل هستند، مفید است. در اعاده عضله گاستروکمنیوس، یکی از دو عضله تشکیل دهنده ساق پا افزایش طول داده شده تا میزان حرکت مچ پا افزایش یابد. این جراحی را می توان به روش سنتی و با برش باز و یا با برش کوچکتر و به وسیله اندوسکوپ (یک وسیله که شامل یک دوربین کوچک است) انجام داد. پزشک شما در مورد اینکه کدام روش بهتر نیاز های شما را بر آورده می کند با شما صحبت خواهد کرد. عوارض جراحی اعاده عضله گاستروکمنیوس کم اند اما شامل آسیب عصبی می شوند.
اگر شما وسعت حرکتی مچ پای طبیعی و درد مداوم پاشنه دارید، پزشک شما ممکن است جراحی آزادسازی نسبی را به شما توصیه کند. در حین جراحی، رباط فاشیای پلانتار به طور نسبی بریده می شود تا فشار بر روی بافت کاهش یابد. اگر شما خار پاشنه بزرگی داشته باشید، آن نیز برداشته می شود. اگرچه جراحی را می توان به روش آندوسکوپی انجام داد، اما انجام آن به این روش نسبت به روش برش باز سخت تر است. علاوه بر آن، آندوسکوپی خطر آسیب عصبی بیشتری دارد. عوارض: شایع ترین عوارض جراحی آزادسازی شامل کاهش درد نسبی و ناکامل و آسیب عصبی است. بهبودی: بیشتر بیماران نتیجه خوبی از جراحی می گیرند. با این حال، به دلیل اینکه جراحی می تواند باعث درد مزمن و نارضایتی شود، زمانی توصیه می شود که بیمار از همه روش های غیر جراحی نتیجه نگرفته باشد.
